Psychoterapia psychodynamiczna wyrosła na gruncie psychoanalizy stworzonej na początku XX. wieku przez Zygmunta Freuda. Metoda początkowo służyła do leczenia nerwicy i histerii za pomocą przekształcaniu energii z popędów i konfliktów wewnętrznych na obecne emocje.
Czym jest psychoterapia psychodynamiczna?
Psychoterapia psychodynamiczna jest metodą leczenia zaburzeń polegającą na uświadamianiu przeniesień, które klient tworzy w stosunku do ludzi (w tym psychoterapeuty). Przeniesieniem nazywa się przerzucanie uczuć z osoby z przeszłości (np. matki) na znajomych. Te stany odkrywa się za pomocą dialogu dotyczącego wspomnień klienta. Terapia polega na budowaniu relacji między klientem a terapeutą, które przyczyniają się do lepszego zrozumienia świata zewnętrznego i wewnętrznego. Głównym narzędziem w tej metodzie jest rozmowa. Za jej pomocą stosuje się terapie wspierające, takie jak poradnictwo, psychoedukacja lub zmiana schematów myślowych. Psychoterapia psychodynamiczna jest stosunkowo długa, ponieważ trwa od 2 do nawet 5 lat. Metoda jest skierowana do osób z dużą motywacją i determinacją do zmiany i pracy nad sobą. Wymagany jest też poziom inteligencji wystarczający do analizowania własnych zachowań i doszukiwania się ich przyczyny. Ważna jest również cierpliwość i zdolność kierowania emocjami. Najczęściej do terapeuty psychodynamicznego trafiają osoby z zaburzeniami psychosomatycznymi, nerwicowymi oraz problemami z jedzeniem (bulimia, anoreksja).
Zasady terapii psychodynamicznej
Głównym założeniem terapii psychodynamicznej jest pojęcie nieświadomości swoich działań. Terapeuci z tego nurtu uważają, że większość ludzkich myśli, uczuć i zachowań ma swoje źródło w doświadczeniach z dzieciństwa, które ukształtowały obecną podświadomość. Przeciwprzeniesienie natomiast polega na przerzuceniu myśli i emocji terapeuty na klienta. Jest to cenna informacja na temat tego, jakie uczucia klient wywołuje w innych. Nieodłączną częścią każdej terapii jest opór pacjenta. Jest to równie ważna część procesu leczenia, ponieważ pokazuje co dla niego jest trudne i z czym sobie nie radzi. Terapeuta może zobaczyć też, jakie mechanizmy obronne stosuje klient w celu uniknięcia nieprzyjemnych doświadczeń. W psychoterapii psychodynamicznej analizuje się również wszystkie objawy pacjenta, które są wynikiem jego natury, doświadczeń, środowiska, wartości itp. Z drugiej strony negatywne zachowania pozwalają klientowi zmniejszyć napięcie oraz zwiększyć poczucie własnej wartości. Celem terapii psychodynamicznej jest wspólne zbudowanie u pacjenta autentyczności i samoświadomości.
Jaka jest rola terapeuty w podejściu psychodynamicznym?
Psychoterapia psychodynamiczna znacznie różni się od jej obrazu przedstawianego w filmach, gdzie terapeuta z zimnym spojrzeniem analizuje przemyślenia pacjenta leżącego na kozetce. Obecnie psychoterapeuci bardzo angażują się w relację z klientem i nieraz mówią nawet więcej niż osoba terapeutyzowana. Terapeuta ciągle obserwuje wydarzenia i postawy pacjenta, dzięki temu poznaje jego stosunek do siebie i świata. To z kolei pozwala mu na poszukiwanie doświadczeń odsuniętych do podświadomości. Tak więc znaczna większość inicjatywy jest przekazana klientowi, który intensywnie pracuje nad odkryciem swoich wypartych emocji. Terapeuta stara się rozumieć uczucia pacjenta oraz doprowadza go do odkrycia, jak relacja terapeutyczna odnosi się do jego życia. Gdy klient ponownie doświadczy emocji i frustracji, które pierwotnie zostały przez niego wyparte, to ułatwi mu to przerwanie więzi pomiędzy traumami i nierozwiązanymi konfliktami z dzieciństwa.
Na czym polega intensywna krótkoterminowa psychoterapia psychodynamiczna?
Intensywna krótkoterminowa psychoterapia psychodynamiczna polega na przejęciu przez klienta pełnej odpowiedzialności za pracę terapeutyczną. Wymaga się od niego własnej motywacji i obserwowania swoich myśli i zachowań pomiędzy sesjami. Terapia zaczyna się od 2-3 godzinnego spotkania próbnego, gdzie dokonywana jest wstępna diagnoza i natura problemu. Na wstępie ustala się kontrakt z klientem na 10 spotkań, które trwają do 90 minut. Po tym czasie podsumowuje się dotychczasowe sukcesy. Przy osiągnięciu zamierzonego celu kończy się proces terapeutyczny, a w przeciwnym wypadku klient z terapeutą umawiają się na kolejne 10 spotkań. Założenia terapii są takie same jak w długoterminowej metodzie.
