Z prognoz European Cancer Information System (ECIS) wynika, że w całej Unii Europejskiej, w 2020 r., zdiagnozowanych zostanie łącznie około 2,7 mln nowych zachorowań na różne rodzaje raka, a 1,3 mln osób umrze z powodu choroby nowotworowej. Najczęściej występującymi nowotworami w UE mają: rak piersi wśród kobiet (29 proc. nowych zachorowań) i rak prostaty wśród mężczyzn (23 proc. nowych przypadków). Jeśli zaś chodzi o prognozowaną umieralność na raka, to największy udział mają w niej mieć odpowiednio: u pań – rak piersi (16,5 proc. wszystkich zgonów), a wśród panów – rak płuca (24 proc. zgonów).
Rak piersi
Polska to jedyny kraj w Unii Europejskiej, w której liczba kobiet z rakiem piersi ciągle rośnie. Dlaczego tak się dzieje? Panie przede wszystkim za rzadko się badają. Mimo że Narodowy Fundusz Zdrowia rozsyła darmowe zaproszenia na badania mammograficzne, to korzysta z nich garstka. A szkoda, bo wcześnie wykryty nowotwór daje się całkowicie wyleczyć.
Co świadczyć o tym, że w piersi rozwija się rak? Konsultacja z lekarzem jest konieczna w momencie, gdy:
- brodawka piersiowa jest wyciągnięta, a otoczka zdeformowana;
- pojawia się tzw. objaw skórki pomarańczowej – skóra nad guzem staje się nierówna, jej powierzchnia wygląda tak, jak w przypadkach rozwiniętego cellulitu,
- widoczne jest wciągnięcie lub uwypuklenie skóry na powierzchni sutka.
Wraz z rozwojem choroby dochodzi do zajęcia węzłów chłonnych. Ich powiększenie i zaburzony odpływ może powodować obrzęki kończyny górnej, szyi, sutka czy powierzchni klatki piersiowej. Zmiany w obrębie szyi mogą utrudniać oddychanie, powodować chrypkę, zmianę barwy głosu.
Rak płuc
Jeszcze kilka lat temu nowotwór ten występował głównie u panów, teraz - coraz częściej - chorują też panie. W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim palacze oraz osoby, które mają kontakt z substancjami drażniącymi układ oddechowy. Nie bez znaczenia są także uwarunkowania genetyczne. Jak objawia się rak płuc? Niestety choroba bardzo długo nie daje żadnych objawów i pacjenci o tym, że mają nowotwór dowiadują się przez przypadek.
Charakterystyczne dla raka płuc objawy takie, jak kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej oraz krwioplucie pojawiają się dopiero wtedy, gdy choroba jest już zaawansowana. Jeśli nowotwór zaczął dawać przerzuty mogą pojawić się bóle kostne, złamania patologiczne, objawy neurologiczne, bóle brzucha, żółtaczka.
Zobacz także: Rak płuc - objawy, przyczyny, rodzaje, diagnostyka, jak rozpoznać i jak leczyć?
Rak jelita grubego
Szacuje się, że z powodu raka jelita grubego każdego dnia umierają 33 osoby. Co przyczynia się do rozwoju tego nowotworu? Najczęściej choroba jest uwarunkowana genetycznie. W grupie ryzyka znajdują przede wszystkim te osoby, które mają w rodzinie kogoś kto zmagał się z tym nowotworem. Rak jelita grubego znacznie częściej rozwija się u osób otyłych, unikających aktywności fizycznej oraz stosujących niezdrową dietę (czyli ubogą w warzywa, owoce, produkty z pełnego ziarna, a bogatą w czerwone mięso oraz wysokoprzetworzoną żywność). Lekarze coraz częściej wskazują, że rak jelita grubego ma ścisły związek z paleniem papierosów.
Do najbardziej niepokojących objawów, które mogą sugerować, że w jelicie grubym rozwija się nowotwór należą:
- biegunki na zmianę z zaparciami;
- bóle brzucha;
- wymioty;
- nawracające krwawienia z odbytu;
- pojawienie się krwi w stolcu.
Warto zaznaczyć, że rak jelita grubego - odpowiednio wcześnie wykryty - daje się całkowicie wyleczyć. Najlepszym sposobem na rozpoznanie choroby i usunięcie niepokojących zmian jest kolonoskopia.
Zobacz także: Rak jelita grubego – co zrobić, aby na niego nie zachorować?
Rak trzonu macicy
Z raportu ECIS wynika, że rak trzonu macicy może być czwartym najczęściej diagnozowanym nowotworem u kobiet. Ten rodzaj raka najczęściej pojawia się u pań, które są otyłe, późno przeszły menopauzę lub chorują na cukrzycę, nadciśnienie lub zespół policystycznych jajników.
