Przyczyną częstoskurczu komorowego może być uszkodzenie mięśnia komór serca, do którego dochodzi w wyniku wielu chorób tego mięśnia. Najczęściej częstoskurcz komorowy jest spowodowany chorobą niedokrwienną serca, chorobą wieńcową, kardiomiopatiami lub wrodzonymi zaburzeniami kanałów jonowych (znanymi jako kanałopatie). Częstotliwość częstoskurczu komorowego nie jest określona - może to być zarówno jednorazowy napad, jak i ustawiczna arytmia pracy serca.
Częstoskurcz komorowy - przyczyny
Najczęstszymi przyczynami częstoskurczu są wspomniane: choroba niedokrwienna serca, która jest następstwem zawału, choroba wieńcowa, kardiomiopatie i wrodzone "kanałopatie" (zwykle nie udaje się ustalić ich bezpośredniego źródła), do których należą: zespół wydłużonego odstępu QT, zespół Brugadów, katecholaminozależny różnokształtny częstoskurcz komorowy oraz idiopatyczny częstoskurcz komorowy.
Innymi chorobami prowadzącymi do częstoskurczu są: choroby ogólnoustrojowe, zaburzenia hormonalne, metaboliczne i elektrolitowe. Należy również uważać na leki przeciw arytmii serca oraz glikozydy nasercowe, gdyż częstoskurcz komorowy może być ich efektem ubocznym lub skutkiem przedawkowania.
Częstoskurcz komorowy - objawy
Objawy częstoskurczu komorowego są zależne od kilku czynników, takich jak:
- jego częstotliwość (jednorazowy epizod lub ustawiczne przyspieszenia akcji serca),
- czas trwania (nieutrwalony - poniżej 30 sekund, lub utrwalony - powyżej 30 sekund),
- przyczyna częstoskurczu,
- stan serca.
Zdarzają się częstoskurcze komorowe prowadzące do wstrząsu kardiogennego, a nawet zatrzymania akcji serca i śmierci. Ustawiczne częstoskurcze komorowe mogą doprowadzić do rozwoju niewydolności serca.
Częstoskurcz komorowy - diagnozowanie
Elektrokardiografia (EKG) jest badaniem stosowanym do rozpoznania częstoskurczu komorowego. Polega ono na elektrycznej rejestracji czynności mięśnia sercowego za pomocą specjalnych elektrod umieszczonych we wskazanych miejscach ciała.
Przez to badanie dowiadujemy się o potencjałach elektrycznych, jakie wytwarzają się na powierzchni naszego ciała pod wpływem prądu elektrycznego powstającego i rozchodzącego się w komórkach serca. Wyniki EKG pojawiają się w postaci widocznej na monitorze i zapisanej na papierze krzywej EKG - wszystko zapisuje urządzenie zwane elektrokardiografem.
Jeżeli częstoskurcze komorowe są epizodyczne i trudno przewidzieć czas ich wystąpienia, lekarz zleca badanie holterowskie EKG, które polega na podłączeniu do ciała elektrod na 24 godziny, co pozwala sporządzić bardziej szczegółową analizę czynności mięśnia sercowego.
Ze względu na to, że kardiolog musi znać też przyczynę częstoskurczu komorowego, zleca serię innych badań stanu serca: echokardiografię - tzw. echo serca, podczas którego wykorzystuje się zjawisko echa ultradźwięków (USG); koronarografię, która polega na podaniu do tętnic wieńcowych kontrastu, co pozwala na ich rejestrację przez prześwietlenie rentgenowskie; badania krwi. Zdarzają się przypadki, w których do rozpoznania częstoskurczu komorowego stosuje się inwazyjne badanie elektrofizjologiczne, tj. wprowadzenie do organizmu wewnątrzsercowych elektrod diagnostycznych poprzez żyły obwodowe (zazwyczaj żyłę udową, szyjną lub podobojczykową).
Zobacz także:
Częstoskurcz nadkomorowy - leczenie, przyczyny, czy bywa groźny?
Tachykardia - przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie częstoskurczu mięśnia sercowego
Choroby serca – rodzaje i przyczyny schorzeń u dorosłych i u dzieci
Częstoskurcz komorowy - leczenie
Częstoskurcz komorowy jest stanem, który bezpośrednio zagraża naszemu życiu, tak więc jakiekolwiek przesłanki świadczące o nim wymagają niezwłocznego działania. Może zostać powstrzymany farmakologicznie - najczęściej podaje się leki przeciwko arytmii serca. W przypadku braku reakcji organizmu niezbędne jest przeprowadzenie ablacji przezskórnej. Jest to zabieg kardiologiczny mający na celu zniszczenie za pomocą energii termicznej ogniska arytmogennego - obszaru serca, który jest anatomicznym podłożem częstoskurczu komorowego. Zdarzają się przypadki, w których należy przeprowadzić kardiowersję elektryczną - zabieg polegający na przyłożeniu do skóry elektrod i przepuszczeniu między nimi krótkotrwałego impulsu prądu elektrycznego o dużym napięciu. Kardiowersja jest też przeprowadzana u osób z migotaniem przedsionków serca. Innymi metodami stosowanymi w leczeniu częstoskurczu komorowego są: rewaskularyzacja mięśnia serca (angioplastyka wieńcowa, by-passy), korekcja wady serca i wszczepienie do organizmu kardiowertera-defibrylatora.
