U dzieci i niemowląt wyjątkowo często obserwuje się podwyższoną temperaturę ciała. Chociaż zwykle bardzo martwi ona rodziców, w większości przypadków nie jest związana z poważnymi czynnikami chorobotwórczymi.
Gorączka u dziecka
Rodzice małych dzieci bardzo obawiają się gorączki i często decydują się na jej zbijanie, kiedy tylko temperatura ciała podniesie się ponad 36,6°C. Nie jest to jednak właściwe postępowanie. Gorączka wypełnia w naszym organizmie niezwykle ważną funkcję – świadczy o podjęciu walki z chorobą i umożliwia wykorzystanie pełni potencjału układu immunologicznego. Za normę uznaje się temperaturę do 37°C. Stan podgorączkowy u dziecka wynosi od 37,1°C do 38°C i w większości przypadków nie ma potrzeby go zbijać, jeżeli nie wiąże się z innymi objawami. Właśnie w tym przedziale organizm najlepiej radzi sobie z czynnikami chorobotwórczymi – rozszerzone naczynia krwionośne umożliwiają przenikanie komórek obronnych, a rozwój mikrobów jest spowolniony. Gorączka u dzieci występuje dopiero powyżej 38°C, a o wysokiej gorączce u dziecka możemy mówić po przekroczeniu 39°C. W takim wypadku temperaturę należy obniżyć, ponieważ sprzyja wyczerpaniu organizmu, a w dłuższej perspektywie może doprowadzić do przegrzania i odwodnienia, a nawet poważnych zmian w mózgu.
Gorączka u niemowlaka
Takie same zalecenia dotyczą również niemowląt. W ich przypadku gorączkowanie należy jednak skrupulatnie obserwować. Mały organizm jest szczególnie narażony na różnego typu czynniki chorobotwórcze. W przebiegu gorączki u niemowlaka można ponadto zauważyć także inne objawy, w tym biegunkę, silny ból w okolicach karku i brzuszka, a nawet drgawki i utratę przytomności. Kontrola powinna opierać się na częstych pomiarach temperatury ciała. W przypadku małych pacjentów zaleca się mierzenie w odbycie, należy jednak pamiętać, że wynik może różnić się o 0,5°C od faktycznej wartości. Nieco mniejsze przekłamanie da pomiar w ustach. Warto wyposażyć się w bezdotykowy termometr na podczerwień, który pozwala na szybkie i bezinwazyjne przeprowadzenie badania.
Pierwszym powodem do niepokoju jest zaczerwienienie twarzy, często gorączka u noworodka obejmuje plecy, jednak nóżki pozostają zimne i pokrywają się potem. Należy również obserwować zachowanie malucha – jeżeli jest osowiały, traci zainteresowanie otoczeniem lub ciągle płacze, może być to także związane z rozwojem choroby. Nawet jeżeli niemowlak ma podwyższoną temperaturę, nie należy się martwić. Gorączka u dziecka bez innych objawów może być związana z chwilowym przegrzaniem, ząbkowaniem, zdenerwowaniemlub niedawną aktywnością fizyczną. Dla pewności warto powtórzyć pomiar po kilku minutach, aby wykluczyć te czynniki. Wysoka gorączka u dziecka, która trwa przez kilka dni i nie wiąże się z innymi dolegliwościami, może być związana także z rumieniem nagłym, nazywanym potocznie trzydniówką. W przebiegu choroby może występować także wysypka. Często gorączka u niemowlaka występuje po szczepieniu – w takim wypadku powinniśmy obserwować rozwój sytuacji i reagować w przypadku utrzymywania się objawów.
Jak zbić gorączkę u dziecka?
Podczas zbijania gorączki u dzieci powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na wiek i masę chorego. Jeżeli temperatura nie jest zbyt wysoka, warto wypróbować sprawdzone, domowe metody na gorączkę. Natychmiastową ulgę przynoszą zimne okłady, które możemy kupić w aptece lub przygotować samodzielnie. Potrzebna nam jest chłodna woda lub kostki lodu – ręczniki moczymy albo zawijamy w nie lód i przykładamy do karku, czoła oraz łydek malucha. Zbijanie gorączki u dziecka może również polegać na chłodnej kąpieli – temperatura wody powinna być o ok. 2°C niższa od temperatury jego ciała.
Jeżeli obserwujemy u dziecka wysoką gorączkę, konieczne jest zastosowanie preparatów przeciwgorączkowych. Zwróćmy szczególną uwagę na dawkowanie – wszystkie niezbędne informacje znajdują się w ulotce dołączonej do opakowania. Nie należy wykorzystywać aspiryny, możemy za to podać paracetamol lub ibuprofen, w przypadku małych dzieci sugeruje się stosowanie leków w czopku.
Rodzice powinni zwrócić uwagę na to, jak dziecko jest ubrane i przykryte – jeżeli temperatura wzrasta, powinno być dokładnie przykryte, ale kiedy gorączka się ustabilizuje, należy je nieco odkryć, aby nie dopuścić do przegrzania. Pocenie się jest pozytywnym symptomem, jednak jeżeli stwierdzimy, że ubranka są mokre, należy je niezwłocznie zmienić. Również temperatura w pomieszczeniu, w którym przebywa chory, nie powinna być ani za niska, ani zbyt wysoka (optymalna to 20–22°C). Pamiętajmy także o tym, że gorączka może przyczynić się do odwodnienia organizmu. Podczas gorączki u noworodka karmienie piersią musi być zdecydowanie częstsze, większe dzieci powinny spożywać więcej wody, herbaty i soków.
