Obturację płuc rozpoznaje się podczas badania spirometrycznego, czyli badania służącego ocenie objętości i pojemności płuc. Polega ono na wdmuchiwaniu powietrza do specjalnego ustnika. Czynność powtarza się kilkakrotnie. Badanie trwa kilka minut.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc – charakterystyka i rozpoznanie
Przewlekła obturacyjna choroba płuc, czyli POCHP, występuje najczęściej u osób po 65. roku życia i postępuje wraz z wiekiem. Charakteryzuje się utrudnionym przepływem powietrza przez drogi oddechowe, co jest związane z reakcją zapalną płuc i oskrzeli na działanie toksycznych pyłów bądź gazów, np. dymu tytoniowego.
POCHP – objawy kliniczne
Typowy objaw POCHP to duszność, która w początkowym stadium choroby nasila się tylko podczas wzmożonego wysiłku. Osoby starsze często ignorują ten symptom, tłumacząc go podeszłym wiekiem. Duszność bowiem może być również objawem innych chorób, np. związanych z układem krążenia. Choroba POCHP objawia się też kaszlem i problemami z odkrztuszaniem. Chorzy na POChP często skarżą się również na szybkie męczenie się po wysiłku i ogólne osłabienie organizmu.
Zobacz także: Pylica - groźna choroba zawodowa płuc. Czy jest wyleczalna?
POCHP – przyczyny
Głównym czynnikiem wywołującym chorobę POCHP jest palenie papierosów, które jest najczęstszą przyczyną zachorowań. Bierni palacze są również w grupie ryzyka. Przyczyną zachorowania są również zanieczyszczenia powietrza. Do najbardziej niebezpiecznych należą dwutlenek azotu i siarki, a także ozon. Ich źródłem jest spalanie ropy oraz węgla. Szkodliwe pyły znajdują się również w pobliżu zakładów przemysłowych, dróg o dużym natężeniu ruchu i pomieszczeniach, ze słabą wentylacją, opalanych węglem, gazem lub drewnem. Przyczyny POCHP to także:
- nadreaktywność oskrzeli, czyli skłonność do nadmiernych skurczów, które ograniczają przepływ powietrza,
- czynniki genetyczne,
- astma,
- częste infekcje oskrzeli i płuc,
- zakażenie dróg oddechowych przebyte we wczesnym dzieciństwie.
Zobacz także: Zapalenie oskrzeli obturacyjne, wirusowe i bakteryjne. Objawy, przyczyny i leczenie
Nawracające infekcje układu oddechowego, w szczególności przed 3. rokiem życia, mogą nieodwracalnie uszkodzić płuca. Ryzyko zachorowania na POCHP u dziecka wzrasta, jeżeli noworodek miał dodatkowo niską wagę urodzeniową, czyli poniżej 2,5 kilograma.
POCHP – leczenie farmakologiczne
W leczeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc bierze się pod uwagę stopień jej zaawansowania (wyrażany w 4 kategoriach). Aby go określić, ocenia się: skalę duszności, stopień ograniczenia przepływu powietrza oraz liczbę zaostrzeń choroby w ciągu roku. Leki na POCHP mają zmniejszyć uczucie duszności oraz poprawić przepływ powietrza w płucach. W leczeniu choroby płuc stosuje się:
- Leki rozszerzające oskrzela (np. cholinolityki, b2-agoniści oraz teofilina) – są to preparaty w postaci wziewnej i doustnej. Stosuje się w przypadku pojawienia się duszności. Zwiększają one objętość wdechową płuc, a także tolerancję na wysiłek fizyczny.
- Doustne i wziewne glikokortykosteroidy – stosowane są najczęściej w zaawansowanych stadiach choroby z częstymi zaostrzeniami.
- Inhibitory fosfodiesterazy 4 – to niesteroidowe leki przeciwzapalne, które zmniejszają procesy zapalne w płucach. Medykamenty stosuje się również jako uzupełnienie leczenia lekami rozszerzającymi oskrzela.
- Mukolityki i antyoksydanty – poprawiają jakość życia w chorobie oraz nie potęgują ryzyka występowania działań niepożądanych.
- Antybiotyki – stosowane są w wyjątkowych przypadkach, gdy istnieje ryzyko wystąpienia zapalenia płuc.
W przypadku kiedy choroba ma charakter nasilony, nie zaleca się przerywania leczenia podtrzymującego, nawet jeśli objawy schorzenia złagodziły się bądź ustały.
POCHP – leczenie tlenem
Zapotrzebowanie i sposób podawania tlenu określa się na podstawie gazometrii, czyli badaniu służącemu ocenie równowagi kwasowo-zasadowej i wymiany gazowej. Tlen podaje się zazwyczaj za pomocą cewnika lub maski.
POCHP – rehabilitacja oddechowa
Rozpoczęcie rehabilitacji oddechowej zaleca się już w momencie rozpoznania choroby. Ma ona na celu usprawnienie mechaniki oddychania, czyli procesu wentylacji płuc. Rehabilitacja w POCHP polega przede wszystkim na ćwiczeniach fizycznych i oddechowych. W terapii zalecane są takie aktywności, jak: pływanie, jazda na rowerze, spacery czy podnoszenie ciężarków. Prawidłowe oddychanie to wdychanie powietrza przez nos i wydychanie ustami. Jednym z ćwiczeń rehabilitacyjnych w przypadku POCHP jest np. nabranie powietrza i próba jego powolnego wydechu przy lekko przymkniętych ustach.
Oczyszczanie dróg oddechowych u chorych na POCHP
Leczenie choroby płuc polega także na oczyszczaniu dróg oddechowych z zalegającej wydzieliny, nazywane toaletą drzewa oskrzelowego. Polega ona na ułożeniu chorego w takiej pozycji, aby drenowany odcinek dróg oddechowych znajdował się na wysokości mostka. Dzięki temu wydzielina swobodnie spływa.
