Obecność białka w moczu zwane jest inaczej białkomoczem. Jest to stan, w którym stężenie białka (najczęściej pod postacią białka Tamma-Horsfalla i albumin) wydalanego w moczu przekracza 150 mg na dobę. Pojawienie się białka w moczu jest wskaźnikiem uszkodzenia lub zaburzenia pracy nerek, co nierzadko wywołuje niepokój u rodziców dzieci ze stwierdzonym białkomoczem. Jednak zdaniem lekarzy, normalnym stanem jest występowanie zwiększonej ilości białka u dzieci w wieku szkolnym, wśród których ok. 0,1% wymaga dalszej diagnostyki.
Mocz dziecka a badanie stężenia białka
Mocz jest produkowany w nerkach i wydalany za pośrednictwem układu moczowego. Zawiera bezużyteczne i toksyczne produkty przemiany materii. W jego skład wchodzi woda (ok. 96% moczu), mocznik i pozostałe azotowe produkty przemiany materii (ok. 2,5%) oraz sole mineralne i barwniki żółciowe (ok. 1,5%). Ilość oddawanego moczu zwiększa się wraz z wiekiem dziecka, przy jednoczesnym zmniejszeniu częstotliwości wydalania (niemowlę oddaje mocz nawet 30 razy na dobę, dziecko w wieku szkolnym ok. 6 razy). Niewłaściwa częstotliwość i pozostałe zaburzenia związane z mikcją powinny zostać zbadane przez lekarza za pośrednictwem m.in. badania stężenia białka w moczu dziecka.
Kiedy udać się do lekarza i wykonać badanie białka w moczu dziecka?
Wskazaniami do wykonania badania na zawartość białka w moczu dziecka są najczęściej zauważalne zmiany w wyglądzie wydalanego moczu (zmętnienie moczu, zmiana barwy, pienienie), problemy z jego oddawaniem (wielomocz lub skąpomocz), bóle pleców, gorączka, bóle podbrzusza, obrzęki ciała o trudnej do rozpoznania przyczynie, znaczna i nagła utrata masy ciała, a także zahamowanie wzrostu. Zadaniem lekarza pediatry jest ustalenie, czy u dziecka mamy do czynienia z białkomoczem (poprzez skierowanie na badania moczu), a w przypadku jego stwierdzenia – poznanie objawów zwiększonego stężenia białka w moczu. Ten stan może być skutkiem łagodnej i przejściowych patologii w organizmie dziecka, a także może świadczyć o fazie rozwoju bardzo poważnych chorób, dlatego objawów zwiększonego białka w moczu u dziecka nigdy nie należy bagatelizować.
Normy białka w moczu dziecka
Poziom białka w przypadku standardowego oznaczenia w moczu wyrażany jest w miligramach na decylitr (mg/dl) oraz w miligramach na dobę (mg/dobę). Uznaje się, że zwiększone stężenie białka w moczu (białkomocz) dziecka dotyczy wartości przekraczających 150 mg/dobę.
Podwyższone stężenie białka w moczu dziecka – co oznacza?
Stężenie białka w moczu dziecka może przekraczać normy, gdy nerki są przeciążone, a nadmierna ilość zgromadzonego w organizmie białka przewyższa możliwości filtracyjne nerek. Przeciążenie nerek może być spowodowane gammapatią monoklonalną ( i białkiem Bence’a-Jonesa), nasilonym rozpadem krwinek czerwonych, a także rozpadem włókien mięśniowych, które są zbudowane m.in. z białek, na skutek urazu mechanicznego. Poza tym istnieje spora grupa chorób, w trakcie których możliwa jest zwiększona ilość białka w moczu dziecka. Wśród nich wyróżnia się:
- uszkodzenie nerek,
- zespół nefrotyczny,
-
kłębuszkowe zapalenie nerek,
- toczeń rumieniowaty układowy,
- hemoglobinurię,
- zespół Fanconiego,
- sarkoidozę,
- nefropatię,
- aminoacydurię,
- mioglobinurię,
- zespół Turnera-Kiesera,
- zakażenie wirusem HIV,
- zakażenie wirusem HBV (wywołującym wirusowe zapalenie wątroby typu B),
- rodzinną gorączkę śródziemnomorską,
- zakrzepicę żył nerkowych,
- szpiczaka mnogiego,
- zakażenia kiłą.
Zwiększona ilość białka w moczu dziecka – pozostałe przyczyny
Białkomocz u dziecka nie musi wcale oznaczać występowania poważnych chorób, choć do ich wykluczenia konieczne są badania diagnostyczne i konsultacja z lekarzem pediatrą. Niechorobowe stany, w których występuje zwiększona ilość białka w moczu dziecka, mogą być wywołane odwodnieniem, dużym wysiłkiem fizycznym, przeżywaniem silnego stresu, przegrzaniem, stanami podgorączkowymi i gorączką, a także przemarznięciem. Ponadto stężenie białka może być zwiększone w wyniku zażywania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), a także pod wpływem nikotyny, soli złota, a także narkotyków (zwłaszcza opiatów).
Bibliografia:
- "Białkomocz przypadkowo stwierdzony w badaniu ogólnym moczu – co powinien zrobić pediatra", dr hab. n. med. Helena Ziółkowska; Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
- "Diagnostyka internistyczna", Czech A., Tatoń J.; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, ISBN 83-200-3156-7.
- Choroby wewnętrzne, „Medycyna Praktyczna”, Szczeklik A. (red.); Kraków 2011, ISBN 978-83-7430-289-0.
- "Diagnostyka laboratoryjna", Tomaszewski J.; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001, ISBN 83-200-3591-0.
