Sklerotyzację kości wykrywa się poprzez badanie rentgenowskie RTG. Specjalista, który je wykonuje, stwierdza zwiększenie gęstości utkania warstwy kostnej pod chrząstką stawową. Po wykryciu zmian zwyrodnieniowych rozpoczyna się dalszą diagnostykę umożliwiającą znalezienie przyczyny.
Sklerotyzacja kości – przyczyny
Sklerotyzacja kości, niezależnie od tego, czy dotyczy powierzchni stawowych, stawu biodrowego, krzyżowo-biodrowego, kręgosłupa czy stropu panewki, dotyka kości w miejscach najbardziej przeciążonych. Zagęszczenie warstwy kostnej wynika najczęściej z zużycia chrząstki stawowej. Sklerotyzacja podchrzęstna to również charakterystyczny objaw w chorobie zwyrodnieniowej stawów, a także w chorobach reumatycznych.
Choroba zwyrodnieniowa stawów i sklerotyzacja
Choroba zwyrodnieniowa stawów to zaburzenia jakości i ilości chrząstki stawowej. Jej konsekwencją jest organicznie funkcjonalności stawu. Dotyka głównie osób starszych (po 60 roku życia), jednak czasami występuje również u osób młodych. Wraz z jej przebiegiem, oprócz chrząstki stawowej, uszkodzenia obejmują kości pod nią, torebkę stawową, a także ostatecznie również ścięgna i mięśnie. Gdy chrząstka przestaje funkcjonować, na stawie pojawiają się zmiany, które mogą przerodzić się w torbiele. Ponadto efektem jest sklerotyzacja podchrzęstna. W chorobie zwyrodnieniowej stawów, oprócz bólu (narastającego szczególnie podczas wysiłku fizycznego), u osoby chorej występuje zmniejszony zakres ruchu. Mogą pojawić się również tkliwość i trzeszczenie. Schorzenie atakuje biodra, kolana, kręgosłup, a także może dotyczyć również innych stawów w całym ciele. Jednak najczęściej spotyka się gonartrozę, czyli zwyrodnienie stawu kolanowego. Jest to choroba, która w znacznym stopniu utrudnia funkcjonowanie i ogranicza ruchomość, przez co znacznie pogarsza jakość życia.
Sklerotyzacja a choroby reumatyczne
Choroby reumatyczne, potocznie określane mianem reumatyzmu, to grupa chorób charakteryzująca się przewlekłym i uciążliwym bólem jednego stawu lub ich grupy. Najczęściej zalicza się do nich RZS, czyli reumatoidalne zapalenie stawów i ZZSK, czyli zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. Osoby chorujące na tzw. reumatyzm borykają się nie tylko z bólem, ale również obrzękami, a nawet deformacjami stawów. Doskwiera im częste zmęczenie, co z kolei przekłada się na spadek ich nastroju, a nawet na stany depresyjne. Niektóre choroby reumatologiczne szybko postępują i mogą nawet atakować organy, takie jak serce bądź płuca. Ponadto w tej grupie chorób dochodzi do zniszczenia chrząstki stawowej, co prowadzi do sklerotyzacji powierzchni stawowych (np. stawu krzyżowo-biodrowego, stropu panewki, blaszek, nazywanych także płytkami, granicznych). Podczas badań diagnostycznych (np. RTG) dostrzega się nadżerki kostne, zniekształcenia stawu, a także zwężenie szpary stawowej.
Sklerotyzacja kości podchrzęstnej – leczenie
Najważniejszym etapem leczenia jest rozpoznanie przyczyny dolegliwości, a także sklerotyzacji kości. Znaczące jest tutaj indywidualne podejście do danego przypadku, a także kompleksowe działanie. Specjaliści w pierwszej kolejności skupiają się na rozpoznaniu przyczyny, a później zmniejszeniu dolegliwości. Aby tego dokonać, stosują zarówno metody farmakologiczne, jak i niefarmakologiczne. W łagodzeniu objawów dużą rolę odgrywa rehabilitacja i fizykoterapia. W niektórych przypadkach zatrzymanie choroby umożliwiają dostawowe sterydy. Warto jednak podkreślić, że w wielu schorzeniach stawów cofnięcie sklerotyzacji podchrzęstnej jest niemożliwe. Specjalistom zależy jednak, aby zatrzymać postępowanie choroby, która ją wywołuje, dlatego też podejmują różnorakie działania przyczyniające się do tego. Podczas znacznego zaniku ruchomości stawu rozważa się także leczenie operacyjne. Stosuje się wtedy np. sztuczny staw biodrowy (nie dotyczy to kręgosłupa). Protezy nie są najlepszym rozwiązaniem, gdyż z czasem zużywają się i wymagają wymiany. Dlatego też znacząca jest wczesna interwencja, gdy możliwe jest zastosowanie całego wachlarza metod, które spowolnią degenerację chrząstki.
Bibliografia:
1. Nalazek Anna, Kamińska Ewa, Kaźmierczak Urszula, Trela Ewa "Leczenie, diagnostyka i profilaktyka stawu biodrowego w chorobie zwyrodnieniowej";
2. Mariusz Jędrzejczyk, Maciej Ciebiada, Ludomir Stefańczyk "Współczesna diagnostyka obrazowa choroby zwyrodnieniowej stawów".
