Czym jest chrzan?
Chrzan pospolity jest rośliną należącą do rodziny kapustowatych, jednak w większej części korzysta się z jego korzenia. Główny korzeń oczyszcza się i ściera na tarce w celu przygotowania chrzanu tartego lub ćwikły. Korzeń chrzanu można również wykorzystać w całości, jako dodatek do potraw warzywnych, aby nadać im charakterystycznego chrzanowego posmaku oraz aby przedłużyć okres trwałości przygotowywanych przetworów. Liście chrzanu dodaje się do produkcji ogórków małosolnych i kiszonych. Chrzan jest źródłem witamin z grupy B i witaminy C, która jest silnym antyoksydantem. Chrzan zawiera również składniki mineralne, m.in. potas, wapń, fosfor, magnez, cynk i jod.
Jaki chrzan wybrać?
Wybierając chrzan należy zwrócić uwagę na to, aby korzeń był twardy, pozbawiony plam, zdrewniałych i zazielenionych części. Korzeń powinien być mięsisty, jasnożółty, a po przekrojeniu biały.
Chrzan na układ trawienny
Dlaczego chrzanu nie może zabraknąć na wielkanocnym stole? To dzięki jego właściwościom, które wspierają układ trawienny. Tarty korzeń chrzanu pobudza wydzielanie soków i enzymów trawiennych przez trzustkę, żołądek i wątrobę. Chrzan dodatkowo zwiększa wydatek energetyczny przez organizm w postaci ciepła, dzięki czemu kalorie są szybciej spalane. Stół wielkanocny jest pełen potraw tłustych, ciężkostrawnych oraz mięsnych. Po takiej uczcie organizm jest obciążony dużą ilością kalorycznego jedzenia i może mieć problem z trawieniem całej zawartości żołądka. Chrzan pobudzi ten proces i przyspieszy przemianę materii.
Dlaczego warto jeść chrzan? Dowiesz się tego z filmu:
Chrzan na górne drogi oddechowe
Chrzan może być wykorzystywany do oczyszczenia górnego odcinka dróg oddechowych. Zawiera olejek, w którym znajduje się m.in. glukonasturyna, która wykazuje właściwości przeciwbakteryjne i wykrztuśne. Chrzan ma również właściwości rozgrzewające, które dodatkowo pomagają w oczyszczeniu dróg oddechowych z zalegającego śluzu. Chrzan dzięki swoim właściwościom przeciwbakteryjnym pomaga w zwalczeniu zapalenia zatok. Pomaga w usunięciu wydzieliny oraz niweluje stan zapalny wywołany przez bakterie obecne w zatokach. Aby udrożnić zatoki można wdychać olejki eteryczne, które unoszą się nad świeżo tartym chrzanem. Oprócz właściwości przeciwwirusowych chrzan działa grzybobójczo, przeciwwirusowo, dezynfekuje i odkaża jamę ustną i dziąsła.
Chrzan w postaci syropu ma działanie wykrztuśne, czyli wspiera leczenie kaszlu i zapalenia oskrzeli. Do przygotowania syropu potrzeba ok 100g świeżo tartego chrzanu i ½ szklanki ugotowanej przestudzonej wody i 100g miodu. Chrzan należy dodać do wody i pozostawić pod przykryciem na 30 minut. Po tym czasie wytworzy się sok, który należy wycisnąć. Do wyciśniętego soku dodaj miód i wymieszaj. Syrop należy jeść 3 razy dziennie po 1 łyżce.
Chrzan działanie antynowotworowe
Przeprowadzono badania naukowe, w których zaobserwowano antynowotworowe działanie chrzanu. Glukozynolany (składnik chrzanu), którego produktami rozkładu są izotiocyjany, zmniejszają prawdopodobieństwo rozwoju choroby nowotworowej pęcherza, płuc, przełyku oraz żołądka. Według badań, im korzeń chrzanu ma mniejszą średnicę, tym ma większą zawartość antynowotworowych substancji.
Dodatkowo, chrzan ma silne działanie antyutleniające oraz posiada zdolność do niszczenia nadtlenków, które w szybki sposób przekształcają się w wolne rodniki i przyczyniają się do rozwoju chorób cywilizacyjnych oraz neurodegeneracyjnych, np. Alzheimer.
Jak jedzenie chrzanu wpływa na nasze zdrowie? Odpowiedź znajdziesz w filmie:
Chrzan łagodzi ból
Dzięki właściwościom drażniącym i efektowi cieplnemu dolegliwości bólowe i przykurcze mięśni ustępują, obrzęki zmniejszają się, a zdolność ruchowa stawów poprawia się. Okłady z chrzanu stosuje się w leczeniu zapalenia nerwu kulszowego i bólach skazy moczowej. Nalewka z chrzanu lub chrzan bezpośrednio nałożony na skórę rozgrzewa ją i łagodzi bóle reumatyczne, stawów i kręgosłupa.
Z czym jeść chrzan?
Chrzan świetnie się nadaje, jako dodatek do zimnych i gorących mięs, ćwikły, zimnego sosu na bazie śmietany, żurku, białego barszczu, pasztetu, wędlin, ryb i mięsa w galarecie. Chrzan bardzo dobrze komponuje się również z żurawiną, borówkami, jabłkami, aronią oraz jako dodatek do musztardy.
Z chrzanem nie powinny przesadzać osoby, które cierpią na wrzody żołądka, zgagę, schorzenia wątroby i osoby z niewydolnością nerek. Dzienna dawka chrzanu to około 4 łyżeczki. W większych ilościach może powodować podrażnienie nerek oraz błony śluzowej żołądka i jelit.
