Polub nas na Facebooku
Czytasz: Pryszczyca u ludzi i zwierząt – objawy, przyczyny i leczenie
menu
Polub nas na Facebooku

Pryszczyca u ludzi i zwierząt – objawy, przyczyny i leczenie

Dziecko, które choruje na pryszczycę

Fot: Joel Carillet / gettyimages.com

Pryszczyca u zwierząt jest zaraźliwa i bardzo niebezpieczna. Infekcja wirusem powodującym pryszczycę może skutkować koniecznością uboju całego stada. U ludzi do infekcji dochodzi rzadko, ale towarzyszą jej poważne dolegliwości. Pryszczyca u ludzi nie jest śmiertelna, zwykle przebiega łagodnie.

Pryszczyca to zakaźna choroba zwierzęca powodująca śmierć zainfekowanych osobników i szybko rozprzestrzeniająca się na całe stada. Dotyczy zwierząt racicowych hodowlanych i dzikich. Może przenosić się na człowieka – w takich przypadkach przeważnie ma łagodny przebieg, nie odnotowano śmiertelnych przypadków wśród ludzi.

Pryszczyca u ludzi – drogi zarażenia, objawy i skutki

Człowiek może zarazić się pryszczycą poprzez bezpośredni kontakt z chorym zwierzęciem, jego wydzielinami lub spożycie (surowego) mięsa, mleka i produktów mlecznych, np. sera. W praktyce większość przypadków stanowią lekarze weterynarii. Wirus powodujący pryszczycę – z rodzaju Picornavirus aphtae – obecny jest w wydzielinach zainfekowanych zwierząt, a więc w ślinie, odchodach i w mleku. Zarazić można się przez kontakt z tymi substancjami.

Najbardziej powszechną drogą zakażenia jest jednak droga kropelkowa. Pryszczyca bardzo łatwo przenosi się za pośrednictwem powietrza, a wirus może podróżować na odzieży osób mających kontakt z chorymi zwierzętami, na pojazdach czy innych przedmiotach i narzędziach, które miały styczność z osobnikami chorymi. Może rozprzestrzeniać się w ten sposób na odległość nawet kilkudziesięciu kilometrów. Dlatego w przypadku wykrycia ogniska choroby wymagane jest wśród osób bezpośrednio narażonych na kontakt z wirusem noszenie odzieży ochronnej oraz odkażanie rąk w jednoprocentowej soli kaustycznej.

U ludzi pryszczyca występuje rzadko i zwykle ma łagodny przebieg. Pierwsze symptomy mogą przypominać grypę, ponieważ są to:

  • gorączka i związane z nią dreszcze oraz osłabienie,
  • bóle mięśni.

Poza tym pojawiają się dolegliwości, takie jak:

  • spadek ciśnienia tętniczego krwi,
  • suchość w ustach przechodząca w ślinotok – to objawy zwiastujące zmiany chorobowe w jamie ustnej, które pojawiają się po kilku dniach,
  • zaczerwienienie śluzówki jamy ustnej,

Następnie policzki od wewnątrz, wargi, język, nosogardło i u niektórych skóra rąk pokrywają się bolesnymi, drobnymi pęcherzykami. Niekiedy pęcherze występują także między palcami nóg i w spojówkach. Zmiany w tych obszarach czasem ropieją i powodują bolesne nadżerki.

W ciężkich infekcjach pryszczyca u ludzi może mieć bardziej drastyczny przebieg. Niezależnie od postaci (ostrej czy łagodnej) ulega samoistnemu wyleczeniu w okresie od kilku dni do przeważnie 2 tygodni. Nie ma powikłań. Objawy pryszczycy u ludzi w ciężkich przypadkach to oprócz wymienionych:

  • pęcherze na twarzy, uszach, kolanach i na błonach śluzowych genitaliów,
  • obrzęk krtani i tchawicy,
  • zapalenie płuc,
  • żółtaczka,
  • zaburzenia pracy układu pokarmowego,

Z pryszczycą u dzieci może być mylona choroba dłoni, stóp i jamy ustnej (z angielskiego hand, foot and mouth disease) – HFMD, przez podobieństwo nazw – pryszczyca to z angielskiego foot and mouth disease. Są to jednak dwie różne choroby. HFMD może powodować pęcherze na śluzówce jamy ustnej oraz na podeszwach stóp, wewnętrznej stronie dłoni i w pachwinach oraz na pośladkach. Wywołują ją enterowirusy.

