Pieczenie odbytu to dokuczliwy objaw któremu dodatkowo może towarzyszyć swędzenie. Kiedy po kilku razach ustaje, nie jest powodem do niepokoju. W innych sytuacjach konieczna jest wizyta u lekarza proktologa.
Pieczenie odbytu – przyczyny
Zbyt ostre jedzenie
Pieczenie odbytu może być spowodowane dodawanymi do potraw pikantnymi przyprawami. Papryczki, takie jak chili czy jalapeno, zawierają w swoim składzie kapsaicynę – substancję, która odpowiada za ich ostry smak. Zazwyczaj jest ona rozkładana w żołądku lub jelitach. Jeśli jednak z jakiegoś powodu do tego nie dojdzie, kapsaicyna podrażnia błonę śluzową jelit i odbytnicy, wywołując pieczenie odbytu po wypróżnieniu.
Hemoroidy
Inaczej nazywane są żylakami odbytu. Najczęściej dotykają osoby prowadzące siedzący tryb życia, zwłaszcza pracowników biurowych, ale też kolarzy i osoby jeżdżące konno. Hemoroidy mogą być spowodowane również przez zaparcia. Kał utrzymujący się zbyt długo w jelitach robi się coraz twardszy, przez co podczas wypróżniania może dojść do uszkodzenia zwieracza. Efektem są hemoroidy i pieczenie odbytu.
Brak higieny
Niedbanie o higienę odbytu powoduje gromadzenie się w jego okolicach pozostałości kału i powstawanie zbiorowisk bakterii. Może się to przyczyniać do infekcji skórnych, a co za tym idzie – również pieczenia okolic odbytu.
Są to pionowe pęknięcia powstające prostopadle do ułożenia zwieracza odbytu. Mogą powstawać w wyniku urazów, niedokrwienia błony śluzowej lub zaburzenia funkcjonowania mięśnia zwieracza odbytu. Ból i pieczenie odbytu jest odczuwalne szczególnie w trakcie i zaraz po wypróżnieniu. Pęknięciom często towarzyszy świąd i krwawienie.
Nietrzymanie stolca
Powodują je urazy odbytu i zaburzenia neurologiczne. Osoby mające ten problem nie kontrolują wypróżniania, dlatego często dochodzi do niego samoistnie, bez świadomości chorego. Nieusunięta z okolic odbytu treść kałowa powoduje podrażnienia, skutkuje pieczeniem i swędzeniem.
Choroby jelit
Na okolice odbytu mogą mieć wpływ nieswoiste zapalenia jelit, zespół jelita drażliwego, ostre zaparcia, wypadanie odbytnicy, nieżyt żołądka i jelit oraz owrzodzenia. Oprócz pieczenia odbytu mogą one wywoływać bóle miednicy, brzucha, krwawienie, biegunkę i zaparcia. Pieczenie odbytu może też być spowodowane ropniem okołoodbytniczym i przetoką jelitową.
Choroby skóry
Mogą one dotykać także skóry w okolicach odbytu. Uczucie pieczenia wywołują m.in. torbiele, egzema, łuszczyca czy łojotokowe zapalenie skóry.
Infekcje bakteryjne i wirusowe
Pieczenie odbytu bywa skutkiem infekcji bakteryjnych, takich jak rzeżączka lub chlamydioza, czy wirusowych – jak na przykład opryszczka genitalna. Może się do niego przyczynić także drożdżyca jelit, grzybica skóry gładkiej, grzybica pachwinowa lub paciorkowe zapalenie skóry. U dzieci częstym powodem pieczenia odbytu są infekcje pasożytnicze, takie jak owsiki.
Napadowy ból odbytu
Silny, nagły ból odbytu trwający od kilku sekund do kilku minut. Może nawracać co kilka godzin, ale też co kilka miesięcy. Najczęściej występuje w nocy, po wypróżnieniu lub narażeniu na stres. Dokładne przyczyny schorzenia nie są znane, choć zauważono, że często dotyczy osób chorujących na nerwicę lękową lub mających skłonności do hipochondrii. Zazwyczaj dotyka młodych mężczyzn, w średnim wieku przemija.
Domowe sposoby na pieczenie odbytu
Z pieczeniem odbytu można radzić sobie domowymi sposobami. Najprostszym z nich jest dbanie o odpowiednią higienę. Jest to szczególnie istotne u osób z hemoroidami. Chorobie tej towarzyszy wydzielanie śluzu, który może być pożywką dla bakterii. Ryzyko ich pojawienia się zwiększają krwawienia z odbytu i nieusunięte resztki kału. Z tego względu warto pamiętać o podmywaniu – nie tylko podczas kąpieli, ale też po każdym wypróżnieniu.
Bardzo ważna jest odpowiednia dieta. By nie zaogniać podrażnień, należy przede wszystkim wyeliminować z niej pikantne potrawy. Niewskazane jest również picie kawy, mocnej herbaty, alkoholu, napojów gazowanych, jedzenie czekolady i tłustych potraw. Należy ograniczyć spożycie mleka i jego przetworów. W jadłospisie powinny za to znaleźć się źródła witamin A i D oraz błonnika. Warto włączyć do niej także banany. W razie konieczności można stosować leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Przy pieczeniu odbytu najlepiej sprawdzają się żele i maści.
Jeżeli pieczeniu odbytu towarzyszy krwawienie, nasilający się ból brzucha lub utrata wagi, trzeba niezwłocznie udać się do lekarza w celu ustalenia przyczyny dolegliwości.
