Cholecystektomia, jak każdy zabieg, niesie ze sobą pewne ryzyko powikłań. Jest to jednak bezpieczna metoda leczenia, umożliwiająca uniknięcie groźnych dla zdrowia stanów. Każda osoba z usuniętym pęcherzykiem żółciowym musi stosować odpowiednią dietę.
Co to jest cholecystektomia i kiedy się ją wykonuje?
Cholecystektomia to zabieg usunięcia pęcherzyka żółciowego, który można wykonać podczas klasycznej operacji przebiegającej z otwarciem jamy brzusznej lub laparoskopowo. Zaleceniami do jej wykonania są:
- objawowa kamica pęcherzyka żółciowego,
- ostre zapalenie pęcherzyka na tle kamicy,
- uszkodzenia pęcherzyka żółciowego lub urazy wątroby,
- żółciowe zapalenie otrzewnej bez przedziurawienia dróg żółciowych.
Pęcherzyk żółciowy to mały organ, który wspiera pracę wątroby, przechowując żółć, która potrzebna jest do trawienia tłuszczów. Objawami chorób woreczka są: silny ból górnej części brzucha, który może promieniować do kręgosłupa lub barku, a także mdłości, uczucie pełności, wzdęcia i wymioty. Czasem może towarzyszyć im gorączka. Symptomy te pojawiają się około pół godziny po spożyciu posiłków (szczególnie tłustych lub ostrych) i mogą utrzymywać się do 6 godzin. Chorobę woreczka żółciowego można potwierdzić, wykonując badanie USG.
Cholecystektomia klasyczna
Cholecystektomia klasyczna polega na chirurgicznym wycięciu pęcherzyka żółciowego. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym lub przewodowym. Po przecięciu powłok brzusznych podejmuje się próby uwolnienia organu na tępo, a dopiero gdy to się nie uda, rozcina się tkanki. Konieczne jest też oczyszczenie i wypreparowanie dróg żółciowych, aby nie doszło do powikłań. Po usunięciu pęcherzyka żółciowego powstałą przestrzeń oczyszcza się, często pozostawia się dren i zaszywa się powłoki. Po operacji należy przez jakiś czas (najczęściej około tygodnia) zostać w szpitalu pod obserwacją. Do domu można powrócić, kiedy zostaje uruchomione trawienie. Po cholecystektomii klasycznej należy stosować dietę, dbać o ranę oraz prowadzić oszczędny tryb życia. Po zabiegu chory przebywa na zwolnieniu lekarskim póki jego stan zdrowia nie pozwoli mu na powrót do pracy.
Cholcystektomia laparaskopowa
Laparoskopowe usunięcie pęcherzyka żółciowego jest zalecane zawsze wtedy, gdy nie ma wskazań do wykonania zabiegu metodą chirurgiczną, takich jak na przykład zapalenie otrzewnej. Daje ona mniej powikłań, a powrót do zdrowia jest szybszy niż w przypadku operacji. Czasem zdarza się jednak, że w jej trakcie okazuje się, że zabieg należy dokończyć metodą klasyczną.
Cholecystektomia laparoskopowa polega na wykonaniu kilku (3–4) niewielkich nacięć w ścianie brzucha. Przez nie wprowadza się laparoskop, który posiada na końcu kamerę oraz małe narzędzia chirurgiczne. Chirurg wycina chorobowo zmieniony pęcherzyk, a na nacięcia zakłada szwy. Laparoskopowe usunięcie woreczka żółciowego jest stosunkowo niegroźne, wymaga jednak przestrzegania zaleceń lekarza po zabiegu, aby nie doszło do komplikacji. Po niepowikłanej laparoskopii zostaje się w szpitalu przez około 3 dni, a zwolnienie lekarskie wypisywane jest na około 1 miesiąc.
Cholecystektomia – możliwe powikłania
Laparoskopowa cholecystektomia niesie ze sobą bardzo niewielkie ryzyko powikłań. Najważniejsze z nich to uszkodzenie dróg żółciowych oraz krwawienie. Zgony po tego typu zabiegu zdarzają się niezwykle rzadko i są najczęściej efektem innych, ciężkich chorób. Po operacji chirurgicznego usunięcia pęcherzyka może ponadto dojść do zrostów i krwiaków. Czasami mimo przeprowadzenia zabiegu dolegliwości nie ustępują. Najczęściej wynika to z błędnego rozpoznania ich przyczyny.
Cholecystektomia – dieta po zabiegu
Woreczek żółciowy nie jest jedynym organem odpowiedzialnym za trawienie tłuszczów, jednak w pewnym stopniu zostaje ono upośledzone po jego usunięciu. Dlatego osoby po cholecystektomii powinny przez resztę życia stosować się do zaleceń dietetycznych, które obejmują:
- spożywanie 5–6 małych posiłków dziennie,
- jedzenie więcej ciepłych posiłków niż zimnych,
- dietę lekkostrawną – niskobłonnikową i niskotłuszczową,
- wykluczenie potraw smażonych na tłuszczu i grillowanych,
- wykluczenie kwaśnych produktów,
- dietę pełnowartościową, zawierającą odpowiednią ilość witamin i lekkostrawnego białka,
- unikanie nadmiernego dosalania i doprawiania potraw,
- unikanie słodyczy,
- unikanie mocnej herbaty, kawy i alkoholu,
- wykluczenie roślin strączkowych.
Dieta po cholecystektomii powinna natomiast zawierać:
- lekkostrawne mięsa (drób, chuda wołowina, jagnięcina),
- chude ryby (dorsz, karp, pstrąg, leszcz, okoń, sola, sandacz, szczupak, miruna),
- gotowane lub pieczone owoce i warzywa,
- delikatne przyprawy usprawniające trawienie (majeranek, koperek, kminek, tymianek, bazylia, cynamon),
- herbaty ziołowe wspomagające trawienie,
- białko jajek.
