Pokwitanie u chłopców i dziewcząt przebiega trochę inaczej: u dziewczynek z reguły zaczyna się ono szybciej, a u płci męskiej trochę później. Pierwsze jego zwiastuny mogą pojawić się już koło 8. lub 9. roku życia. Dlatego też należy pamiętać, aby nie porównywać się w tym czasie za bardzo do rówieśników, ponieważ każdy rozwija się we własnym tempie.
Pokwitanie u chłopców – charakterystyka i objawy
Dojrzewanie płciowe chłopców można podzielić na kilka etapów.
- Pierwsze zwiastuny pokwitania pojawiają się między 9. a 15. rokiem życia, a najczęściej – w wieku 11 lat. Wówczas dochodzi do powiększenia jąder i moszny, widoczne zaczynają być również pierwsze włosy łonowe.
- Następnie, od 11. do 16. roku życia, a najczęściej – w wieku 12 lat następuje faza przedpokwitaniowa. W tym czasie powiększa się członek, a włosy łonowe stają się coraz ciemniejsze i grubsze. Widoczny jest wówczas także gwałtowny wzrost (nawet o kilkanaście centymetrów w ciągu jednego roku) oraz przyrost masy mięśniowej. Rośnie w tym czasie krtań, wydłużają się struny głosowe, pojawia się mutacja.
- W wieku 12–18 lat pojawia się faza właściwego pokwitania u chłopców, a najczęściej widoczna jest około 14 roku życia. Wtedy właśnie organizm nastolatków zaczyna produkować testosteron, pojawiają się również pierwsze polucje, czyli nieświadome wytryski nasienia, które zdarzają się podczas snu. Jest to sygnał, że jądra poprawnie funkcjonują, sam członek wciąż się powiększa. Wraz z testosteronem pojawia się również owłosienie pod pachami oraz wąsik młodzieńczy. Głos staje się coraz bardziej męski. Zmienia się również budowa ciała, poszerza się klatka piersiowa. Nastolatek wciąż rośnie.
- Następnie, między 14. a 21. rokiem życia, a najczęściej w wieku 17 lat pojawia się faza młodzieńcza. Narządy płciowe uzyskują ostateczny kształt, na brzuchu i klatce piersiowej czasem pojawiają się włosy. Bardziej widoczny staje się zarost, a młody mężczyzna stopniowo przestaje rosnąć. Zmienia się wygląd szyi, widoczne jest czasem jabłko Adama. Może pojawić się trądzik młodzieńczy, zdarzają się także zmienne nastroje.
Polecamy: Jak przebiega dojrzewanie płciowe chłopców? Etapy pokwitania
Czy hormony determinują życie kobiet? Jak wygląda PMS widziany oczami mężczyzn? Przekonajcie się na filmie:
Pokwitanie u dziewcząt – objawy
Podobnie jak w przypadku chłopców pokwitanie u dziewcząt można podzielić na kilka etapów.
- Pierwsze zwiastuny pokwitania można zaobserwować między 8. a 14. rokiem życia, najczęściej w wieku 11 lat. Wówczas dziewczynki przybierają na wadze i szybko zaczynają rosnąć. Widoczne stają się pierwsze włosy na wargach sromowych, pot zaczyna mieć niezbyt przyjemny zapach.
- Między 9. a 15. rokiem życia, a zazwyczaj w wieku 12 lat ma miejsce u dziewczynek faza przedpokwitaniowa. Zmienia się wówczas sylwetka, która powoli nabiera kobiecych kształtów. Zaczynają rosnąć piersi, a otoczka wokół sutków staje się coraz bardziej widoczna. Zaczynają też dojrzewać gruczoły sutkowe. Poszerzają się biodra, zwęża się talia. Włosy łonowe stają się grubsze i ciemniejsze.
- Między 10. a 16. rokiem życia, a najczęściej w wieku 13 lat następuje właściwe pokwitanie u dziewcząt. W tym okresie pojawia się pierwsza miesiączka, która dopiero z czasem staje się regularna, może być ona na tym etapie bardzo bolesna. Widoczne staje się także owłosienie pod pachami, wciąż powiększają się piersi. Włosy łonowe zaczynają układać się w kształt trójkąta. Otoczka brodawki sutkowej nabiera jeszcze bardziej intensywnego koloru.
- Dojrzewanie kończy się fazą młodzieńczą, która zwykle następuje między 12. a 18. rokiem życia, a w większości przypadków – w wieku 15 lat. Miesiączka powoli zaczyna się regulować, piersi osiągają właściwy rozmiar. Sylwetka osiąga w pełni kobiecy kształt, włosy łonowe są gęste i kręcone. Młoda kobieta przestaje rosnąć. Może pojawić się trądzik młodzieńczy, duża ilość hormonów doprowadza bowiem do wzmożonej produkcji łoju. Co więcej, hormony mogą wpłynąć również na brak równowagi emocjonalnej u nastolatki, a więc wywoływać zmienne nastroje.
Polecamy: Czym są gruczoły łojowe? Budowa i przerost gruczołu łojowego
Przedwczesne pokwitanie
Zjawisko przedwczesnego pokwitania dotyczy dziewcząt przed ukończeniem 8. roku życia oraz chłopców przed ukończeniem 9. roku życia. Zdarza się, że przyczyną jest guzek podwzgórza, który pobudza przysadkę i gonady, co skutkuje produkcją przez organizm hormonów płciowych.
Polecamy: Kiedy pojawia się pierwsza miesiączka? Objawy i przebieg
Przyczyną przedwczesnego pokwitania może być choroba nadnerczy lub czynny guz.
Może się jednak okazać, że dziecko wcale nie choruje, po prostu zaczyna dojrzewać wcześniej niż rówieśnicy. Przedwczesne pokwitanie dotyczy najczęściej dziewczynek, wówczas widoczne są zaokrąglające się piersi (lub tylko jedna z nich). Wczesne dojrzewanie czasami dotyczy również chłopców, wówczas widoczne są powiększające się jądra, a także owłosienie na wzgórku łonowym oraz pod pachami.
