Skaza krwotoczna może być wrodzona i występować u dzieci, ale może także rozwinąć się w ciągu życia na skutek niektórych chorób. Warto znać jej objawy, ponieważ może ona doprowadzić do trudnych do zahamowania krwawień i urazów. Nabyta skaza krwotoczna może też być sygnałem, że w organizmie rozwinęła się groźna choroba.
Co to jest skaza krwotoczna?
Skaza krwotoczna to zaburzenie hemostazy, czyli wszystkich procesów odpowiedzialnych za utrzymanie krwi w naczyniach krwionośnych. W efekcie występuje skłonność do krwawień w różnych rejonach ciała. Mogą one występować samoistnie lub być skutkiem urazów czy stanów zapalnych. Ich objawy, przyczyny i leczenie zależy od typu schorzenia. Skazy krwotoczne dzieli się ze względu na to czy są one wrodzone czy nabyte oraz na mechanizm, który zaburza hemostazę.
Skaza krwotoczna naczyniowa
Skazy krwotoczne naczyniowe objawiają się płaskimi lub grudkowatymi wykwitami pojawiającymi się na skórze i błonach śluzowych układu pokarmowego i moczowego. W miejscach wykwitów mogą występować krwawienia.
Skazy krwotoczne naczyniowe wrodzone (choroba Rendu-Oslera-Webera) mają podłoże genetyczne. Ich objawy to:- krwawienia z nosa,
-
krwiomocz,
- krwawienia z żołądka i jelit (obecność krwi w kale bądź smolisty stolec).
Leczenie polega na zahamowaniu krwotoków i uzupełnianiu żelaza.
Skazy krwotoczne naczyniowe nabyte mogą pojawiać się na skutek zapalenia żył, albo przyjąć postać plamic (niektóre są niegroźne i pojawiają się okresowo w postaci drobnych wybroczyn na skórze). Są spowodowane zmianami hormonalnymi, nadmiernym wysiłkiem, zażywanymi lekami lub mają charakter psychosomatyczny. Plamice wywołane zakażeniami i zmianami zakrzepowymi w żyłach są niebezpieczne i mogą prowadzić do tworzenia się zmian martwiczych, a nawet do utraty palców. Leczenie polega na usunięciu czynnika wywołującego stan zapalny i wzmocnieniu naczyń krwionośnych.Skaza krwotoczna płytkowa
Skaza krwotoczna płytkowa wynika z niedoboru, nadmiaru lub nieprawidłowego funkcjonowania trombocytów, czyli płytek krwi, które są odpowiedzialne za proces krzepnięcia. Małopłytkowość może być spowodowana ich zaburzoną produkcją lub nadmiernym wydalaniem. Jeśli jest wrodzona, leczenie polega na przeszczepianiu komórek krwiotwórczych i przetaczaniu krwi. Nabyta małopłytkowość może powstać na skutek zażywania niektórych leków oraz chorób autoimmunologicznych, zakażeń i niedoborów. Leczy się wówczas czynnik wywołujący małopłytkowość, a w razie potrzeby przetacza krew.
Zaburzenia czynności płytek krwi pojawiają się na skutek stosowania leków i w chorobach wątroby, a ich objawy najczęściej są łagodne. Jeśli jednak się nasilają, stosuje się leczenie farmakologiczne.
Skaza krwotoczna osoczowa
Skaza krwotoczna osoczowa jest wywołana niedoborem, brakiem lub nadmiernym zużyciem czynników krzepnięcia krwi, które fizjologicznie występują w osoczu - na przykład witaminy K.
Wrodzone skazy krwotoczne osoczowe są związane z zaburzeniem pojedynczego składnika krwi i należą do nich hemofilia i choroba von Willebranda.
Hemofilia to groźna choroba genetyczna, której objawy to:- krwawienia do stawów,
- krwawienia do mięśni,
- krwawienia w obrębie przewodu pokarmowego,
- krwawienia wewnątrzczaszkowe,
- krwawienia po urazach, ranach i operacjach.
Hemofilia może prowadzić do silnych zwyrodnień stawów i inwalidztwa oraz przedwczesnej śmierci, a jej leczenie opiera się na profilaktyce i podawaniu leków, które hamują krwawienia.
Choroba von Willebranda jest rzadką chorobą genetyczną, której przyczyną jest niedobór czynnika von Willebranda. Jej leczenie jest podobne jak w hemofilii, a najczęstsze objawy to:
- krwawienia z dziąseł i nosa,
- krwawienia do przewodu pokarmowego,
- wylewy krwi do stawów i mięśni,
- krwotoki po zabiegach chirurgicznych,
- przedłużające się krwawienia miesiączkowe.
Nabyte skazy osoczowe to hemofilia i skazy wywołane chorobami wątroby.
Hemofilia nabyta polega na pojawieniu się procesów autoimmunologicznych, w wyniku których przeciwciała atakują czynnik odpowiedzialny za krzepnięcie krwi. Leczenie tego rodzaju skazy krwotocznej jest podobne do leczenia klasycznej hemofilii oraz obejmuje podawanie leków immunosupresyjnych.Przyczyny skazy krwotocznej w przebiegu chorób wątroby to niemożność produkowania większości czynników krzepnięcia krwi. Leczenie polega na podawaniu leków przeciwzakrzepowych i witaminy K, przetaczaniu krwi i wyrównywaniu czynników w osoczu.
Skazy krwotoczne u dzieci
U niemowląt pojawiają się wrodzone naczyniowe skazy krwotoczne, które mają postać płaskich naczyniaków. W większości przypadków są one niegroźnie i nie wymagają leczenia, ponieważ wchłaniają się same. Przy dużych skazach stosuje się czasem zabiegi laserowe. Niektóre naczyniaki mogą krwawić i prowadzić do powikłań, takich jak owrzodzenia, dlatego zawsze warto skonsultować się z lekarzem.
