Tomografia komputerowa zęba to badanie diagnostyczne, które pozwala w szczegółowy sposób zobrazować badaną okolicę. Stomatologia korzysta z niego w wielu przypadkach, zwłaszcza podczas ustalenia dokładnego planu leczenia implantologicznego czy kanałowego. Uzyskane dzięki tomografii komputerowej wyniki badania mogą być wielokrotnie odtwarzane na dowolnym komputerze.
Tomografia zębów – co to jest i w jakim celu się przeprowadza?
Tomografia komputerowa (z ang. computed tomography, CT), znana w nomenklaturze medycznej pod skrótem TK, jest jednym z najpowszechniej stosowanych specjalistycznych metod obrazowania wykorzystywanych w procesie diagnostycznym. Pozwala na uzyskanie bardzo szczegółowych obrazów przekrojowych badanego obiektu. Z tomografii komputerowej korzysta się powszechnie w praktyce stomatologicznej.
Tomografia zębów to badanie niezbędne do przeprowadzenia przed planowanym leczeniem implantologicznym. Umożliwia ocenę liczby, jakości i objętości kości niezbędnej do wszczepienia implantu zębowego. Ułatwia wybór odpowiedniej wielkości implantu, co znacznie skraca czas zabiegu chirurgicznego oraz ogranicza ryzyko ewentualnych powikłań. Z tomografii komputerowej zębów korzysta się również w sytuacji trudnych przypadków leczenia kanałowego, tzw. endodontycznego. Specjaliści odwołują się do niej najczęściej celem odnalezienia dodatkowego kanału w korzeniu zęba czy ustalenia lokalizacji złamanego narzędzia. Tomografia komputerowa pomocna jest w diagnostyce chorób stawu skroniowo-żuchwowego, zatok szczękowych i procesów patologicznych toczących się w obrębie tkanki kostnej żuchwy i/lub szczęki. W wielu przypadkach stanowi podstawę do planowania zabiegów wykonywanych przez periodontologa lub chirurga.
W wysokiej jakości badaniu tomograficznym lekarz zobaczyć może:
- obniżenie brzegu kostnego i kieszenie kostne w chorobach przyzębia,
- zmiany i torbiele w zakresie zatok szczękowych (tzw. przynosowych),
- położenie kanału nerwu zębodołowego dolnego w stosunku do korzeni zębów żuchwy,
- zmiany nowotworowe,
- rozrosty nienowotworowe,
- przewlekłe procesy zapalne,
- torbiele,
- ubytki kostne,
- zmiany okołowierzchołkowe,
- zęby zatrzymane, dodatkowe i nadliczbowe.
Dodatkowo można ocenić jakość wykonanego w przeszłości leczenia kanałowego oraz oszacować obecność i ilość zawiązków zębów w okresie rozwojowym dziecka, co istotne jest przy planowaniu leczenia ortodontycznego.
Zobacz film i dowiedź się jak dbać o zęby:
Nowoczesna tomografia zęba – zalety badania
Tomografia komputerowa zęba wykonywana jest obecnie przy użyciu coraz to nowszych aparatów, które wykorzystując zaawansowane algorytmy obliczeniowe, zdolne są do korygowania zniekształceń na obrazie powstających na skutek obecności w jamie ustnej nieusuwalnych, metalowych przedmiotów takich jak m.in.: implanty, korony, wypełnienia amalgamatowe. W stomatologii zastosowanie znajdują komputerowe tomografy stożkowe, gdzie obraz 3D uzyskuje się podczas tylko jednego obrotu lampy wykonanego o 360 stopni wokół głowy osoby badanej. W tym czasie powstaje od 300 do 600 obrazów, które rejestrowane są przez detektory z różnych stron. Powstaje w ten sposób trójwymiarowy obraz, który może być przetwarzany na nieskończoną ilość sposobów. Tomografia 3D zwana jest również badaniem CBCT.
Wśród zalet tej nowoczesnej tomografii specjaliści wymieniają skrócenie czasu trwania procedury i znacznie wyższą niż dotychczas szczegółowość badania. Czas całego badania to zaledwie kilka sekund, a wynik gotowy jest w przeciągu kilku minut. Badanie nie wymaga żadnego przygotowania przez chorego i zapewnia ograniczenie dawki promieniowania. Mimo to kobiety w ciąży powinny być poddawane badaniem tomografem. Godny podkreślenia jest fakt, że nowoczesne aparaty dzięki możliwości generowania dowolnych przekrojów uzyskanego obrazu pozwalają na niezwykle precyzyjne zmierzenie struktury zębów, nerwów, zatok szczękowych, naczyń krwionośnych. Uzyskane pomiary są rzeczywistymi wymiarami, czyli w skali 1:1. Dodatkowo badanie jest ekonomiczne, gdyż zastępuje zdjęcia zębowe, cefalometryczne, panoramiczne i stawów skroniowo-żuchwowych.
Ile kosztuje tomografia komputerowa zęba?
Tomografia komputerowa zęba to stosunkowo spory wydatek, który może różnić się w zależności od zastosowanego sprzętu, prestiżu poradni czy jej lokalizacji. Cena tomografii zębów częściowa wynosi średnio 100 zł, całej szczęki lub żuchwy około 200 zł, zaś szczęki i żuchwy 340 zł.
Tomografia zęba – rozmiary pola obrazowania
Stosowane obecnie w praktyce stomatologicznej aparaty tomograficzne posiadają przeważnie 4 rozmiary pola obrazowania w wysokiej rozdzielczości:
- pole 5 × 5 cm – przeznaczone do małych obszarów, dedykowane do endodoncji, periodontologii, ortodoncji, zęby zatrzymane, pojedyncze implanty;
- pole 8 × 5 cm – wykorzystywane głównie w implantologii, obejmuje pełen łuk zębowy;
- pole 8 × 8 cm – zapewnia pełną nawigację w chirurgii szczękowo-twarzowej, obejmuje dwa łuki zębowe;
- pole 12 × 9 cm – zapewnia pełną nawigację w chirurgii szczękowo-twarzowej, znajduje zastosowanie w laryngologii, obejmuje dwa łuki zębowe wraz ze stawami skroniowo-żuchwowymi.
W zależności od modelu podane wyżej wymiary mogą w niewielkim stopniu różnić się między sobą.
Bibliografia:
1. B. Górski, R. Górska, Tomografia komputerowa wiązką stożkową jako użyteczne narzędzie w periodontologii, „Nowa Stomatologia”, 2012, 4, s. 161–164.
2. M. Owecka, T. Kulczyk, M. Dyszkiewicz-Konwińska, Określenie lokalizacji zatrzymanych kłów na podstawie tomografii komputerowej z promieniem stożkowym (CBCT), „Nowiny Lekarskie”, 2010, 79(4), s. 294–297.
