Chleb bezglutenowy stanowi zamiennik dla tradycyjnego pieczywa. Można go kupić w wielu sklepach, jak też przygotować samodzielnie w domu. Jest ważnym składnikiem diety bezglutenowej będącej podstawowym sposobem leczenia celiakii nazywanej inaczej chorobą trzewną.
Chleb bezglutenowy - co to oznacza i dla kogo?
Chleb bezglutenowy jest rodzajem pieczywa przygotowywanego na bazie produktów pozbawionych glutenu - mieszaniny białek zawartych przede wszystkim w pszenicy, życie, jęczmieniu (owies też należy eliminować ze względu na ryzyko zanieczyszczenia tego zboża i braku izolacji upraw owsa). Jest zalecany w diecie bezglutenowej stosowanej przede wszystkim w celiakii, czyli chorobie trzewnej. Schorzenie to ma podłoże genetyczne. U osób cierpiących na celiakię pod wpływem spożywania produktów zawierających gluten dochodzi do zaniku kosmków jelitowych. Konsekwencjami są zaburzenia wchłaniania składników odżywczych z pokarmu i problemy zdrowotne.
Podstawowymi objawami choroby trzewnej są: bóle brzucha, biegunki, stany depresyjne, uczucie ciągłego zmęczenia, niski wzrost. Chleb bezglutenowy powinien pojawić się również w diecie osób z alergią lub nadwrażliwością na gluten. Przygotowuje się go z bezglutenowych mieszanek chlebowych, mąki ryżowej, gryczanej lub kukurydzianej. W książkach kulinarnych oraz w Internecie można znaleźć różne przepisy na chleb bez glutenu, zarówno wypiekany na zakwasie, na drożdżach lub bez.
Zobacz nasz eksperyment i przekonaj się, jak działa gluten:
Chleb bezglutenowy gryczany i bez drożdży - przepis
Chleb bezglutenowy można przygotować bez dodatku drożdży, zakwasu, a także jajek. Taki wypiek doskonale sprawdzi się nie tylko w diecie osób z celiakią, alergią lub nadwrażliwością na gluten, ale również w przypadku alergii na białko jaja kurzego. Do zrobienia chleba bezglutenowego bez drożdży można wykorzystać mąkę gryczaną połączoną z grochową, sojową, z ciecierzycy lub z soczewicy.
Składniki:
- 350 g mąki gryczanej,
- 150 g mąki sojowej,
- około 450 ml ciepłej wody,
- 2 łyżeczki sody,
- 1 garść nasion słonecznika,
- 1 łyżeczka soli.
Sposób przygotowania:
- Piekarnik nagrzej do temperatury 180 stopni Celsjusza.
- Wymieszaj w misce: mąkę gryczaną, sojową, sól, sodę i słonecznik. Dolej wodę. Ponownie wymieszaj. Masa powinna uzyskać gęstą konsystencję.
- Formę do pieczenia wysmaruj tłuszczem i oprósz mąką gryczaną. Wyłóż do formy ciasto na chleb bezglutenowy. Posyp nasionami słonecznika i wstaw do piekarnika. Piecz przez około 45-50 minut.
Chleb bezglutenowy na zakwasie
Chleb bezglutenowy na zakwasie można przygotować wykorzystując zamiast zakwasu pszennego lub żytniego delikatny zakwas ryżowy lub nieco bardziej pikantny gryczano - ryżowy. Domowy chleb bezglutenowy na zakwasie doskonale smakuje z dodatkiem pestek słonecznika, nasion dyni i chia. Do wypieków pozbawionych glutenu wskazane jest dodawać siemię lniane, które ma żelową konsystencję i przyczynia się do polepszenia struktury chleba.
Na czym polega alergia na gluten? Zobaczcie na filmie:
Chleb bezglutenowy na zakwasie - przepis
Składniki:
- 500 g mąki gryczanej,
- 500 g mąki jaglanej,
- 500 g mąki ryżowej,
- 375 ml mąki ziemniaczanej,
- po 125 ml: pestek słonecznika, nasion dyni,
- 5 łyżek siemienia lnianego,
- 2 łyżeczki soli,
- 1 łyżka cukru,
- 400 ml zakwasu ryżowego,
- 1250 ml wody o letniej temperaturze.
Sposób przygotowania:
- Wymieszaj wszystkie składniki w dużej misce.
- Uzyskaną masę przełóż do formy wysmarowanej tłuszczem i oprószonej mąką bezglutenową. Masa powinna sięgać maksymalnie do ⅔ wysokości formy.
- Ciasto przykryj folią do pieczenia i odstaw na około 6 godzin do wyrośnięcia.
- Zdejmij folię. Chleb bezglutenowy na zakwasie wstaw do piekarnika nagrzanego do 240 stopni Celsjusza na 20 minut. po tym czasie zmniejsz temperaturę do 180 stopni i kontynuuj pieczenie przez 40 minut.
Chleb bezglutenowy bez mąki - jak zrobić?
Chleb bezglutenowy można przygotować bez dodatku jakiejkolwiek mąki. Przyrządza się go na bazie różnych ziaren i orzechów. Potrzebnymi składnikami są m.in.: nasiona słonecznika, sezamu, siemię lniane, pestki dyni, zmielone orzechy i migdały oraz różne zioła. Opcjonalnie pieczywo można wzbogacić o suszone śliwki, nasiona chia lub suszoną żurawinę. Składnikiem umożliwiającym “zlepienie” wszystkich składników i zachowanie zwartej konsystencji może być twaróg. Przygotowany chleb bezglutenowy bez mąki można przechowywać przez tydzień w lodówce zawinięty w folię. Pieczywo można również zamrozić lub opiekać w tosterze. Chleb bezglutenowy bez mąki na bazie ziaren jest dobrym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych omega 3. Związki te wspomagają pracę układu sercowo-naczyniowego, zapewniają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, działają przeciwzapalnie i obniżają poziom “złego” cholesterolu we krwi.
Chleb bezglutenowy bez mąki na bazie ziaren - przepis
Składniki:
- 200 g mielonych migdałów,
- 50 g mielonych orzechów,
- 100 g siemienia lnianego,
- 100 g sezamu,
- 100 g nasion słonecznika,
- 60 g pestek dyni,
- 1 łyżka suszonych ziół: tymianek, oregano, zioła prowansalskie,
- 1 łyżeczka nasion kopru,
- 1 łyżeczka bezglutenowego proszku do pieczenia,
- 1 kostka twarogu,
- 4 jaja,
- po 1 łyżeczce: soli morskiej i zmielonego pieprzu,
- 2 łyżeczki nasion chia,
- 100 g posiekanej, suszonej żurawiny.
Sposób przygotowania:
- Wszystkie sypkie składniki (orzechy, siemię lniane, słonecznik, dynię) przełóż do miski i wymieszaj. Dodaj posiekaną żurawinę i nasiona chia.
- Do uzyskanej mieszanki dodaj zioła, koper włoski, sól, pieprz i proszek do pieczenia.
- Ząbki czosnku przeciśnij przez praskę i dodaj do składników w misce.
- Do ziaren z przyprawami dołóż twaróg i jaja. Całość zmiksuj za pomocą miksera lub malaksera.
- Przygotuj podłużną formę i wyłóż ją papierem do pieczenia.
- Masę na chleb bezglutenowy wyłóż do formy i wstaw do nagrzanego piekarnika. Piecz przez około 45 minut w temperaturze 180 stopni Celsjusza.