Najbardziej charakterystycznym objawem raka trzonu macicy jest nieprawidłowe krwawienie z dróg rodnych. Im więcej czasu upłynęło od menopauzy do wystąpienia nieprawidłowego krwawienia, tym większe jest prawdopodobieństwo, że jego przyczyną jest nowotwór. U niektórych kobiet pojawiają się ropno-krwiste upławy, szczególnie w obecności guza intensywnie rozrastającego się, zamykającego ujście kanału szyjki macicy.
Chorobę potwierdza się w oparciu o badanie histopatologiczne oraz USG transwaginalne.
Czy badacze z Izraela są bliscy odkrycia leku na raka? Dowiesz się tego z filmu:
Zobacz także: Rak trzonu macicy – jakie rokowanie po operacji, pierwsze objawy
Rak jajnika
Rak jajnika najczęściej diagnozowany jest u kobiet między 40. a 70. rokiem życie. Mimo że medycyna nie potrafi wskazać czynników ryzyka, to zakłada się, że nowotwór znacznie częściej rozwija się u kobiet, które nigdy nie rodziły. Ogromne znaczenie mają także uwarunkowania genetyczne. Za rozwój raka jajnika odpowiada mutacja w obrębie genu BRCA.
Nie ma objawów charakterystycznych tylko dla raka jajnika. O chorobie mogą świadczyć pobolewania w okolicy jajnika, ból przy współżyciu, nieregularne miesiączki. U niektórych kobiet obserwuje się zaburzenia hormonalne. Poza tym zdarzają się objawy ze strony układu pokarmowego np. zaparcia, wzdęcia brzucha. W ostatecznej fazie nowotworu jajnika występuje wodobrzusze, czyli powiększa się obwód jamy brzusznej i wtedy może dojść nawet do duszności, ponieważ płyn, który najpierw gromadzi się w jamie brzusznej może następnie gromadzić się w opłucnej.
Rak prostaty
Mimo że rak prostaty pojawia się ok. 70. roku życia, to zdaniem lekarzy każdy mężczyzna, który skończył 45 lat powinien przynajmniej raz w roku zbadać prostatę. Częstszych konsultacji wymagają ci panowie, którzy mieli w rodzinie przypadki zachorowania na ten nowotwór.
Co może świadczyć o raku prostaty? Pierwszym niepokojącym sygnałem są problemy z oddawaniem moczu lub zbyt częste wizyty w toalecie. Rak może wywoływać również bóle w podbrzuszu oraz w okolicy krocza, nietrzymanie moczu, zaburzenia wzwodu. Nie jest to jednak reguła. Czasem zdarza się, że dolegliwości zaczynają pojawiać się dopiero wtedy, gdy choroba jest już mocno zaawansowano i doszło do przerzutów. W takich sytuacjach chorzy mogą odczuwać bóle kostne.
Trzeba sobie zdawać sprawę, że wcześnie wykryta jest całkowicie uleczalna, dlatego tak ogromne znaczenie ma profilaktyka.
Zobacz także: Rak prostaty – co trzeba o nim wiedzieć? Jakie daje objawy i jak można go leczyć?
Rak pęcherza moczowego
Rak pęcherza moczowego najczęściej diagnozowany jest u osób po 60. roku życia. W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim palacze, osoby chore na cukrzycę oraz te, które przechodziły chorobę pasożytniczą lub były leczone onkologicznie. Rak pęcherza moczowego może pojawić się także u kobiet, które wcześnie przeszły menopauzę, tj. między 42. a 45. rokiem życia.
Do najbardziej charakterystycznych objawów raka pęcherza moczowego należą:
- krwiomocz;
- ból i pieczenie przy oddawaniu moczu;
- częste oddawanie moczu lub bezmocz;
- ból w podbrzuszu i w okolicy lędźwiowej;
- ból oraz obrzęk pachwin;
- ból oraz obrzęk kończyn dolnych;
- poczucie, że pęcherz moczowy nie został do końca opróżniony;
- niekontrolowana utrata masy ciała
Zobacz także: Jak objawia się rak pęcherza moczowego? Rodzaje i leczenie choroby
Rak żołądka
To jeden z najtrudniejszych do zdiagnozowania nowotworów. Co przyczynia się do jego rozwoju? Lekarze nie potrafią udzielić na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi. Przypuszcza się, że może mieć związek z zakażeniem Helicobacter pylori - bakterią, która wywołuje m.in. wrzody. Do rozwoju raka mogą się przyczynić także nadużywanie alkoholu oraz niezdrowa dieta.
Do najbardziej charakterystycznych objawów raka żołądka należą:
- ból w nadbrzuszu (o niewielkim nasileniu, niestały, zazwyczaj pojawiający się tylko po posiłku);
- utrata masy ciała;
- spadek apetytu (w szczególności - wstręt do jedzenia mięsa);
- zaburzenia połykania;
- zgaga;
- wzdęcia;
- odbijanie;
- nudności;
- wymioty;
- ogólne osłabienie, przemęczenie, senność.
Zobacz także: Rak żołądka - przyczyny zachorowań, objawy i metody leczenia
