Skręcona kostka wymaga farmakoterapii przeciwbólowej i przeciwzapalnej. Tylko w ciężkich przypadkach uszkodzenia więzadeł i torebki stawowej zaleca się zabiegi interwencyjne, modelujące rozciągnięte struktury okołostawowe i opróżnianie stawu z krwiaka. Powrót do zdrowia trwa od kilku do kilkunastu tygodni.
Jak leczyć skręconą kostkę?
Leczenie skręcenia kostki, czyli urazu polegającego na przekroczeniu fizjologicznego zakresu ruchu w stawie skokowym, wskutek którego dochodzi do rozciągnięcia, naderwania lub oderwania torebki stawowej i pobliskich więzadeł, polega przede wszystkim na zastosowaniu metod zachowawczych. Czasem zaleca się chirurgiczne modelowanie uszkodzonych struktur. Postępowanie terapeutyczne zależy głównie od stopnia uszkodzenia tkanek stawowych, choć niemałe znaczenie ma także jakość i wczesność udzielenia poszkodowanemu pierwszej pomocy przedmedycznej. Nieprawidłowe lub zbyt późne zaopatrzenie urazu może wydłużać rekonwalescencję. Patologiczne zrosty sprzyjają trwałej niestabilności stawu, zmniejszają wytrzymałość struktur na przeciążenia i zwiększają ryzyko nawrotów kontuzji. Skręconą kostkę należy leczyć bezzwłocznie po wystąpieniu urazu.
Skręcona kostka – jak leczyć uraz?
W zależności od ciężkości urazu wyróżnia się trzy stopnie skręcenia, charakteryzujące się zbliżonymi objawami, lecz wymagające odmiennych metod leczniczych:
- I stopień urazu (lekki) dobrze rokuje po stosowaniu zimnych, miejscowych kompresów, sprzyjających zejściu opuchlizny, obkurczeniu naczyń krwionośnych i zmniejszeniu elastyczności tkanek kurczliwych. Dodatkowo zaleca się odpoczynek i rezygnację z aktywności sportowej na czas rekonwalescencji, a także elewację kończyny poprawiającą krążenie oraz usztywnienie stawu stabilizatorem na około 10 dni. W schorzeniu, jakim jest skręcenie kostki I stopnia, leczenie uwzględnia również zabiegi fizykoterapeutyczne, w szczególności krioterapię, pole magnetyczne, elektroterapię i laseroterapię. Korzystnie na ustąpienie objawów i regenerację nadmiernie naciągniętych tkanek wpływa masaż limfatyczny i wirowy. Kinezyterapię, czyli ćwiczenia ruchowe ukierunkowane na odzyskanie siły i masy mięśniowej podudzia, rozpoczyna się po ustąpieniu ostrych objawów, około 2 tygodni od urazu. Ponadto zaleca się pływanie i ćwiczenia w wodzie, nawet po wyleczeniu schorzenia, dla podtrzymania efektów rehabilitacji, utrzymania sprawności i elastyczności torebki stawowej;
- II stopień urazu (średni) wymaga ustabilizowania i odciążenia stawu na 3 tygodnie. W dalszym etapie wskazana jest weryfikacja skuteczności metod w badaniu ultrasonograficznym (USG). Metody uzupełniające terapię, czyli zabiegi fizyko- i kinezyterapeutyczne, zbliżone są do zalecanych w stopniu lekkim, przy czym pole magnetyczne można aplikować nawet w trakcie noszenia opatrunku gipsowego czy innej ortezy. Dodatkowo dolegliwości łagodzą leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Ile trwa leczenie skręcenia kostki tego stopnia? Intensywna kuracja zachowawcza umożliwia obciążanie kończyny po 4–5 tygodniach, z kolei powrót do pełnej aktywności sportowej następuje po 2–3 miesiącach rehabilitacji;
- III stopień urazu (ciężki) zwykle wymaga leczenia operacyjnego ze względu na oderwanie więzadeł z fragmentem kostnym. Skręcona kostka zostaje unieruchomiona na 6 tygodni, po rekonstrukcji uszkodzonych struktur pacjent odzyskuje sprawność po blisko 12 tygodniach. W międzyczasie prowadzona jest fizykoterapia. Zabiegi dostosowuje się do rodzaju elementów spajających rozerwane struktury stawu.
Jak szybko wyleczyć skręconą kostkę?
Aby możliwie zminimalizować czas powrotu do pełnej sprawności po skręceniu kostki, należy zadbać o odpowiednią pierwszą pomoc. Kontuzja pomyślnie rokuje, kiedy:
- staw skokowy zostanie natychmiast poddany schłodzeniu, np. workiem z lodem, żelem chłodzącym czy opakowaniem mrożonek. Należy pamiętać o nieprzykładaniu zimnego okładu bezpośrednio na skórę – poleca się owinąć kompres ściereczką lub ręcznikiem. Zimne kompresy należy stosować systematycznie przez 10–15 minut do 5–6 razy dziennie;
- ucisk kostek poprzez owinięcie stawu bandażem elastycznym bądź założenie opaski uciskowej;
- odciążenie i uniesienie kończyny np. na poduszkach. Istotą elewacji jest to, aby kostka znajdowała się na wyższym poziomie niż kolano, a kolano wyżej niż biodro. Taką pozycję należy utrzymywać przez 20 minut kilka razy w ciągu dnia.
Jak jeszcze leczyć skręcenie kostki? Uzupełnieniem domowych sposobów łagodzenia dolegliwości są różnego rodzaju okłady z zastosowaniem naturalnych składników, jak liście kapusty i babki zwyczajnej, roztwór wody i octu. Popularne są masaże miodem (tzw. miodowanie) czy kostkami lodu.
Zobacz wideo: Jak jest zbudowany układ kostny?
Bibliografia:
1. Blecharz J., „Sportowiec w sytuacji urazu fizycznego”, AWF Kraków, Kraków 2008.
2. Czopik J., „Fizjoterapia w wybranych chorobach tkanek miękkich narządu ruchu”, Emilia, Kraków 2001.
3. Dziak A., „Urazy i uszkodzenia w sporcie”, Kasper, Kraków 2000.
4. Noszczyk W., „Chirurgia”, PZWL, Warszawa 2007.
