Tympanometria jest badaniem coraz powszechniej wykorzystywanym w przesiewowych badaniach słuchu u dzieci przedszkolnych i w wieku szkolnym. Jest to jednak składowa badania impedancji akustycznej wykonywanej celem oceny czynności błony bębenkowej, oceny czynnościowej ucha środkowego, ślimaka, nerwów czaszkowych (twarzowego i przedsionkowo-ślimakowego), a także oceny ośrodków słuchowych dolnej części pnia mózgu. Badania impedancji akustycznej, w tym tympanometria, pozwala w bardzo krótkim czasie przy niewielkim wysiłku pacjenta dostarczyć ogromnej ilości informacji.
Tympanometria u dzieci
Fale dźwiękowe przechodząc ze środowiska zewnętrznego do układu odbiorczego ucha napotykają na opór akustyczny zwany impedancją. Obecnie wykorzystuje się urządzenia mierzące odwrotność tego zjawiska, czyli łatwość, z jaką energia przepływa przez układy drgające ucha. Na badanie impedancji akustycznej składają się dwie części. Pierwszą – główną – jest tympanometria, a drugą – ocena odruchów z mięśnia strzemiączkowego oraz mięśnia napinacza błony bębenkowej. Tympanometrię wykorzystuje się coraz częściej jako przesiewowe badanie słuchu i czynności ucha środkowego u dzieci. U dzieci bardzo częstym problemem jest wysięk w jamie bębenkowej, więc ocena funkcjonowania ucha środkowego jest często potrzebnym badaniem. Tympanometria pozwala np. sprawdzić czynność trąbki słuchowej, czyli zdolność do otwierania i zamykania się trąbki słuchowej w czasie połykania czy zmiany ciśnienia. Badanie odruchów będące uzupełnieniem tympanometrii umożliwia również zweryfikowanie stopnia niedosłuchu.
W jaki sposób możemy pomóc naszym dzieciom i ochronić ich słuch? Zobaczcie sami:
Przeciwwskazania do badania tympanometrycznego
Tympanometrii nie wolno wykonać (lub nie da się wykonać), jeśli obecny jest czop woskowinowy lub inne ciało obce w obrębie przewodu słuchowego zewnętrznego. Drugim przeciwwskazaniem jest zabieg chirurgiczny ucha w ciągu 6 tygodni poprzedzających badanie.
Wskazania do tympanometrii
Wskazania do wykonania badania są następujące:
- diagnostyka perforacji błony bębenkowej,
- ocena funkcji nerwu twarzowego,
- ocena ucha środkowego,
- ocena trąbki słuchowej i jej zdolności do otwierania się i zamykania,
- diagnostyka niedosłuchu.
Tympanometria – interpretacja wyników
Badanie wykonywane jest przez laryngologów. Lekarze podstawowej opieki, a w przypadku dzieci – pediatrzy, dostają wyniki w formie wykresu zwanego tympanogramem i załączonych wniosków. Wykres jest odzwierciedleniem ruchu błony bębenkowej i elementów ucha środkowego.
Wykres przedstawia zależność ciśnienia i podatności błony bębenkowej. Interpretacja wyniku wysuwana jest na podstawie krzywej tympanometrycznej. Wyróżnia się następujące wyniki :
- typ A – amplituda krzywej na wykresie jest normalna, występuje u dzieci zdrowych w zakresie ciśnienia pomiędzy -150 a +100 mm H2O, choć może również ten typ wystąpić w niedosłuchu odbiorczym i przy braku ruchomości strzemiączka;
- typ Ad to tympanogram o bardzo wysokiej lub nieoznaczalnej amplitudzie, przy ciśnieniach jak w typie A. Taki wynik świadczy najczęściej o wiotkości błony bębenkowej lub braku ciągłości kosteczek słuchowych;
- typ As – ma bardzo niską amplitudę, wskazuje na znaczne pogrubienie błony bębenkowej lub na chorobę ucha środkowego;
- typ B – w tym typie wykres nie ma szczytu. Ciśnienie w uchu jest najczęściej ujemne lub zupełnie nieoznaczalne. Jest to typ charakterystyczny dla wysiękowego zapalenia ucha środkowego;
- typ C – zapis charakteryzuje się najwyższą amplitudą przy ciśnieniu <150 mm H2O i świadczy o zaburzeniach funkcji trąbki słuchowej.
Badanie tympanometryczne można przeprowadzić również celem oceny trąbki słuchowej. Polega ono na wykonaniu serii tympanogramów podczas przełykania śliny. Jeśli ciśnienia w uchu środkowym ulegają znacznej zmianie, świadczy to o otwarciu trąbki słuchowej (prawidłowy objaw).
Jak przebiega tympanometria?
Tympanometria jest badaniem krótkim, trwającym maksymalnie kilkanaście minut. Jest zupełnie bezbolesna. Podczas badania wprowadza się specjalną sondę do kanału słuchowego, za pomocą której wykonuje się pomiar fali odbicia fali dźwiękowej od błony bębenkowej podczas zmian ciśnień w przewodzie słuchowym. Podczas badania pacjent siedzi. Urządzenie rejestruje zmiany ciśnienia, reakcję na różne dźwięki i zmiany w obrębie błony bębenkowej. Jedynym utrudnieniem w przypadku mniejszych dzieci może być fakt, że podczas badania pacjent musi powstrzymać się od przełykania śliny, ponieważ wpływa to na wiarygodność wyniku.
Zalegająca w uszach woskowina jest znacznym utrudnieniem do wykonania badania. Warto więc zadbać o odpowiednią higienę uszu przed wykonaniem badania. Wykonanie tympanometrii może być utrudnione, jeśli dziecko nie współpracuje, nie zachowuje spokoju i płacze.
W jaki sposób zadbać o higienę słuchu? Przekonajcie się sami:
