Sorbitol jest substancją słodzącą stosowaną w przemyśle, którą dodaje się do żywności. Szczególnie zastosowanie znalazł w produktach przeznaczonych dla osób z cukrzycą. Ten związek chemiczny jest też składnikiem kosmetyków do pielęgnacji skóry.
Sorbitol – co to jest?
W naturze sorbitol występuje w niektórych owocach np. w śliwkach, brzoskwiniach, morelach, gruszkach, jabłkach, nektarynkach oraz wiśniach i czereśniach. W mniejszych ilościach znajduje się także w algach i grzybach. W przemyśle występuje pod postacią białego proszku lub płatków, a w sprzedaży można go najczęściej dostać w formie 70% roztworu wodnego, który jest bezbarwny, przezroczysty i posiada gęstość syropu. Substancję tę pozyskuje się w chemicznym procesie redukcji glukozy. Jest mniej słodka niż sacharoza, a przy spożywaniu w czystej postaci w ustach pozostawia charakterystyczny chłodny smak. Ponieważ słodkość sorbitolu określana jest jako „czysta”, często łączy się go z syntetycznymi słodzikami, aby zniwelować ich gorzki posmak.
O obecności sorbitolu w produktach świadczy oznaczenie E420 na etykiecie. Najczęściej znajduje się w produktach niskokalorycznych, odżywkach i batonach białkowych, deserach mlecznych i owocowych, lodach, a także w wyrobach piekarniczych i likierach. Można go znaleźć w składzie gum do żucia i past do zębów.
Przyjmuje się, że 100 g sorbitolu zawiera 240 kalorii, co czyni z niego produkt mniej kaloryczny niż tradycyjny cukier (100 g = 400 kcal). Są to wytyczne Unii Europejskiej, ponieważ okazuje się, że dokładne określenie kaloryczności substancji jest dosyć trudne – zależy ona nie tylko od ilości spożytego słodzika, ale też od indywidualnych właściwości organizmu i stopnia absorbowania związku do krwiobiegu. Ponieważ jest znacznie mniej słodki, jeśli chodzi o dosładzanie w kuchni, wypierają go stewia i ksylitol, których można użyć mniej, aby osiągnąć pożądany smak.
Dlaczego tak łatwo uzależniamy się od cukru? Zobaczcie na filmie:
Sorbitol w kosmetyce
W kosmetyce sorbitol jest przede wszystkim składnikiem kremów i balsamów, ponieważ wykazuje działanie zagęszczające i poprawia ich właściwości nawilżające. Jest higroskopijny, przez co pozwala na utrzymanie wody wewnątrz danego produktu, a dodatkowo nie powoduje skutków ubocznych u osób z alergią. Preparaty z jego dodatkiem zachowują odpowiednią klarowność i nie wysychają, przez co dłużej nadają się do użytku.
Przez zdolność do wnikania w przestrzeń międzykomórkową sorbitol jest w stanie naturalnie osłaniać skórę i wiązać wodę, aby zapewnić jej odpowiedni poziom nawilżenia. Nie tylko nawilża, ale jednocześnie ma działanie wygładzające, uelastyczniające i poprawiające generalny wygląd cery. Równie dobrze działa na skórę głowy, przez co dodawany jest do szamponów, ale też płynów do higieny jamy ustnej i past do zębów.
Niektórzy używają jego wodnego roztworu do samodzielnej produkcji kosmetyków. Zaleca się, aby stężenie w przygotowanym kremie lub balsamie nie przekraczało od 2 do 10%. Należy pamiętać, że już 5% daje uczucie lepkości na skórze, które nie jest przez wszystkich tolerowane.
Sorbitol – zastosowanie
Zastosowanie sorbitolu wiąże się przede wszystkim z jego właściwościami słodzącymi. W diecie opracowanej dla diabetyków stanowi zamiennik tradycyjnego cukru, ponieważ jest mniej słodki niż tradycyjny cukier czy inne słodziki i nie powoduje zwiększonego wydzielania insuliny w organizmie. Jeżeli chodzi o produkty spożywcze, dodawany jest do nich również jako substancja zachowująca wilgoć i zapobiegająca krystalizacji. Duże ilości tego związku można znaleźć w suszonych owocach i popularnych na siłowniach batonach białkowych. Również przeczyszczające właściwości suszonych śliwek wiążą się z zawartością w nich sorbitolu.
Czy sorbitol jest szkodliwy?
Szkodliwe działanie sorbitolu mogą odczuć zwłaszcza osoby z nadwrażliwością na tę substancję lub ze zdiagnozowanym zespołem jelita drażliwego. W takim przypadku nawet niewielkie ilości mogą powodować poważne dolegliwości żołądkowe, np. biegunki i wzdęcia. U niektórych osób pojawiają się gazy i skurcze jelit. Sorbitol w nadmiernych ilościach wywołuje efekt przeczyszczający, o czym producent jest zobowiązany poinformować na opakowaniu. Z tego powodu nie zaleca się podawania go dzieciom, które nie ukończyły jeszcze pierwszego roku życia. Niektóre doniesienia medyczne wskazują też na potencjalne ryzyko wystąpienia neuropatii cukrzycowej, czyli uszkodzenia nerek, do którego może dojść u osób z cukrzycą i otyłością.
Nie należy jednak obawiać się sorbitolu, jeśli dieta nie opiera się jedynie na gotowych i już przetworzonych produktach. Spożywany w umiarkowanych ilościach, przez zdrowe osoby, nie wywołuje niepożądanych skutków ubocznych.
Ile cukru zjadamy w ciągu roku? Dane są przerażające! Poznajcie je:
