Zaburzenia barwnikowe skóry mogą mieć postać jedynie drobnych plamek, dużych plam bądź powodować uogólnione zmiany na ciele. Kolor skóry uwarunkowany jest obecnością w niej pigmentu wydzielanego przez melanocyty warstwy podstawnej naskórka. W zależności od ich aktywności (a nie ilości) różne jest zabarwienie skóry. W melanocytach dochodzi bowiem do syntezy melaniny, która gromadzi się wokół jądra komórkowego komórek naskórka, chroniąc ich materiał genetyczny przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego. Proces melanogenezy jest bardzo złożony i podlega wpływowi wielu czynników. Zaburzenia tego procesu powodują powstawanie przebarwień bądź odbarwień skóry, czyli ciemnych lub białych plam na skórze.
Białe plamy na skórze – przyczyny
Powstawanie białych plam na skórze może mieć wiele przyczyn. W zależności od wielkości i objawów dodatkowych można wysunąć wstępne rozpoznanie. Do przyczyn powstawania białych plam na skórze należą:
- bielactwo wrodzone lub nabyte,
- ziarniniak grzybiasty,
-
łuszczyca,
-
gruźlica,
- sarkoidoza,
-
łupież pstry,
- łupież biały,
- wyprysk rąk.
Wszystkie poza bielactwem to tzw. odbarwienia pozapalne, które powstają na skutek procesu zapalnego na skórze. W wyniku patologicznych zmian w skórze dochodzi do powstania plam, w obrębie których jest mniej melaniny niż w skórze otaczającej. Oczywiście najczęściej mowa o fazach zejściowych tych chorób, ponieważ w fazie ostrej najczęściej są one zaczerwienione. Białe plamy na skórze to obszary zdecydowanie bardziej narażone na uszkodzenia słoneczne, szczególnie jeśli powstają w odsłoniętych częściach ciała, czyli na rękach, nogach czy na twarzy.
Kiedy dostrzegamy białą plamkę na ciele, nie zawsze musi oznaczać ona chorobę. Białe plamy, szczególnie w okolicy rąk czy nóg, występują u dzieci w okresie letnim. Mogą powstawać zupełnie przypadkiem, np. na skutek nierównomiernie rozprowadzonego filtru przeciwsłonecznego. Dzieci bardzo często podczas zabawy na słońcu brudzą się. Wówczas ich skóra nierównomiernie się opala. Poza tym skóra rąk i nóg jest u dzieci narażona najbardziej na wszelkiego rodzaju zadrapania, skaleczenia, siniaki czy otarcia. Uszkodzony naskórek potrzebuje kilka dni na regenerację i odbudowę. Powstały w wyniku uszkodzeń strupek odpada po kilku dniach, pozostawiając po sobie białą plamkę, jako że odbudowany naskórek w tym miejscu nie opalił się.
U nastolatków często stosowane są korektory mające zatuszować punktowe niedoskonałości skóry. Mogą one również skutkować białymi plamami na skórze. Zmiany zapalne typu trądzik, szczególnie jeśli dana osoba ma tendencje do „wyciskania” i uszkadzania skóry w miejscach wyprysków, również mogą doprowadzić do odbarwień. Białe plamy na twarzy mogą pojawić się u kobiet malujących się np. na wyjście na plażę.
Białe plamy a bielactwo nabyte
Bielactwo nabyte to bardzo często występujące zaburzenie pigmentacji skóry. Nie wiadomo dokładnie, jaki jest jego patomechanizm. Uszkodzenie komórek barwnikowych prowadzi do zahamowania syntezy melaniny w skórze. Około 50% przypadków obserwuje pierwsze zmiany przed ukończeniem 20. roku życia. W bielactwie nabytym występują białe plamy na rękach, stopach, szczególnie na nadgarstkach i wyprostnych okolicach stawów. Często też białe plamy pojawiają się w okolicach naturalnych otworów ciała. Zdecydowanie częściej ujawniają się latem, w okresach znacznego nasłonecznienia i stresu. Zmiany mogą być coraz większe, zajmując coraz obszerniejszą powierzchnię skóry.
Białe plamy a łupież biały
Łupież to choroba skóry charakteryzująca się złuszczaniem skóry gładkiej bądź skóry owłosionej głowy. W jego powstawaniu biorą udział grzyb Pityrosporum ovale, a także zaburzenia hormonalne, nadmierna ekspozycja na słońce, niewłaściwa pielęgnacja włosów, stres, zaburzenia immunologiczne, zanieczyszczenie powietrza. Łupież zwykły, określany również białym, obejmuje najczęściej owłosioną skórę głowy. Włosy stają się suche, łamliwe, częściej wypadają. Łupież biały w skórze występuje w postaci białych plam o wyraźnych granicach. Najczęściej lokalizuje się wtedy na twarzy.
