Masaż kontralateralny stosowany jest w sytuacji, gdy nie ma możliwości przeprowadzenia zabiegu bezpośrednio na uszkodzonej kończynie, czyli w przypadku stanów zapalnych, złamań, owrzodzeń, zwichnięć, oparzeń itp. W masażu kontralateralnym wykorzystuje się techniki masażu klasycznego, w tym rozcieranie, oklepywanie, ugniatanie, które wykonuje się z użyciem dużej siły.
Co to jest masaż kontralateralny?
Masaż kontralateralny to jedna z odmian klasycznego masażu leczniczego, który wykonywany jest w obrębie części kończyny zdrowej odpowiedniej w stosunku do części chorej kończyny. Przeprowadza się go w przypadku braku możliwości zastosowania masażu na chorej kończynie. Zabieg ma na celu przyspieszenie procesu leczenia zmian patologicznych w kończynie nie poddawanej masażowi. Masaż kontralateralny opiera się w dużej mierze na wiedzy z zakresu neurofizjologii. Często towarzyszą mu ćwiczenia kontralateralne, które również wykonywane są na sprawnej kończynie. Ćwiczenia te należą do synergistycznych, tj. wykorzystujących promieniowanie ruchowe polegające na współdziałaniu mięśni. Przeciwieństwem masażu kontralateralnego jest masaż ipsilateralny, w którym zabiegowi poddawana jest chora kończyna, a dokładnie tkanki otaczające chore miejsce.
Działanie masażu kontralateralnego
Badacze donoszą, iż oddziaływanie na zdrową kończynę podczas masażu kontralateralnego w około 30% pobudza przepływ krwi i chłonki, co zapewnia lepsze odżywienie obszarów dotkniętych urazem. W konsekwencji uszkodzone tkanki szybciej się regenerują. Wśród innych korzyści płynących z masażu kontralateralnego wymienia się: aktywizowanie bodźców nerwowych, wzmocnienie mięśni i zapobieganie utraty ich masy, przyspieszenie o około 2 tygodnie trwania procesu kostnienia. Dochodzi do tego za pośrednictwem skrzyżowań naczynioruchowych odruchów fizjologicznych. Masaż kontralateralny wywiera pozytywny wpływ na procesy leczenia i przyspiesza powrót do zdrowia oraz uzyskanie sprawności przez chorą kończynę. Przykładowo, masaż kontralateralny zdrowej lewej nogi wpływa na poprawę stanu chorej nogi prawej. Masaż kontralateralny nie jest masażem relaksacyjnym.
Wskazania do masażu kontralateralnego
Wskazaniami do przeprowadzenia masażu kontralateralnego są m.in.:
- przypadki, kiedy na kończynie znajduje się opatrunek gipsowy, szyna czy orteza, w tym złamania i zwichnięcia kończyny,
- oparzenia, zmiany dermatologiczne, takie jak wysypka, wypryski, owrzodzenia, rozległe rany,
- niepełny zrost kończyn,
- unieruchomienie uniemożliwiające wykonanie jakichkolwiek działań w miejscu urazu.
Przeciwwskazania do masażu kontralateralnego
Przeciwwskazania do masażu kontralateralnego są takie same, jak w przypadku innych masaży leczniczych, wśród nich wymienia się m.in. chorobę nowotworową, owrzodzenia, czyraki, grzybicę, aktywne stany alergiczne i zapalne skóry, przerwania ciągłości skóry, pęcherze, zaawansowaną miażdżycę naczyń wieńcowych, tętniaki, skłonności do krwawień, zapalenie żył, stan po zawale serca, niewyrównane nadciśnienie tętnicze krwi, osteoporozę, łamliwość kości, gorączkę.
Zobacz film i dowiedz się wszystkiego o masażu:
Charakterystyka masażu kontralateralnego
Podczas masażu kontralateralnego wykorzystywane są następujące techniki:
- rozcieranie – ruchy obrotowe rąk wykonywane koliście lub spiralnie, biegną wzdłuż masowanego odcinka ciała, są wykonywane opuszkami palców lub nasadą dłoni. Ich celem jest rozgrzanie oraz lepsze ukrwienie tkanki podskórnej i mięśni płytko położonych;
- ugniatanie – przerabianie tkanki mięśniowej między kciukiem a czterema pozostałymi palcami ręki lub naprzemiennie obu rąk (ugniatania podłużne) bądź przekazywanie fałdu mięśniowego z prowadzącej do podążającej za nią ręki (ugniatanie poprzeczne). Ich celem jest usunięcie zbędnych produktów przemiany materii z mięśni głębiej położonych;
- oklepywanie – naprzemienne uderzanie dłońmi złożonymi w tzw. łódeczkę po masowanej części ciała, ruchy są krótkie, sprężyste i szybko po sobie następują. Ich celem jest pobudzenie krążenia, co następuje w wyniku zasysania krwi z miejsc znajdujących się powyżej i poniżej oklepywanego obszaru.
Osoba masująca wykonuje mocne i silne ruchy, które znajdują się w granicach bólu chorego. Intensywność przeprowadzania zabiegu dostosowana jest do samopoczucia, wytrzymałości i kondycji zdrowotnej masowanego. Ruchy wykonywane są wzdłuż przebiegu mięśni, w kierunku serca, czyli od dołu do góry. Do masażu kontralateralnego nie trzeba się specjalnie przygotowywać, przeprowadza się go w pozycji umożliwiającej jak najłatwiejszy dostęp do masowanego miejsca (przeważnie jest to pozycja leżąca). Masowany nie musi mieć specjalnego stroju, odsłonięcia wymaga wyłącznie miejsce poddane zabiegowi. Przed przystąpieniem do masowania masażysta nakłada na dłonie niewielką ilość oliwki lub innego środka, który zapewni poślizg i ułatwi w dużym stopniu przeprowadzenie zabiegu. Czas trwania zabiegu wynosi około 12 minut. Zabieg powinno się przeprowadzać przez co najmniej 6 dni, 2 razy dziennie.
Bibliografia:
1. Magiera L., Leksykon masażu i terminów komplementarnych, Kraków 2008.
2. Zborowski A., Masaż klasyczny, Kraków 2008.
