Polub nas na Facebooku
Czytasz: Zespół opuszkowy i rzekomoopuszkowy. Czym się różnią?
menu
Polub nas na Facebooku

Zespół opuszkowy i rzekomoopuszkowy. Czym się różnią?

Komórki nerwowe

Fot: Olique / gettyimages.com

Zespół opuszkowy należy zawsze różnicować z zespołem rzekomoopuszkowym, jeśli u chorego pojawiają się np. zaniki mięśniowe. Leczenie wymaga współpracy neurologa, logopedy i fizjoterapeuty, a jego podstawą jest leczenie przyczyny choroby.

Opuszką określa się rdzeń przedłużony, czyli bardzo ważną strukturę ośrodkowego układu nerwowego. Znajdują się w nim m.in. jądra nerwów czaszkowych IX, X, XI, XII, a ich uszkodzenie powoduje powstanie objawów zespołu opuszkowego. Zespół opuszkowy zawsze wymaga różnicowania z zespołem rzekomoopuszkowym, który jest efektem obustronnego uszkodzenia dróg korowo-jądrowych, biegnących z kory mózgu do jąder wyżej wymienionych nerwów w rdzeniu przedłużonym.

Zespół opuszkowy – charakterystyka

W zespole opuszkowym dochodzi do uszkodzenia jąder nerwów czaszkowych IX, X, XI i XII. Nerwy IX (językowo-gardłowy) i X (błędny) to nerwy mieszane, w skład których wchodzą włókna zarówno czuciowe, ruchowe, jak i przywspółczulne. Nerw błędny odgrywa bardzo ważną rolę, unerwiając m.in. serce, płuca czy nerki. Razem z nerwem IX unerwia mięśnie podniebienia miękkiego i gardła, dodatkowo zaopatruje struny głosowe. Nerw językowo-gardłowy dostarcza bodźców smakowych z 1/3 tylnej części języka i prowadzi włókna wydzielnicze do ślinianki przyusznej. Nerw XI (dodatkowy) jest nerwem wyłącznie ruchowym i zaopatruje mięśnie gardła, krtani, mięsień mostkowo-obojczykowo- sutkowy i górną część mięśnia czworobocznego. Nerw XII (podjęzykowy) unerwia ruchowo mięśnie języka.

Objawy zespołu opuszkowego obejmują zaburzenia połykania (dysfagię), czemu towarzyszy krztuszenie się i cofanie się pokarmów płynnych przez nos. Kolejnym objawem jest dysartria, czyli zaburzenia mowy, przez co chory brzmi, jakby mówił przez nos. Ponadto dochodzi do osłabienia mięśni języka i widocznych drżeń pęczkowych (tzw. fascykulacji). Istotne jest również upośledzenie funkcji mięśni unerwianych przez uszkodzone nerwy czaszkowe.

Zobacz film: Budowa i funkcje układu nerwowego. Źródło: 36,6.

Zespół opuszkowy – przyczyny

Zespół opuszkowy najczęściej powstaje w przebiegu następujących zmian:

  • choroby naczyniowe i udar,
  • jamistość opuszki,
  • stwardnienie zanikowe boczne i inne zmiany zwyrodnieniowe.

Zespół opuszkowy a rzekomoopuszkowy

Zespół opuszkowy, w którym podejrzewa się uszkodzenie obwodowego układu nerwowego, ponieważ pacjent ma zaniki mięśniowe czy zniesione odruchy głębokie, wymaga różnicowania z zespołem rzekomoopuszkowym. W przeciwieństwie do zespołu opuszkowego, w zespole rzekomoopuszkowym pojawiają się następujące objawy:

  • brak zaniku mięśni,
  • brak drżeń pęczkowych,
  • nasilony odruch gardłowy i podniebienny,
  • wygórowany odruch żuchwowy,
  • dodatnie objawy deliberacyjne,
  • patologiczne reakcje emocjonalne.

Zespół rzekomoopuszkowy powstaje w wyniku uszkodzenia dróg korowo-jądrowych biegnących od obszaru ruchowego kory mózgowej do jąder nerwów IX, X, XI, XII w opuszce. Charakterystyczna jest tu dysartria kurczowa, czyli spowolniała, niewyraźna mowa o nosowym charakterze, a także dysfagia (trudność w przełykaniu). Ze względu na przerwanie połączenia pomiędzy płatem czołowym a pniem mózgu może pojawić się w zespole rzekomoopuszkowym niestabilność emocjonalna, czyli np. naprzemienne wybuchy śmiechu i płaczu. Zespół rzekomoopuszkowy również wywołują zmiany naczyniowe w mózgu, guzy czy zmiany zwyrodnieniowe.

Leczenie zespołu rzekomoopuszkowego i opuszkowego

Podstawą leczenia zespołu rzekomoopuszkowego i opuszkowego jest leczenie przyczyny. Wymaga ono współpracy logopedów, neurologów i fizjoterapeutów. Bardzo ważne jest, by nie dopuścić do niedożywienia i wyniszczenia chorego. Często konieczne bywa założenie sondy żołądkowej lub przezskórnej gastrostomii, by dostarczyć odpowiednią ilość pożywienia.

Zobacz film: Budowa mózgu. Źródło: 36,6.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
10
2
Polecamy
Czy depresja może mieć różne maski?
Sprawdź, jak rozpoznać i skutecznie leczyć depresję maskowaną
Czy depresja może mieć różne maski? Sprawdź, jak rozpoznać i skutecznie leczyć depresję maskowaną Dzień Dobry TVN
Depresja endogenna jako wynik nieprawidłowej funkcji układu nerwowego.
Sprawdź, jak rozpoznać i skutecznie leczyć tę chorobę
Depresja endogenna jako wynik nieprawidłowej funkcji układu nerwowego. Sprawdź, jak rozpoznać i skutecznie leczyć tę chorobę Dzień Dobry TVN
Nerw podjęzykowy – przebieg, działanie, porażenie
Nerw podjęzykowy – przebieg, działanie, porażenie TVN zdrowie
Nerw błędny – objawy, zaburzenia, ucisk, leczenie
Nerw błędny – objawy, zaburzenia, ucisk, leczenie TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty