Poszukując źródła bólu kolana u dziecka, warto zwrócić uwagę na okoliczności jego występowania, charakter, kierunek promieniowania oraz dodatkowe objawy, takie jak siniaki czy zniekształcenia stawu. Dolegliwość tego typu może zwiastować przewlekłe schorzenia i zmiany stawowe, np. różnorodne zwyrodnienia, zmiany zapalne, a nawet nowotworowe. Szeroka etiologia zjawiska utrudnia szybką diagnostykę.
Zobacz także:
Bieganie zimą – jak się do niego przygotować? Gdzie i jak biegać?
Ból pleców i brzucha – o czym świadczy, jakie są jego przyczyny i metody uśmierzania?
Pieczenie gardła - jakie są domowe sposoby leczenia?
Ból kolana u dziecka – przyczyny
Ból kolana może być objawem różnych schorzeń. Potencjalnych przyczyn domniemywa się na podstawie okoliczności powstania dolegliwości, jej charakteru, kierunku promieniowania oraz dodatkowych symptomów. Ból kolana u dziecka najczęściej spowodowany jest kontuzją podczas zabawy ruchowej czy uprawiania sportu. Przyczyną dolegliwości jest wówczas uszkodzenie struktur stawowych – miękkich, chrzęstnych i kostnych. Powszechnie obserwuje się skręcenia, naciągnięcia i inne urazy więzadeł oraz tkanek kolagenowych wspierających rzepkę i połączenie kości udowej z piszczelową. U dzieci najczęściej dochodzi do naderwania lub zerwania więzadła pobocznego piszczelowego bądź zwichnięcia stawu kolanowego i rzepki. Wówczas poza dolegliwościami bólowymi pojawiają się różnorodne obrzęki, siniaki, trudności w chodzeniu i podczas pracy izometryczno-dynamicznej stawu.
Nierzadko ból kolana stanowi objaw poważnej choroby. Może zwiastować przewlekłe schorzenia i zmiany stawowe, takie jak zwyrodnienia, zmiany wytwórcze i zapalne, a nawet nowotworowe. Szeroka etiologia zjawiska utrudnia szybką diagnostykę.
Ból kolana u dziecka przy zginaniu
Przyczyny bólu kolana podczas zginania leżą często w przeciążeniach stawu, powstałych wskutek długotrwałego, wyczerpującego wysiłku, bazującego na ruchu zginania. Przykładem takiej aktywności mogą być piesze wędrówki górskie i jazda na rowerze. Ból wywołują wówczas uszkodzenia struktur stawowych na skutek ucisku i niewydolności aparatu podczas przeciążeń. Powstające i pogłębiające się podrażnienia włókien kolagenowych sprzyjają powstawaniu stanów zapalnych, prowokując ból i dodatkowe objawy. Najbardziej narażone są na nie ruchliwe, żywiołowe dzieci, które często się przewracają, czołgają, raczkują czy skaczą. Z tego względu dolegliwość szczególnie często dotyka maluchów poniżej 3. roku życia, które nie w pełni opanowały jeszcze umiejętność chodzenia, zdarzają im się upadki, potknięcia i zabawy na podłodze.
Ból kolana podczas zginania mogą powodować wrodzone anomalie rozwojowe, jak np. wadliwa budowa stawów kolanowych, skokowych lub biodrowych, która pośrednio wpływa na przeciążenie kolana. Najczęstsze wrodzone lub nabyte wady postawy narażające dzieci na ból kolan to: płaskostopie, kolana koślawe i szpotawe, dysplazja stawu biodrowego.
Ból kolana u dziecka wynikający z przeciążenia może pojawić się na skutek nieodpowiedniego przygotowania do wysiłku fizycznego, czyli zaniechania rozgrzewki, szczególnie przed treningami z zakresu dynamicznych dyscyplin sportowych, wymagających zrywnych, intensywnych manewrów i podskoków. Zbyt duże obciążenia niekorzystnie wpływają wówczas na rozwijający się organizm, zwiększają ryzyko występowania i nawracania kontuzji.
Ból kolana u dziecka przy zgięciu, a następnie w trakcie chodzenia, może pojawić się nie tylko wskutek nieprawidłowej aktywności ruchowej, ale również z powodu jej braku lub niewystarczającej ilości w stosunku do zapotrzebowania układu ruchu. Dyskomfort i inne dolegliwości odczuwane w stawie kolanowym w młodym wieku, głównie w okresie dojrzewania, prowokuje bierny tryb życia. Szczególnie niebezpieczne jest długie siedzenie przed komputerem, a w przypadku dziewcząt także noszenie obuwia na wysokim obcasie. Szpilki czy koturny narażają na znaczne przeciążenia nie tylko kręgosłup. Zaburzona stabilizacja stawu skokowego, zmienione punkty podparcia stóp czy niefizjologiczne ich ułożenie sprzyjają stopniowemu powstawaniu zmian zwyrodnieniowych w kolanach i biodrach.
Ból kolan u dziecka – choroby
Ból kolan u dziecka może stanowić objaw przewlekłej choroby Osgooda-Schlattera. Tego typu stan oznacza aseptyczne zapalenie kości piszczelowej w jej bliższym odcinku w obszarze guzowatości. Głównym objawem jest ból kolana podczas chodzenia, nasilający się przy ucisku. Omawiane dolegliwości mogą prowokować zmiany nowotworowe. Wówczas ból pojawia się głównie w nocy, w towarzystwie dodatkowych objawów.
Dzieci narażone są na tzw. bóle wzrostowe, obejmujące również kolana. Pojawiają się one do czasu wejścia w okres dojrzewania. Należy pamiętać, że dolegliwości dotyczą na ogół długich kości kończyn, a nie stawów.
Czy rzepkę można przeszczepić? Dowiesz się tego z filmu:
Bibliografia:
1. Augustynowicz-Kopeć E., „Interna Szczeklika”, Medycyna Praktyczna, Kraków 2017.
2. Duckworth A., „Ortopedia, traumatologia i reumatologia”, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2009.
3. Sparrow J., „Rozwój dziecka”, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2013.
4. Opracowanie zbiorowe, „Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS), Poradnik dla chorych i ich bliskich”, Abbvie, Warszawa 2012.
