Sapka jest potocznym określeniem na problemy noworodka bądź niemowlęcia z oddychaniem przez nos. Jak sama nazwa wskazuje, określa sposób, w jaki dziecko zaczyna oddychać – sapać. Należy jednak rozróżnić zatkanie nosa towarzyszące katarowi, w którym dochodzi do wypływu widocznej wydzieliny, od niedrożności wywołanej obrzękiem śluzówki.
Przyczyny sapki
Obrzęk śluzówki nosa najczęściej kojarzy się z alergią. Oczywiście alergii nie można wykluczyć, jednak zanim zacznie się szukać przyczyn alergicznych, warto wykluczyć inne możliwe powody sapki u niemowlęcia. Przede wszystkim warto uzmysłowić sobie, że błona śluzowa noworodków i niemowląt jest bardzo wrażliwą strukturą. Niemal natychmiast reaguje na zmiany temperatury, wilgotności, a także bodźce mechaniczne. Ponadto nawet niewielki obrzęk przy malutkich ujściach przewodów nosowych dziecka skutkuje znacznym upośledzeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe.
Pierwszą przyczyną, jaką należy wykluczyć przy wystąpieniu sapki u niemowlęcia, jest to, czy w sypialni nie panuje zbyt wysoka temperatura i czy powietrze nie jest za suche. Infekcje kataralne są bardzo częste wśród dzieci, szczególnie jeśli zaczynają uczęszczać do żłobka. Należy wtedy uważać przy mechanicznym oczyszczaniu nosa za pomocą różnych aspiratorów czy gruszek. Mechaniczne podrażnienie również może przyczynić się do powstania znacznego obrzęku.
Oczywiście sapka może być wynikiem infekcji, która przebiega bez ewidentnego kataru, jednak ze znacznym obrzękiem błon śluzowych nosa. Czasami u noworodków zdarza się, że obrzęknięte śluzówki pozostają powikłaniem po infekcji jeszcze w czasie ciąży. O alergii można myśleć, kiedy sapce towarzyszą inne objawy, jak kolki, nadmierne ulewania czy zmiany skórne.
Kiedy sapka powinna niepokoić?
Mimo iż sapka w większości nie stanowi niepokojącego objawu, to jednak opiekun powinien zwrócić uwagę na to, czy sapce nie towarzyszą duszność, bezdech, zasinienia. Należy też postarać się zawsze znaleźć przyczynę objawu, ponieważ przewlekła sapka i znaczny obrzęk błon śluzowych utrudnia dotlenienie i może odbić się na zdrowiu dziecka. Najczęściej jest to łagodny i przejściowy objaw, który nie powinien bardzo niepokoić rodziców.
Sapka – postępowanie i leczenie
W przypadku sapki trudno mówić o jakichkolwiek procedurach medycznych. Sapka to objaw, który leczy się domowymi metodami. Przede wszystkim konieczne jest zapewnienie nawilżenia powietrza. Można wkropić sól fizjologiczną czy wodę morską, jednak mogą one dodatkowo wysuszyć śluzówkę nosa. Nie powinno się intensywnie czyścić nosa, jeśli nie jest to objaw infekcji. Oczywiście w przypadku podejrzenia infekcji kataralnej konieczne jest odciągnięcie wydzieliny, by nie spływała ona do gardła i nie powodowała szerzenia się zakażenia. Jednak jeśli wydzielina wynika z podrażnienia pod wpływem czynników zewnętrznych, powinno się delikatnie oczyścić nosek. Należy bardzo ostrożnie dozować leki w formie kropli czy sprayu zawierające substancje obkurczające naczynia krwionośne.
Delikatność błon śluzowych dzieci przekłada się również na fakt, że są one bardziej podatne na działania uboczne tych leków. To z kolei może być przyczyną zapalenia błony śluzowej nosa na skutek nadmiernego obkurczenia naczyń krwionośnych i niedostatecznego ukrwienia śluzówki. W wątpliwych przypadkach należy skonsultować się z lekarzem, który oceni drożność nosa i przyczynę sapki.
