Żółtaczka typu A wywoływana jest poprzez wirus HAV (ang. Hepatitis A virus). Komórki tego wirusa przedostają się do wątroby, gdzie ulegają namnożeniu. Po tym uwalniane są do żółci, a następnie do pokarmu, z którym są wydalane. Wirusowe zapalenie wątroby typu A jest powszechne, dlatego specjaliści zalecają szczepionki. Można wykonać pojedyncze szczepienie w 2 dawkach bądź przyjąć szczepionki kojarzone w 3 dawkach. Takie profilaktyczne rozwiązanie chroni przed zakażeniem.
Żółtaczka typu A – objawy
Żółtaczka jest objawem (nie chorobą), któremu towarzyszy podwyższony poziom stężenia bilirubiny w surowicy krwi. W wyniku tego skóra, błony śluzowe oraz twardówka oka osoby mającej żółtaczkę stają się zażółcone. Oprócz tego u chorych na zapalenie wywołane wirusem WZW typu A mogą pojawić się dodatkowe objawy, takie jak: bóle brzucha, nudności i wymioty, biegunka. Zależnie od stadium choroby można zaobserwować także dodatkowe objawy, do których zalicza się odbarwienie stolca (może być jasny lub ciemny), ciemny mocz, czasami również świąd skóry. Dodatkowo u chorych występują: ogólnie pojęte złe samopoczucie, brak apetytu, osłabienie, ból mięśni i stawów oraz gorączka. Nierzadko zakażenie WZW typu A może przebiegać bezobjawowo, wtedy w celu jego wykrycia konieczna jest specjalistyczna diagnostyka.
Żółtaczka typu A – jak można się zarazić?
Do zakażenia WZW typu A dochodzi głównie drogą pokarmową. Najczęściej żółtaczką typu A można zarazić się poprzez brak odpowiedniej higieny (tzw. żółtaczka brudnych rąk). Ponadto do zakażenia może dojść na skutek spożycia zakażonej żywności – np. owoce umyte w skażonej wodzie. Do zakażenia dochodzi również poprzez picie skażonej wirusem wody, a także np. dodanie do napoju kostek lodu, które zostały z takiej wody przygotowane. Najrzadziej do zakażenia dochodzi poprzez kontakt z drugą osobą, np. poprzez kontakty seksualne. Można zarazić się także poprzez krew, jednak to również rzadka przyczyna zachorowania.
Jak można się przed nią uchronić? Żółtaczka typu A – szczepienie
Aby nie doszło do wirusowego zapalenia wątroby typu A, lekarze zalecają szczepienie. Szczepionka przeciwko WZW typu A składa się z 2 dawek. Po pierwszej dawce szczepionki, w odstępie 6–12 miesięcy podawana jest druga dawka. Szczepionka może być również podana łącznie ze szczepionką przeciwko WZW typu B. Specjalista zaleci wówczas szczepionki kojarzone, które podczas jednego szczepienia uodporniają na oba typy wirusa. Wówczas szczepionki podawane są w 3 dawkach: pierwsza w dowolnym terminie, druga po miesiącu od podania pierwszej i trzecia po 6 miesiącach od podania drugiej dawki.
Szczepienie wykonuje się wtedy, gdy osoba jest zdrowa – przeciwwskazaniem do jego wykonania jest ostre zakażenie. Przed podaniem szczepionki przeciwko WZW typu A specjalista wykonuje rutynowe badanie i ocenia stan zdrowia. Podczas badania należy poinformować lekarza o ciąży, karmieniu piersią, alergiach itp. Szczepionka może boleć podczas wkłucia i podawania jej, następnie mogą wystąpić zaczerwienienie i obrzęk. Ponadto u niektórych osób mogą pojawić się takie objawy jak: nudności i wymioty, gorączka, osłabienie, ból głowy. Zwykle mijają po kilku dniach.
Żółtaczka typu A – rozpoznanie i leczenie
W celu sprawdzenia, czy dana osoba jest zakażona wirusem WZW typu A, specjalista zleca wykonanie badań serologicznych krwi. Objawy nie są swoiste, dlatego w surowicy krwi sprawdza się obecność przeciwciał anty-HAV w klasie IgM, które pojawiają się we krwi już od 5. dnia kontaktu z wirusem. Przeciwciała anty-HAV mogą być obecne w organizmie do 6 miesięcy, z czasem przekształcają się w przeciwciała klasy IgG, których obecność potwierdza zakażenie wirusem w przeszłości. Dodatkowo, w celu rozpoznania żółtaczki typu A, wykonuje się badanie poziomu stężenia bilirubiny wolnej i sprzężonej, a także poziom aminotransferaz (asparaginowa – AspAT, i alaninowa – AIAT).
Nie ma typowego leczenia antywirusowego dla tego zakażenia, dlatego leczenie WZW typu A sprowadza się do utrzymania dobrego ogólnego stanu zdrowia osoby chorej. Zawsze należy pamiętać o uzupełnianiu płynów oraz odpoczynku. Nie zmienia to jednak faktu, że WZW typu A zwykle nie jest związane z groźnymi powikłaniami. Biorąc jednak pod uwagę nieprzyjemne objawy, specjaliści zalecają szczepienia profilaktyczne, które chronią przed zarażeniem, utrzymując kondycję zdrowotną cały czas na tym samym poziomie.
