Poza różnicami w budowie cewkę męską od żeńskiej wyróżnia to, że posiada jednocześnie funkcje rozrodcze. Jej infekcje są częstą dolegliwością. Na skutek niedostatecznej higieny lub zakażenia dochodzi do stanów zapalnych o podłożu bakteryjnym.
Cewka moczowa u kobiet
Kobieca cewka moczowa ma od trzech do pięciu centymetrów długości – jej niewielki rozmiar i umiejscowienie ujścia w okolicy odbytu sprzyja infekcjom bakteryjnym, dlatego kobiety są bardziej narażone na stany zapalne. Cewka łączy pęcherz moczowy z brodawką cewkową znajdującą się przy przedsionku pochwy (przebiega równolegle do pochwy, w tym samym kierunku). W jej budowie wyodrębnia się cztery części: śródścienną, miedniczną, przeponową i podprzeponową. Cały przewód składa się z błony mięśniowej i śluzowej, co sprawia, że cewka jest bardzo rozciągliwa.
Budowa kobiecej cewki moczowej sprzyja zakażeniom. Co o zapaleniu pęcherza mówi urolog? Sprawdźcie na filmie:
Cewka moczowa męska
U mężczyzn cewka moczowa biegnie od dna pęcherza moczowego aż po koniec prącia, układając się w literę „s” (kiedy penis nie jest w zwodzie), i osiąga długość od 15 do 20 centymetrów. W porównaniu do żeńskiej ma bardziej złożoną budowę. Składa się z części: śródściennej, sterczowej, błoniastej, gąbczastej, jamistej i opuszkowo-odnogowej. W cewce znajdują ujście gruczoł krokowy i gruczoły opuszkowo-cewkowe. U mężczyzn jest to również połączenie układu moczowego z układem rozrodczym – cewka jest tą częścią ciała, przez którą nasienie wydostaje się na zewnątrz organizmu.
Zwężenie cewki moczowej
Jest to stan, w którym kanał cewki moczowej, na skutek oddziaływania różnych czynników, zwęża się, utrudniając oddawanie moczu. Do odcinkowego zwężenia dochodzi najczęściej na skutek przebytych urazów (np. ciało obce czy urazy w okolicy krocza), po stanach zapalnych spowodowanych np. zakażeniem bakteryjnym, na skutek kamicy nerkowej, a także po zabiegach lekarskich (możliwe powikłanie po cewnikowaniu lub cystoskopii). Zmniejszenie przepływu cewki może wystąpić także na skutek guza o charakterze nowotworowym. U mężczyzn może być spowodowane przerostem gruczołu krokowego.
Objawami, poza generalnymi problemami z oddawaniem moczu (przerywany strumień, zmniejszony przepływ moczu), może być częstomocz (uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza) i ból (nasilający się zwłaszcza w trakcie oddawania moczu). W stanie zaawansowanym może dojść do całkowitego wstrzymania oddawania moczu.
Podstawowym badaniem diagnostycznym jest uretroskopia – badanie obrazowe cewki moczowej polegające na wprowadzeniu do jej wnętrza narzędzia optycznego. Stosowane jest również badanie RTG z kontrastem i badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej z uzupełniającymi je badaniami krwi, które dają obraz funkcjonowania nerek. Dokładna diagnostyka jest niezbędna, ponieważ zwężenie cewki moczowej ma wiele groźnych powikłań, jak kamica, ropień okołocewkowy czy przetoka moczowa. Schorzenie znacznie częściej występuje u kobiet jako powikłanie infekcji bakteryjnych, ale u obu płci może prowadzić do trwałego uszkodzenia czynności nerek, jeśli nie jest leczone.
W przypadku zwężenia cewki moczowej największą skuteczność ma zabieg wycięcia przewężonego fragmentu i zszyciu pozostałych części bądź zastąpieniu brakującego fragmentu sztucznym materiałem.
Podrażniona cewka moczowa
Pieczenie, świąd, ból i częstomocz są najczęstszymi objawami rozwijającego się stanu zapalnego, najczęściej spowodowanego przez bakterie, które dostają się przez ujście cewki do pęcherza moczowego np. na skutek niedostatecznej higieny. Wyniki badania laboratoryjnego wykazują w tego typu stanach podwyższoną ilość białka i liczbę krwinek białych, obecność złuszczonych komórek nabłonka i bakterii. Zdarza się, że mocz może być lekko zabarwiony krwią.
Będąc w grupie podwyższonego ryzyka infekcji cewki moczowej, należy tym bardziej dbać o higienę. Na skutek zaniedbania leczenia może dojść do powikłań i rozszerzenia stanu chorobowego na miedniczki nerkowe, a następnie nerki. W zaostrzonych przypadkach infekcja może prowadzić do mocznicy i zakażenia ogólnoustrojowego. Rzadkim, ale najpoważniejszym powikłaniem powtarzających się stanów zapalnych jest choroba nowotworowa.
Rak cewki moczowej jest przypadłością dotykającą przede wszystkim kobiety. Daje podobne objawy do stanu zapalnego, dlatego często jest zbyt późno wykrywany. Leczenie polega na interwencji chirurgicznej, uzupełnionej chemio- i w razie konieczności radioterapią. Rak wykryty w początkowym stadium ma bardzo dużą szansę na wyleczenie – około 80%. Jednak zdiagnozowany w późniejszym stadium ma gorsze rokowania – szanse na całkowity powrót do zdrowia spadają do około 50%.
Kiedy trzeba skonsultować się z lekarzem? Odpowiedź na filmie:
