Polub nas na Facebooku
Czytasz: Budowa mózgu człowieka i jego funkcje: procesy życiowe, zmysły, myślenie, funkcje poznawcze
menu
Polub nas na Facebooku

Budowa mózgu człowieka i jego funkcje: procesy życiowe, zmysły, myślenie, funkcje poznawcze

Ludzki mózg na białym tle

Fot: danheighton / stock.adobe.com

Budowa mózgu jest złożona, tak jak złożone są jego funkcje. Organ ten odpowiada za podstawowe procesy życiowe organizmu, działanie zmysłów wzroku, słuchu, dotyku, węchu i smaku, wszystkie rodzaje pamięci, procesy myślowe i emocje. Składa się z komórek nerwowych (neuronów).

Dotychczas nie poznano sposobu, by przyspieszyć lub zainicjować regenerację komórek nerwowych. Dlatego choroby mózgu, które polegają na przyspieszonym obumieraniu neuronów, są nieuleczalne. Leczenie skupia się na spowolnieniu procesu degradacji. Choroby upośledzające pracę mózgu to m.in. choroba Alzheimera, Parkinsona, Huntingtona, oraz inne choroby otępienne i neurodegeneracyjne (stwardnienie rozsiane, stwardnienie zanikowe boczne). Choć sprawność mózgu w zaawansowanym wieku spada, nie należy mylić tego zjawiska z demencją, czyli otępieniem.

Ile waży mózg i z czego się składa?

Waga mózgu rośnie razem ze wzrostem ciała, a jego finalna średnia ciężkość to 1350 gramów u osoby dorosłej. Mózg waży mniej niż 1,5 kilograma, ale reguluje wszystkie procesy życiowe i jest najważniejszym organem w ludzkim ciele.

Zobacz film: Istota szara. Źródło: 36,6.

Ludzki mózg zbudowany jest z neuronów, czyli komórek nerwowych. Może ich być nawet 100 miliardów. Każdy neuron łączy się z innymi dzięki wypustkom nerwowym – aksonom i dendrytom. Komórka nerwowa ma tylko jeden akson, ale wiele dendrytów. Aksony, inaczej neuryty, oraz dendryty to przekaźniki informacji między komórkami nerwowymi

Aby przesyłanie informacji było możliwe, potrzebne są także synapsy – przenoszą one impulsy nerwowe między neuronami, ale także między komórkami nerwowymi a komórkami narządu wykonawczego, czyli mięśnia lub gruczołu. Wiadomo, z czego zbudowany jest mózg.

Budowa mózgu człowieka i jego funkcje: pień mózgu, rdzeń kręgowy, mózgowie i opony mózgowe

Centralny układ nerwowy człowieka składa się z pnia mózgu, rdzenia kręgowego, mózgowia oraz opon mózgowych. Pień mózgu znajduje się pomiędzy mózgiem a rdzeniem kręgowym. Te trzy elementy pokryte są cienkimi błonami, które nazywa się oponami mózgowymi. Każda z trzech opon mózgowych ma swoje ściśle określone zadanie:

  • Opona miękka – miękka, mocno unaczyniona opona, jest najbliżej mózgu i jej zadaniem jest odżywianie tego organu, krew do mózgu dostarczają aż trzy tętnice – tętnica przednia, środkowa i tylna mózgu,
  • Opona pajęcza (pajęczynówka) – środkowa opona, między nią a oponą miękką znajduje się jama podpajęczynówkowa, w której znajduje się płyn mózgowo-rdzeniowy, którego funkcją jest wyrównywanie ciśnienia w czaszce i amortyzowanie wstrząsów,
  • Opona twarda – jest to okostna czaszki.

Zobacz film: Komórki glejowe. Źródło: 36,6.

Najważniejszą częścią centralnego układu nerwowego jest mózgowie. To ono odpowiada za regulację procesów życiowych.

Budowa mózgowia: funkcje mózgu regulujące procesy życiowe

Mózgowie człowieka odpowiada za podstawowe procesy życiowe. Ośrodki mózgowia odpowiedzialne za te zadania to:

  • pień mózgu – odpowiada za oddychanie, pracę serca oraz ciśnienie krwi,
  • przysadka mózgowa – produkuje hormony, reguluje pracę innych gruczołów dokrewnych, czyli także odpowiedzialnych za produkcję hormonów: podwzgórza, szyszynki, tarczycy, przytarczyc, grasicy, trzustki, nadnerczy oraz jąder i jajników,
  • móżdżek – jest ośrodkiem równowagi w mózgu, odpowiada także za koordynację ruchów i ich precyzję,
  • podwzgórze – współpracuje m.in. z przysadką mózgową, odpowiada za temperaturę ciała, pH krwi, prawidłowość rytmu serca i stężenie glukozy w organizmie, a także uczucie głodu i sytości,
  • wzgórze – odpowiada za wstępną ocenę wszystkich oprócz węchowych bodźców odbieranych przez zmysły, a także za integrację informacji czuciowych i ruchowych.

Anatomia mózgu jest złożona, a różne obszary mózgu odpowiedzialne są za inne zadania. Mózg ludzki składa się z dwóch półkul – lewej i prawej, a każda z nich jest zbudowana z istoty szarej, czyli kory mózgowej, oraz z białej substancji rdzennej.

Zobacz film: Budowa mózgu. Źródło: 36,6

Budowa mózgu i funkcje: kora mózgowa, półkule mózgu i płaty kory mózgowej

Obie półkule mózgu są podzielone przez bruzdę środkową i bruzdy boczne na płaty. Funkcje kory mózgowej, bo to z niej składają się poszczególne płaty mózgu, to także prowadzenie procesów myślowych czy zapamiętywanie. Płat czołowy odpowiada za:

  • mowę – łączenie głosek w wyrazy i zdania, a także poprawność wymowy,
  • inicjowanie działania, jego monitorowanie i korektę,
  • planowanie,
  • rozumienie związków przyczynowo-skutkowych,
  • prawidłową ocenę sytuacji,
  • koordynację ruchu,
  • zdolność koncentracji,
  • poczucie własnej odrębności, samoświadomość i zjawiska takie jak poczucie winy, empatia oraz zaufanie.

W tej części mózgu znajduje się ośrodek pamięci krótkotrwałej. Pozwala ona zapamiętywać wydarzenia, które miały miejsce w niedalekiej przeszłości, np. tydzień wcześniej.

Płat skroniowy jest ośrodkiem słuchu i węchu, jego zadania to:

  • prawidłowe rozumienie mowy i nadawanie zrozumiałych komunikatów,
  • umożliwienie rozpoznawania twarzy i przedmiotów,
  • analiza bodźców węchowych,
  • kategoryzacja obiektów,
  • tworzenie słownego zapisu myśli – pamięć werbalna.

Płat ciemieniowy odpowiada za doznania wzrokowe, słuchowe oraz czuciowe, integruje czucie i wzrok oraz ruch i wzrok, a także odpowiada za:

  • orientację przestrzenną,
  • rozumienie języka symbolicznego oraz pojęć abstrakcyjnych,
  • odczuwanie bólu, dotyku oraz temperatury.

Płat potyliczny jest ośrodkiem wzroku, a poza widzeniem ma funkcje:

  • analizy koloru, ruchu, kształtu i głębi,
  • wywoływania skojarzeń wzrokowych.

Ponadto każda półkula mózgu odpowiedzialna jest za inny rodzaj zadań. Lewa półkula mózgu odpowiada za myślenie analityczne, logikę, wnioskowanie, liczenie, język i pisanie. Prawa półkula realizuje procesy związane z wyobraźnią, intuicją, jest aktywna, gdy chodzi o sztukę, muzykę i przestrzeń.

Zobacz film: Pień mózgu. Źródło: 36,6.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
310
38
Polecamy
Istota szara – czym jest i jakie są jej funkcje?
Istota szara – czym jest i jakie są jej funkcje? TVN zdrowie
Ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy człowieka - zasady działania
Ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy człowieka - zasady działania TVN zdrowie
Powięź i jej rola w ciele człowieka.
Jak jest zbudowana i na czym polega jej ćwiczenie?
Powięź i jej rola w ciele człowieka. Jak jest zbudowana i na czym polega jej ćwiczenie? Dzień Dobry TVN
Choroby nie są uwarunkowane genetycznie?
"Geny z jakimi się rodzimy nie są najważniejsze"
Choroby nie są uwarunkowane genetycznie? "Geny z jakimi się rodzimy nie są najważniejsze" Dzień Dobry TVN
Komentarze (1)
Nie mam czasu
Robię o tym prezentację na dziś, jest 0.41...
Czytaj całość
Nie przegap
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Borowik – jakie są rodzaje borowików? Które są jadalne, a które trujące?
Borowik – jakie są rodzaje borowików? Które są jadalne, a które trujące?
Podgrzybek zajączek - jak wygląda? Czy ten grzyb jest trujący?
Podgrzybek zajączek - jak wygląda? Czy ten grzyb jest trujący?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Goryczak żółciowy – co to za grzyb? Jak go rozpoznać? Czy jest jadalny?
Goryczak żółciowy – co to za grzyb? Jak go rozpoznać? Czy jest jadalny?