Komórki macierzyste są określane jako nadzieja medycyny w leczeniu chorób. Mają również powszechne zastosowanie w kosmetyce. W organizmie każdego człowieka występują tysiące komórek, z których zbudowane są tkanki. Zaledwie 8% z nich to aktywne komórki macierzyste, których dokładna liczba jest uwarunkowana przez niektóre czynniki.
Do czego służą komórki macierzyste? Dowiesz się tego z naszego filmu
Komórki macierzyste – czym są i skąd się je pobiera?
Liczba komórek macierzystych jest uzależniona przede wszystkim od wieku. Im człowiek jest starszy, tym jest ich mniej. Maleje także ich potencjał, czyli aktywność – właśnie ten mechanizm jest przyczyną procesów starzenia się. Wpływ na komórki macierzyste ma też dieta i aktywny tryb życia. Przykładowo sportowcy, którzy poddają swój organizm nieustannym obciążeniom związanym z wysiłkiem fizycznym, mają ich więcej niż przeciętny człowiek, prowadzący siedzący tryb życia.
Komórki macierzyste cenione są przede wszystkim za swoje zdolności do regeneracji. Ponieważ mogą się przekształcać w inne komórki, można je pozyskać niemal z całego organizmu.
Za najbardziej pożądane uważa się komórki macierzyste z krwi pępowinowej (jest to jedyny nieinwazyjny sposób ich pozyskania). Można je z powodzeniem wykorzystywać w leczeniu dzieci i dorosłych. Powszechnie używane są również te, które znajdują się w krwi obwodowej oraz w szpiku kostnym czy tkance tłuszczowej, jednak przewaga krwi pępowinowej polega na tym, że pobrane komórki są nazywane pierwotnymi, czyli mają dziesięciokrotnie większe zdolności do regeneracji niż pozostałe.
Komórki macierzyste w ortopedii
Wykorzystanie komórek macierzystych w ortopedii jest szczególnie skuteczne w regeneracji stawów czy odbudowie mięśni. Takie ich działanie jest od dawna udowodnione. W trakcie terapii autologicznej wstrzykiwane są miejscowo komórki pobrane wcześniej np. z krwi obwodowej. Mezenchymalne komórki macierzyste zmniejszają ból i przywracają prawidłowe funkcje stawów, mięśni, ścięgien i więzadeł. W coraz większej liczbie przypadków stają się alternatywą dla endoprotezy lub wydłużają czas, po którym jej zastosowanie będzie konieczne. Preparaty na bazie komórek używane są także w ramach terapii uzupełniającej po zabiegach i operacjach, szczególnie w obrębie aparatu ruchu.
Zastosowanie komórek macierzystych polega na wstrzyknięciu ich dokładnie w miejsce wymagające regeneracji, ponieważ posiadają one funkcję tropizmu, czyli odbierania bodźców zewnętrznych i dostosowywania się do nich. Dzięki temu komórka „rozpoznaje” środowisko i czeka na sygnał organizmu, w co ma się przekształcić. Ponieważ posiada zdolność dzielenia się nieskończoną ilość razy, a powstałe komórki są nowe i mają duży potencjał aktywności, następuje sytuacja powrotu do stanu sprzed uszkodzenia.
Zobacz nasz film i poznaj historię chłopca, któremu komórki macierzyste uratowały życie
Komórki macierzyste w kosmetologii
W wyspecjalizowanych gabinetach kosmetycznych wykorzystanie komórek macierzystych jest powszechne przy zabiegach odmładzających, np. twarzy i szyi, usuwaniu blizn czy leczeniu nadmiernego wypadania włosów. Ponieważ komórki są wyizolowane z krwi osoby poddającej się zabiegowi, terapia jest skuteczna.
Zupełnie inaczej przedstawia się sytuacja, kiedy są składową kosmetyków do stosowania zewnętrznego. Komórki macierzyste w kremach nie są skuteczne, ponieważ są najczęściej pobierane z roślin lub rogu jelenia, przez co nie ma zachowanej zgodności gatunkowej. Poza tym nie mają zdolności przenikania przez skórę, stąd nie zawsze należy wierzyć zapewnieniom producentów odnośnie działania danego kosmetyku.
Komórki macierzyste – zastosowanie i dylematy
Zastosowanie komórek macierzystych w zabiegach leczniczych i kosmetycznych jest ciągle w fazie badań i eksperymentów. Już od ponad 10 lat znane i doceniane są ich właściwości. Nadal szuka się dla nich nowych form zastosowań. Obecnie nie należy się już zastanawiać, czy warto pobierać komórki macierzyste – w przyszłości będą odgrywały podstawową rolę w terapii. Już dziś są skutecznie wykorzystywane w leczeniu cukrzycy. Drugim torem, ale równie intensywnie, rozwija się ich zastosowanie w kosmetologii, a zwłaszcza w zabiegach odmładzających.
Temat pobierania tego cennego surowca, który można otrzymać z krwi, budzi jednak nadal sporo kontrowersji. Komórki macierzyste dzielą się na trzy rodzaje: embrionalne, płodowe i dorosłe. Sposób pozyskania pierwszych dwóch grup może być uważany za nieetyczny i wzbudzić sprzeciw. Natomiast w większości wykonywanych zabiegów zastosowanie mają preparaty z krwi dorosłej osoby lub z krwi pępowinowej pobranej bezpośrednio po porodzie.
