Głównymi objawami boreliozy jest rumień wędrujący, dreszcze, gorączka, ból gardła, kłopoty z mówieniem, a także sztywność stawów.
Test ELISA - co to jest?
Test ELISA jest skrótem angielskiej nazwy „enzyme-linked immunosorbent assay”. Może być nazywany testem immunoenzymatycznym lub immunoenzymosorpcyjnym. Test ELISA jest często wykorzystywany w badaniach biomedycznych. Jego głównym celem jest wykrycie białka za pomocą ciał poliklonalnych bądź monoklonalnych w materiale, który został poddany badaniu. Ciała są skoniugowane z enzymem.
Badanie zostało odkryte w latach 60. XX wieku przez dwie niezależnie pracujące zespoły badawcze: Antona Schuursa i Baukea van Weemen z Holandii oraz Petera Perlmanna i Evaę Engvall z Uniwersytetu w Sztokholmie. Centralnym ośrodkiem badań przeprowadzonych przez grupy laboratoryjne było wykorzystywanie enzymów w celu sprawdzania, jak zachowa się antygen w połączeniu ze swoistymi przeciwciałami. Niezależnie od odmiany testu ELISA, najważniejsze jest opłaszczanie fazy stałej antygenem lub przeciwciałem.
Zobacz też: Jak wyciągnąć kleszcza i co zrobić po jego wyjęciu?
Test ELISA - odmiany
Podstawową odmianą testu ELISA jest test bezpośredni (direct ELISA), który polega na tym, że podłoże jest opłaszczane antygenem. Kolejnym etapem jest inkubacja enzymu z roztworem specjalnego przeciwciała. Aby określić ilość białka w badanym materiale, należy dodać właściwy substrat, który pozwoli zmierzyć intensywność zabarwienia. Kolejną odmianą jest test pośredni (indirect ELISA), w którym pierwszorzędne przeciwciało łączy się z białkiem, które zostało poddane badaniu. Pomimo, że test pośredni wymaga więcej pracy niż test bezpośredni, jest częściej wykonywany w ambulatorium.
Kolejnym rodzajem testu ELISA jest test podwójnego wiązania nazywany również kanapkowym (sandwich ELISA). Antygen wiąże się z dwoma przeciwciałami na zasadzie powinowactwa tworząc wizualną „kanapkę”. Za pomocą sandwich ELISA możliwe jest ilościowe oznaczenie przeciwciał. Może być stosowany również do wykrywania immunoglobulin (przeciwciał, które są odpowiedzialne za odporność organizmu). Czwartą odmianą jest test kompetycyjny nazywany również rywalizacyjnym (competitive ELISA). W przypadku tego testu pracownik laboratorium miesza ze sobą różne przeciwciała, sprawiając, że konkurują ze sobą o miejsce na antygenie. Do mieszanki dodaje się badaną surowicę, a także wyznakowane przeciwciała, między którymi dochodzi do reakcji barwnej.
Zobacz też: Kleszczowe zapalenie mózgu – objawy, leczenie, szczepionka
Test ELISA - normy
Główne normy w teście ELISA wynoszą:
- poniżej 9 jednostek BBU / ml - wynik ujemny;
- 9,1 - 10,9 jednostek BBU / ml - wynik wątpliwie dodatni;
- 11 - 20 - jednostek BBU / ml - wynik nisko dodatni;
- 21 - 30 jednostek BBU / ml - wynik wysoko dodatni;
- powyżej 30 jednostek BBU / ml - wynik bardzo wysoko dodatni.
Test ELISA - wskazania
Głównym wskazaniem do przeprowadzenia badania jest podejrzenie zagnieżdżenia się w organizmie człowieka bakterii Borrelia burgdroferi wywołującej boreliozę. Za pomocą testu ELISA można wykryć obecność przeciwciał IgG oraz IgM, które zostały wyprodukowane przez układ odpornościowy jako odpowiedź na pojawienie się w organizmie Borrelii. Podstawowymi wskazaniami do przeprowadzenia badania jest:
- rumień wędrujący - czerwone plamki lub grudki mające jasne centrum;
- chłoniak limfocytowy skóry - mały czerwono - siny guzek, który można zlokalizować na małżowinie usznej, mosznie lub brodawce sutkowej;
- zapalenie mięśnia sercowego
- neuroborelioza - dotyczy zapalenia opon mózgowo - rdzeniowych, nerwów czaszkowych lub nerwów obwodowych;
- zapalenie stawów - zapalenie stawu skokowego lub kolanowego.
Test ELISA jest wykorzystywany również w testach na obecność HIV, toksoplazmozy, badaniach żywności oraz do wykrycia malarii bądź choroby Chagasa.
Test ELISA - na czym polega i ile kosztuje?
Test ELISA polega na unieruchomieniu antygenu na powierzchni stałej. Do przeprowadzenia testu potrzebne jest także białko katalizujące oraz enzym. Badanie kosztuje ok. 60 złotych i robione jest natychmiast. Natomiast na wyniki ze skierowania można czekać ok. trzech miesięcy.
Test ELISA a metoda Western Blot i metoda PCR
Poza testem ELISA, istnieją dwie metody wykrywania choroby z Lyme: metoda Western Blot i metoda PCR. Metoda Western jest bardziej czuła niż test ELISA. Przeciwciała wykrywa się w surowicy krwi. Aby wyniki były prawidłowe, od momentu zakażenia Borrelią powinno minąć sześć tygodni. Z tego względu, jeśli badania zostały przeprowadzane kilka dni po pojawieniu się bakterii, wynik może być ujemny. Z tego względu testy należy powtórzyć po kilku tygodniach. Metoda PCR pozwala wykryć DNA Borrelii w moczu lub we krwi pacjenta. Metoda ta nie jest jednak szeroko stosowana, ponieważ często pacjenci mają wyniki fałszywie dodatnie.
