Podbiał pospolity (Tussilago farfara) jest rośliną należącą do roślin astrowatych. W Polsce jest to gatunek powszechny – rośnie w miejscach o dużym stopniu wilgoci: przy rowach, w polach, przy brzegach rzek i jezior, żwirowiskach, na pogorzeliskach, klifach nadmorskich, etc. Podbiał pospolity charakteryzuje się cienkimi i łuskowatymi rozłogami oraz złocistożółtymi kwiatami, które kwitną od marca do maja. Głównym surowcem leczniczym są liście podbiału, które cechują się owalno-sercowatym kształtem o nierównych brzegach.
Podbiał pospolity jako surowiec leczniczy
Popularnym surowcem charakteryzującym się wieloma właściwościami zdrowotnymi są suszone i świeże liście oraz kwiaty podbiału pospolitego. Niemniej jednak w celach leczniczych w Polce wykorzystuje się przede wszystkim liście tej rośliny, natomiast kwiaty stosowane są głównie w państwach azjatyckich. Liście podbiału pospolitego należy zbierać wiosną oraz latem z terenów charakteryzujących się niską ingerencją człowieka. Natomiast kwiaty podbiału pospolitego zbiera się we wczesnej fazie ich kwitnienia, czyli w marcu lub na początku kwietnia.
Po zebraniu zarówno kwiaty, jak i liście tej rośliny należy jak najszybciej zasuszyć. Liście podbiału są bogatym źródłem polisacharydów (w tym szczególności insuliny), ramnozy, fukozy, a także aminokwasów. Natomiast w składzie chemicznym kwiatów znajdują się polisacharydy śluzowe (głównie glukoza i galaktoza), aminokwasy, aminy oraz nienasycone kwasy tłuszczowe. Oprócz tego zarówno w liściach, jak i kwiatach podbiału pospolitego znajdują się liczne składniki mineralne, w tym: potas, miedź sód, magnez, żelazo i cynk.
Właściwości lecznicze podbiału pospolitego
Podbiał pospolity wykazuje wiele właściwości leczniczych, wśród najważniejszych można wymienić:
-
działanie przeciwkaszlowe i wykrztuśne, które jest możliwe dzięki zawartemu w podbiale śluzowi, który łagodzi receptory kaszlowe, a jednocześnie hamuje odruch kaszlu. Z tego powodu picie syropu z podbiału jest zalecane osobom, które zmagają się z zapaleniem gardła, krtani oraz z podrażnioną błoną śluzową jamy ustnej. Za działanie przeciwkaszlowe i wykrztuśnie odpowiadają zarówno kwiaty, jak i liście podbiału pospolitego,
-
działanie przeciwbakteryjne, za które odpowiedzialne są zawarte w podbiale pospolitym kwasy fenolowe. Dzięki temu zażywanie preparatów z tym surowcem polecane jest osobom, u których zdiagnozowano infekcję bakteryjną,
-
działanie przeciwzapalne i neuroprotekcyjne, które zostały potwierdzone w badaniach in vitro. Z tego powodu podbiał zalecany jest osobom, zmagającym się ze stanami zapalnymi – w szczególności górnych dróg oddechowych,
-
działanie przeciwutleniające i przeciwnowotworowe, które jest szczególnie odczuwalne wówczas, gdy preparaty z podbiału pospolitego są przyjmowane systematycznie przez wiele lat. Jak wykazały badania surowiec może zapobiec: białaczce, a także nowotworom okrężnicy.
Oprócz tego podbiał pospolity wykazuje również pozytywne działanie na układ krwionośnego – zmniejsza ciśnienie tętnicze krwi, a także poprawia krążenie.
Jak stosować podbiał pospolity?
Podbiał można przyjmować zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie. Do zewnętrznego stosowania niezbędne są liście, które można zebrać samemu w okresie wiosenno-letnim, a następnie zasuszyć. Liście podbiału pospolitego dostępne są również w aptekach, sklepach zielarskich, a także w sklepach ze zdrową żywnością. Zaleca się używać liści lub przyrządzonego z nich wywaru na chorobowe zmiany skórne. Podbiału można używać także wewnętrznie – w postaci syropu, miodu lub tabletek.
Podbiał pospolity – działania niepożądane
Regularne przyjmowanie preparatów z podbiałem może mieć negatywny wpływ na zdrowie. Głównym przeciwwskazaniem do stosowania syropu, miodu czy tabletek z tego surowca są problemy z wątrobą, ponieważ podbiał pospolity może przyczynić się do uszkodzenia tego organu. Ponadto preparaty z tym surowcem są bezwzględnie zakazane dla kobiet w ciąży, kobiet karmiących piersią, a także dzieci poniżej 12. roku życia.