Pryszczyca u zwierząt – powoduje śmierć i duże straty ekonomiczne

Pryszczyca u zwierząt zawsze kończy się śmiercią, jej leczenie jest prawnie zakazane, ponieważ nie ma badań potwierdzających skuteczność terapii, a jest to choroba bardzo zaraźliwa i łatwo rozprzestrzenia się na inne osobniki. Oznacza to, że jedno chore w zwierzę w stadzie może być powodem jego całkowitej likwidacji. W związku z tym epidemie pryszczycy przyniosły ogromne straty ekonomiczne w drugiej połowie XX i na początku XXI wieku.

Zainfekowane wirusem zwierzę najpierw dostaje gorączki, traci apetyt i staje się apatyczne. W ciągu kilku dni od zakażenia na śluzówce pyska, przy racicach i na wymieniu (u samic) występują pęcherze. Z czasem mogą one powodować nadżerki. Choroba często powoduje poronienia zwłaszcza u świń i kóz. Te dolegliwości oznaczają łagodną odmianę pryszczycy. Złośliwa postać choroby może wystąpić po pozornym wyzdrowieniu i ustąpieniu objawów. Mimo braku dotychczasowych symptomów chore zwierzęta stają się osłabione, osowiałe, dyszą. Konsekwencją tej postaci choroby zawsze jest śmierć.

Zobacz film: Jakimi chorobami możemy się zarazić od naszych pupili? Źródło: 36,6.


Bibliografia:

1. P. McMinn, I. Stratov, L. Nagarajan, S. Davis, "Neurological Manifestations of Enterovirus 71 Infection in Children during an Outbreak of Hand, Foot, and Mouth Disease in Western Australia", Clinical Infectious Diseases, Volume 32, Issue 2, 15 January 2001, s. 236-242, dostęp online 13.10.2017 r.;

2. E. Wei, Foot-and-mouth disease in animals and humans, CMAJ: Canadian Medical Association Journal 2001;164(9):1338;

3. About Hand, Foot, and Mouth Disease (HFMD)

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
9
1
Polecamy
Koci katar – ile trwa, jak leczyć?
Jakie są objawy kociego kataru
Koci katar – ile trwa, jak leczyć? Jakie są objawy kociego kataru Dzień Dobry TVN
Przyczyny oraz sposoby leczenia opryszczki u niemowląt
Przyczyny oraz sposoby leczenia opryszczki u niemowląt Dzień Dobry TVN
Czy parwowiroza występuje u ludzi?
Choroba wywołana przez parwowirus B19
Czy parwowiroza występuje u ludzi? Choroba wywołana przez parwowirus B19 TVN zdrowie
Dżuma – czy występuje w Polsce i w Europie?
Jakie są objawy i jak się ją leczy?
Dżuma – czy występuje w Polsce i w Europie? Jakie są objawy i jak się ją leczy? TVN zdrowie
Komentarze (1)
Tonick
Ciekawostka taka. W Chinach wykonano badanie osób chorych na Culub Cd i Psc jednocześnie. Okazało się że osoby takie miały braki w mikrobiomie jelit. Gdy szuka się w wyszukiwarce Google antagonistów wakujących w jelitach bakterii to jednym z głównych jest właśnie wirus pryszczycy. Co jest w tym dziwnego? Psc jest nieuleczalną chorobą dróg żółciowych, a przebiega w cięższym stadium z żółtaczkami i ropniami dróg żółciowych. W pryszczycy, chorobie odzwierzęcej, też mogą występować żółtaczki i ropnie.
Czytaj całość
Nie przegap
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Borowik – jakie są rodzaje borowików? Które są jadalne, a które trujące?
Borowik – jakie są rodzaje borowików? Które są jadalne, a które trujące?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Podgrzybek zajączek - jak wygląda? Czy ten grzyb jest trujący?
Podgrzybek zajączek - jak wygląda? Czy ten grzyb jest trujący?
Goryczak żółciowy – co to za grzyb? Jak go rozpoznać? Czy jest jadalny?
Goryczak żółciowy – co to za grzyb? Jak go rozpoznać? Czy jest jadalny?