Jedyną metodą leczniczą jest usunięcie zatrzymanej ósemki. Całe szczęście zęby te nie są niezbędne człowiekowi do przeżycia i w razie wskazań bez wahań można się poddać zabiegowi. Zabieg jest planowy i szybki, wykonywany w znieczuleniu. Ekstrakcja zatrzymanej ósemki pomoże uchronić uzębienie przed trudnymi do leczenia zmianami i dolegliwościami bólowymi.
Zobacz film: Zęby mleczne – kiedy wypadną pierwsze zęby mleczne?
Zatrzymana ósemka - co to takiego?
Zęby mądrości nierzadko przynoszą problemy w trakcie wyrzynania. Prawidłowo pojawiają się w jamie ustnej około 17-22 roku życia, po zakończeniu wymiany uzębienia z mlecznego na stałe.
Zęby, które są prawidłowo wykształcone, ale nie mogą się wydostać na powierzchnię kości, szczęki lub żuchwy, to zęby zatrzymane. Często problem ten dotyczy właśnie zębów mądrości. Zdarza się, że zatrzymaną ósemkę należy usunąć.
Zatrzymanie ósemki może być całkowite lub częściowe. Ząb częściowo zatrzymany to ząb całkowicie wykształcony, którego korona jest pokryta tylko błoną śluzową dziąsła lub tylko jeden z guzków zęba jest widoczny w jamie ustnej.
Najczęściej zatrzymaniu ulegają dolne ósemki, czyli trzecie zęby trzonowe, kły górne, zęby przedtrzonowe i siekacze.
Dowiedzcie się, jak prawidłowo dbać o zęby:
Zatrzymana ósemka - przyczyny
Do przyczyn zatrzymania ósemek należy nieprawidłowy układ pozostałych zębów w jamie ustnej i brak miejsca do wyrżnięcia się dla tych zębów. Dużą rolę przypisuje się ewolucji - z pokolenia na pokolenie następuje zmniejszanie się rozmiarów szczęk. Nieprawidłowe ułożenie zawiązków także może doprowadzić do zatrzymania ósemek.
Inną przyczyną mogą być urazy, niedobory witamin A i D, uwarunkowania genetyczne, choroby wrodzone i zaburzenia wydzielania wewnętrznego. Podejrzewa się, że powodów jest o wiele więcej, jednak nie są one jeszcze odkryte i nie jesteśmy w stanie na ten moment zapobiec temu procesowi.
Zatrzymana ósemka - objawy
Najbardziej odczuwalnym objawem zatrzymanych ósemek jest ból, który pojawia się zwykle w okresie, kiedy następuje początek wyrzynania się ósemek, czyli zwykle między 17 a 22 rokiem życia. Ból ten może pojawić się ze strony przyzębia, ale także innych zębów, ze względu na możliwość uciśnięcia nerwów przez źle wyrzynąjący się ząb - może przybrać postać nerwobólu.
Bólowi towarzyszyć mogą stany zapalne jamy ustnej, obrzęk i rozpulchnienie dziąsła w okolicach zatrzymanej ósemki, powstanie ropnia. Podczas zatrzymania częściowego obserwować można proces stłaczania się zębów w jamie ustnej.
Zdarza się, że zatrzymane ósemki nie dają żadnych objawów, można je w takim przypadku pozostawić w jamie ustnej.
Warto wiedzieć: Usuwanie (wyrywanie) ósemek – szczękościsk, ból i opuchlizna po usunięciu ósemki
Usuwanie zatrzymanej ósemki
Kiedy nie ma szans na prawidłowe wyrznięcie się zębów madrości, lekarz dentysta decyduje się na usunięcie zęba, kierując pacjenta do chirurga szczękowo-twarzowego. Ponieważ ząb ten nie jest człowiekowi potrzebny, nie podejmuje się w tym przypadku prób leczenia zachowawczego.
Szacuje się, że około połowa ludzkości powinna mieć usunięte ósemki przed 30 rokiem życia.
Wskazania do przeprowadzenia zabiegu obejmują nawracające stany zapalne, które powstają z powodu przebiegającego wolno procesu wyrzynania, co predysponuje do częstych zakażeń dziąseł i przyzębia. Wokół korony zatrzymanej ósemki rozwijać się mogą torbiele związkowe, które prowadzą do poszerzania się ubytku w kości dookoła korony zęba. Próchnica w drugim lub trzecim zębie trzonowym także może być wskazaniem do ekstrakcji zatrzymanej ósemki, ponieważ zazwyczaj powstaje przez zaniedbania higieniczne zęba mądrości, do którego często jest utrudniony dostęp podczas szczotkowania. To sprawia, że resztki pokarmowe mogą zalegać w przestrzeni międzyzębowej przez dłuższy czas. Niewyjaśnione bóle w obrębie zębów mogą przy zatrzymanych ósemkach sugerować ucisk na nerw zębodołowy dolny, w tym przypadku ząb także kwalifikuje się do usunięcia.
Profilaktycznie ząb usuwa się w przypadku, kiedy nie ma szans na prawidłowe wyrznięcie się zęba, ponieważ może to spowodować zmiany w jamie ustnej, takie jak stłoczenie zębów, nawracające stany zapalne, dysfunkcję stawu skroniowo-żuchwowego i inne.
Ekstrakcja zatrzymanej ósemki - przebieg
Zabieg przeprowadza się planowo na umówionej wizycie. Powinien być przeprowadzany w optymalnym stanie zdrowotnym pacjenta. Przed zabiegiem należy podpisać zgodę.
Na podstawie badań radiologicznych chirurg ocenia położenie zęba w kości i głębokość położenia oraz planuje postępowanie.
Zabieg usunięcia zatrzymanej ósemki rozpoczyna się zazwyczaj znieczuleniem miejscowym, zdarza się, że gdy usunięte mają być wszystkie zatrzymane ósemki, indukuje się znieczulenie ogólne. Lekarz, stosując odpowiednie cięcie, wyrywa i dłutuje zębodół tak, by nie zostało w tym miejscu nic z pozostałości zęba.
Rana opatrywana jest szwami, opatrunkiem uciskowym tamującym krwawienie oraz okładami. Po zabiegu zalecana jest dieta miękka oraz zlecana antybiotykoterapia. Przez 2-3 doby może utrzymywać się obrzęk oraz ból tej okolicy. Należy w tym czasie szczególnie dbać o higienę jamy ustnej, by przyspieszyć gojenie się rany, a następnie po kilku dniach zgłosić się do stomatologa na zdjęcie szwów.
Ekstrakcja zatrzymanej ósemki - powikłania
Jak po każdym zabiegu i w przypadku usunięcia zatrzymanej ósemki może dojść do powikłań.
Powikłania usunięcia zatrzymanej ósemki obejmują:
- suchy zębodół,
- porażenie nerwu językowego,
- uszkodzenie nerwu zębodołowego dolnego,
- zapalenie przyzębia i przestrzeni okołoszczękowych,
- przetoka ustno-zatokowa.
Bibliografia:
1) Kryst L. (red), Chirurgia szczękowo-twarzowa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
2) Dominiak M. (red.), Podstawy chirurgii stomatologicznej, Wydawnictwo Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich, Wrocław 2010.
