Problemy z oddychaniem u noworodka po porodzie mogą mieć miejsce, szczególnie u wcześniaków, u których układ oddechowy może być jeszcze nie do końca wykształcony. Skala Silvermana to podstawowa skala oceny wydolności oddechowej noworodka. Ocenia się 5 cech, za które przyznawane są punkty od 0 do 2. Maksymalnie noworodek może uzyskać 10 punktów. Dzięki skali Silvermana ocenia się, na ile wydajnie dziecko oddycha, i klasyfikuje się stopień niewydolności oddechowej. Należy pamiętać, że nie jest to ocena stanu klinicznego noworodka, lecz ocena stopnia trudności w oddychaniu.
Polecamy: Skala Apgar - co oznaczają punkty przyznawane noworodkom?
Problemy z oddychaniem u noworodka po porodzie
Objawy zaburzeń oddychania u dzieci mogą pojawić się bezpośrednio po porodzie, jak i mogą mieć początek dopiero po kilku godzinach czy dniach od porodu. Objawami niewydolności oddechowej noworodka są przede wszystkim;
- przyspieszenie oddechu (tachypnoe, czyli oddech powyżej 60/min),
- stękanie wydechowe – to objaw obserwowany przede wszystkim u wcześniaków, u których obserwuje się niedobór surfaktantu w pęcherzykach płucnych, czyli substancji zapobiegającej sklejaniu się pęcherzyków płucnych. Stękanie pojawia się w wyniku wykonania wydechu przy zamkniętej głośni, czyli odruchowo dochodzi do zwiększenia objętości powietrza zalegającego w płucach, by w czasie wydechu pęcherzyki płucne nie zapadały się,
- nadmierne ruchy klatki piersiowej – dochodzi do zaangażowania dodatkowych struktur klatki piersiowej celem wspomagania procesu oddychania. Obejmuje to zaciąganie międzyżebrzy, okolicy podmostkowej czy nadmierne zmiany ustawienia mostka,
- poruszanie skrzydełkami nosa – podobnie jak poprzedni objaw polega na angażowaniu dodatkowych mięśni oddechowych,
- sinica centralna.
Skala Silvermana – zasady oceny wydolności oddechowej
Skala Silvermana polega na przyznaniu punktów za obecność poszczególnych objawów świadczących o niewydolności oddechowej noworodka. Za każdy objaw przyznaje się od 0 do 2 punktów. Im więcej punktów, tym większe problemy z oddychaniem ma dziecko.
Jakie są standardy dotyczące opieki medycznej nad noworodkiem? Odpowiedź na filmie:
Skala Silvermana przedstawia się następująco:
1) Przednia ściana klatki piersiowej:
- unosi się równo z nadbrzuszem – 0,
- przy wdechu ruch klatki piersiowej jest opóźniony względem nadbrzusza – 1,
- ruch klatki piersiowej jest przeciwny do ruchu nadbrzusza – 2.
2) Międzyżebrza:
- nie dochodzi do zaciągania, czyli zapadania się międzyżebrzy – 0,
- zaciąganie, czyli zapadanie się międzyżebrzy, w niewielkim stopniu – 1,
- zaciąganie, czyli zapadanie się międzyżebrzy, w znacznym stopniu – 2.
3) Mostek:
- nie zapada się przy wdechu – 0,
- ruch, a właściwie unoszenie, mostka jest niewielkie – 1,
- bardzo wyraźne unoszenie się mostka – 2.
4) Skrzydełka nosa:
- brak ruchu – 0,
- niewielkie ruchy – 1,
- wyraźne ruchy – 2.
5) Wydech:
- bezdźwięczny – 0,
- stękanie wydechowe, które jest słyszalne wyłącznie po przyłożeniu stetoskopu do klatki piersiowej – 1,
- stękanie wydechowe słyszalne bez przykładania stetoskopu – 2.
Saturacja u noworodka, w tym u wcześniaka
Saturacja oznacza stopień wysycenia krwi tlenem. W tym celu umieszcza się na prawej rączce noworodka specjalny czujnik. Saturacja powinna wynosić niespełna 100%. Jednak należy mieć na uwadze, że rodzący się noworodek w pierwszych minutach życia dopiero rozpręża płuca, czyli dopiero po pewnym czasie przy efektywnym oddychaniu uzyska się pełne wysycenie krwi tlenem. Oczywiście pod warunkiem, że nie zaistnieją w międzyczasie żadne dodatkowe komplikacje. Oczekiwane wartości saturacji u noworodka, w tym u wcześniaka, są następujące:
- po 2 minutach – 60%,
- po 3 minutach – 70%,
- po 4 minutach – 80%,
- po 5 minutach – 85%,
- po 10 minutach – 90%.
W zależności od problemów z oddychaniem podejmuje się czynności mające na celu ratowanie życia dziecka. W przypadku braku oddechu wykonuje się resuscytację polegającą na masażu serca i oddechu w proporcji 3:1. Przy nieregularnym, nie do końca wydolnym, oddechu, jednak prawidłowej akcji serca, przekraczającej 100/min, noworodka się stymuluje poprzez masaż plecków czy stóp i wspomaga oddech specjalnie do tego przeznaczonym n-CPAP (stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych). Przy nieregularnym oddechu i akcji serca nieprzekraczającej 100/min również wspomaga się oddech. Tak więc to właśnie wydolność oddechowa warunkuje dalsze postępowanie w resuscytacji noworodka.
