Według badań wymioty w ciąży pojawiające się w 1. jej trymestrze występują u 50–85% ciężarnych kobiet i trwają do 12. tygodnia ciąży. Najczęściej kobieta doświadcza ich w godzinach porannych. U niektórych ciężarnych (zaledwie 1%) rozwijają się niepowściągliwe wymioty (łac. hyperemesis gravidarum). Kobieta oprócz wymiotów w ciąży może mieć także inne objawy, np.: utratę 3–5% masy ciała, zaburzenia elektrolitowe oraz ciała ketonowe w moczu, a także nierzadko wymaga hospitalizacji (źródło). Niepowściągliwe wymioty stanowią duże zagrożenie zarówno dla płodu, jak i dla życia matki, dlatego wymioty są objawem wymagającym wizyty u lekarza prowadzącego ciążę.
Wymioty i brak wymiotów w ciąży – przyczyny
Wymioty w ciąży pojawiają się ze względu na zmiany hormonalne. Bezpośrednią przyczyną występowania tego objawu u ciężarnych jest podwyższone stężenie tzw. hormonu hCG, czyli gonadotropiny kosmówkowej, która chroni wczesny płód. Na występowanie wymiotów ma także wpływ poziom estradiolu. Nie bez znaczenia jest również poziom progesteronu, który jest odpowiedzialny za spowolnienie perystaltyki jelit i zwiększenie kwasowości żołądka, co sprawia, że organizm kobiety w ciąży naturalnie się oczyszcza. Takie działanie ochrania dziecko przed szkodliwymi substancjami (w tym toksynami), które mogłyby mu zaszkodzić na wczesnych, bardzo ważnych etapach rozwoju. Warto przy tym podkreślić, że brak wymiotów w ciąży wcale nie jest złym objawem. Jeśli nudności i wymioty nie występują, zarówno w 1. trymestrze, jak i w późniejszych etapach ciąży, przyszła mama nie musi się obawiać. Bez tych objawów dziecko także rozwija się prawidłowo, a przy tym zdrowiu płodu i matki nic nie zagraża.
Wymiotowanie żółcią lub krwią w ciąży – dlaczego?
Wymiotowanie żółcią i krwią w ciąży należy każdorazowo skonsultować ze specjalistą. Ciemnozielone wymiociny mogą mieć wiele przyczyn, m.in. mogą występować w trakcie groźnej i wymagającej interwencji medycznej niedrożności jelit, a także mieć związek z refluksem, zapaleniem żołądka czy migreną. Mogą pojawiać się także wtedy, gdy organizm pozbył się już treści pokarmowej i żołądek jest pusty. Wymiotowanie żółcią również zdarza się w ciąży – nie zawsze musi być groźne, jednak lepiej skonsultować ten objaw z lekarzem prowadzącym. U ciężarnych zdarza się także wymiotowanie krwią. Jeśli podczas 1. trymestru wymioty są regularne i częste, śluzówka przełyku może być podrażniona, co może objawiać się krwawieniem, stąd obecność krwi w wymiocinach ciężarnej. Warto jednak podkreślić, że są to jej śladowe ilości. Natomiast silniejsze objawy wymiotowania krwią, wraz z bólem brzucha, gorączką i smolistymi stolcami, mogą wskazywać na poważne stany chorobowe wymagające natychmiastowej interwencji medycznej.
Co na wymioty w ciąży?
Leczenie wszelkich dolegliwości u ciężarnej, w tym wymiotów, to działanie wpływające nie tylko na matkę, ale również na dziecko. Dlatego w przypadku wymiotów w ciąży stosuje się leczenie objawowe, oparte na zasadach niefarmakologicznych (wykluczając niepowściągliwe wymioty). Jeśli więc kobieta nie wie, co zastosować na wymioty w ciąży, najczęściej zaleca się jej:
- regularne i częste picie wody
Uniemożliwi to odwodnienie organizmu, które jest często spotykane podczas wymiotów. Wodę należy wypijać między posiłkami (nie w trakcie), ok. 30 minut po spożytym posiłku. Dodatkowo lepiej unikać napojów słodzonych oraz gazowanych i zastąpić je herbatami imbirowymi, które łagodzą nudności i wymioty.
- zmianę nawyków żywieniowych
Warto pomyśleć nad zmianą tych nawyków i wdrożyć lekkostrawne dania (gotowane, również na parze). Potrawy pikantne i duże objętościowo posiłki nasilają wymioty, dlatego należy ich po prostu unikać. W zapobieganiu wymiotom sprzyja także unikanie drażliwych smaków i zapachów. Ciężarna powinna także pamiętać o regularnym spożywaniu posiłków – jeśli będzie syta, wymioty nie powinny się nasilać. Aby uniknąć wzmożonych objawów, zawsze warto mieć przy sobie drobną przekąskę.
- wysypianie się i dotlenianie
Ciąża to nowy stan dla organizmu kobiety. Dlatego w celu zminimalizowania wymiotów warto o niego zadbać poprzez odpowiednią porcję snu. Regularny i zdrowy sen pomoże mu wypocząć i nabrać sił. Ponadto w tym okresie kobieta ciężarna powinna pamiętać o dotlenianiu – wskazane jest częste wietrzenie mieszkania i codzienne spacery.
- suplementację
Częste wymioty mogą powodować niedobory. Warto skonsultować objawy ze specjalistą, który sprawdzi, które witaminy i inne składniki należy suplementować. Nierzadko u wymiotujących ciężarnych występują braki witaminy B6 – jej suplementacja powinna złagodzić objawy.
