Karnityna występuje w ludzkim organizmie w ilości ok. 20–25 g, w postaci dwóch izomerów: L oraz D, z których tylko pierwszy jest aktywny. Stąd bierze się stosowana nazwa L-karnityna. Jej drugi człon wywodzi się od łacińskich słów caro, carnis oznaczających mięso.
Czym jest L-karnityna?
L-karnityna została odkryta w 1905 r. i przez lata funkcjonowała pod nazwą witaminy BT. Najwięcej L-karnityny w ludzkim organizmie zawierają mięśnie (ok. 90%), w mniejszym stężeniu jest ona obecna w nerkach, wątrobie, mózgu i pozostałych narządach. Nazywana jest substancją witaminopochodną. Produkcja L-karnityny zachodzi w wątrobie, a także na mniejszą skalę w nerkach, mięśniu sercowym, mięśniach szkieletowych oraz jelitach. W tym procesie wykorzystywane są witamina C, witaminy z grupy B, kwas foliowy, żelazo, lizyna oraz metionina. Niedobór nawet jednej z wymienionych substancji powoduje zmniejszenie produkcji L-karnityny. Należy pamiętać, że naturalna synteza pozwala na zaspokojenie dziennego zapotrzebowania w ok. 25%, pozostała część musi pochodzić z pożywienia.
Działanie L-karnityny
Dietetycy podkreślają, że L-karnityna łagodzi skutki starzenia się organizmu. Ponadto jej rolą jest transport kwasów tłuszczowych do mitochondriów, gdzie są przetwarzane w energię, co w dużym skrócie sprzyja produkcji energii pochodzącej z tłuszczów. L-karnityna bierze udział w metabolizmie wybranych aminokwasów rozgałęzionych, a także węglowodanów, w czym m.in. należy upatrywać odchudzających właściwości substancji. L-karnityna jest polecana jako suplement sprzyjający odchudzaniu poprzez długotrwałe stosowanie.
L-karnityna sama w sobie nie spala nagromadzonej tkanki tłuszczowej, ale przyspiesza ów proces. Ponadto reguluje aktywność wielu hormonów, w tym hormonów tarczycy biorących udział w spalaniu tłuszczów. L-karnityna pomaga w usuwaniu cząsteczek mleczanu z krwi, które są wytwarzane w trakcie wysiłku fizycznego, dzięki czemu zapobiega nadmiernemu zmęczeniu. Obniża również uczucie głodu.
Pamiętajcie, że przy odchudzaniu ważne jest zdrowe podejście i dieta dobierana indywidualnie. Więcej informacji na filmie:
Skutki niedoboru L-karnityny
Najczęściej pierwsze symptomy braku odpowiedniej ilości L-karnityny pozostają niezauważone. Do objawów niedoboru omawianej substancji można zaliczyć m.in. osłabienie sprawności fizycznej oraz intelektualnej i skłonność do dużego zmęczenia nawet po niewielkim wysiłku. Ponadto spadek poziomu L-karnityny we krwi sprzyja zaburzeniom pracy serca, wątroby oraz nerek. Niedostatki substancji w organizmie są bardzo często wykrywane u osób źle odżywiających się oraz chorych na cukrzycę.
Parametrem wskazującym na niedobór L-karnityny we krwi jest zwiększona obecność lipidów we krwi. O właściwej suplementacji L-karnityny powinny pamiętać zwłaszcza osoby uprawiające sport oraz wegetarianie i weganie, ponieważ produkty roślinne są bardzo ubogie w tę niezbędną substancję. Długotrwałe niedobory L-karnityny prowadzą do niewydolności mięśnia sercowego i zaniku mięśni szkieletowych. Do braku L-karnityny w organizmie może dojść u osób cierpiących na zaburzenia biosyntezy karnityny, zaburzenia wchłaniania, zwiększone wydalanie karnityny z moczem (zdarza się w chorobach nerek i wątroby). Niedobór L-karnityny typowy jest także dla osób niewłaściwie odżywiających się.
Zapotrzebowanie i źródła L-karnityny
W związku z tym, że naturalna produkcja L-karnityny w organizmie w niewielkim stopniu zaspokaja dzienne zapotrzebowanie, substancja ta musi być pobierana z pokarmów. Zazwyczaj wraz z posiłkami dostarcza się 100–200 mg L-karnityny na dobę, jeśli stosuje się pełnowartościową i zbilansowaną dietę. Zwiększone zapotrzebowanie na L-karnitynę mogą mieć osoby aktywne fizycznie. Największe stężenie L-karnityny występuje w dziczyźnie oraz wołowinie (ok. 100–220 mg na 100 g pożywienia), a także w wieprzowinie i mięsie królika (20–30 mg na 100 g). L-karnityna jest obecna również w drobiu oraz rybach. Istnieje ponadto wiele bogatych w nią suplementów diety.
Skutki uboczne L-karnityny
W wyniku stosowania suplementów diety z L-karnityną mogą pojawić się typowe dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Nadmiar L-karnityny wydalany jest z moczem.
Czy zdrowa dieta musi być droga? Zobaczcie:
