Łuszczyca jest jedną z najczęściej występujących autoimmunologicznych chorób skóry, która zwykle ujawnia się przed 30. rokiem życia. Przyczyny łuszczycy nie zostały jeszcze dokładnie poznane, ale wiadomo, że jest ona uwarunkowana genetycznie i wynika z zaburzeń układu immunologicznego. Emisję choroby wyzwalają tzw. czynniki prowokujące, do których zalicza się stres, niektóre leki, ciążę, alkohol, a także fizyczne uszkodzenia skóry. Czy łuszczyca jest zaraźliwa? Łuszczycą nie można się zarazić, chociaż zmiany wyglądają nieestetycznie. Szczególnie uciążliwa jest łuszczyca na twarzy, która w okresie emisji może utrudniać normalne funkcjonowanie, np. w pracy czy w szkole.,
Rodzaje łuszczycy
Łuszczyca może przybrać różne formy kliniczne i występuje w wielu odmianach:
-
łuszczyca krostkowa – jest to uogólniona odmiana łuszczycy, mająca najcięższy przebieg. Powikłania mogą prowadzić do amyloidozy nerek, a nawet do śmierci;
- łuszczyca plackowata (łuszczyca pospolita, łuszczyca zwykła) – jest to najczęściej występująca odmiana łuszczycy, na którą cierpi ponad 85% chorych;
- łuszczyca wysiękowa – to łuszczyca miejsc intymnych oraz fałdów skórnych;
- łuszczyca uogólniona – odmiana o ciężkim przebiegu, w której zmiany występują na całej skórze;
- łuszczyca kroplista (kropelkowata) – może występować po infekcjach;
- łuszczyca odwrócona – zmiany nie są pokryte łuską, są gładkie i pojawiają się głównie w fałdach skórnych;
- łuszczyca brodawkująca – występuje głównie na nogach, zmiany wyglądają jak nierówne guzki, przypominające brodawki;
- łuszczyca zadawniona – nieczynne ogniska pogrubionego naskórka są pokryte grubą warstwą łusek i występują symetrycznie;
-
łuszczyca owłosionej skóry głowy – zmiany mogą występować samodzielnie lub towarzyszyć zmianom na innych częściach ciała;
- łuszczyca dłoni i stóp (krostkowica dłoni i stóp) – oddzielna jednostka choroba, która współwystępuje z łuszczycą. Łuszczyca na stopach utrudnia chodzenie;
- łuszczyca stawowa (łuszczycowe zapalenie stawów) – choroba typu reumatoidalnego, mogąca wystąpić po około 10 latach od pojawienia się pierwszych objawów łuszczycy skóry.
U niektórych pacjentów występuje również łuszczyca paznokci, która towarzyszy łuszczycy zwyczajnej lub łuszczycy stawowej. Jej objawem jest naparstkowanie, czyli nieregularne wgłębienia w płytce paznokciowej i często pojawia się ona przed wystąpieniem innych zmian. Łuszczyca u dzieci może przybrać formę uogólnioną i zaatakować całe ciało.
Objawy łuszczycy
Proces przemiany komórek, czyli rozwój, dojrzewanie i obumieranie, w normalnie funkcjonującej skórze trwa 26–28 dni. W przebiegu łuszczycy proces ten skrócony jest do zaledwie kilku dni. Nowe komórki dojrzewają tak szybko, że stare nie nadążają się złuszczać. W wyniku tego naskórek staje się grubszy, a na ciele gromadzą się martwe komórki przybierające postać twardych łusek.
Początki łuszczycy można łatwo przeoczyć, ponieważ jedynym objawem może być pojawienie się niewielkiej różowej planki, którą pokrywa sucha łuska. Zmiana może być umiejscowiona na owłosionej skórze głowy i dlatego trudno ją dostrzec. Zwykle łuszczyca nie swędzi i nie boli, dlatego często leczenie rozpoczynane jest dopiero wtedy, gdy zmiany obejmą większą część ciała.
Zmiany łuszczycowe mają postać czerwonobrunatnych grudek o okrągłym lub owalnym kształcie. Są płaskie i wyraźnie odgraniczone od zdrowej skóry. Najczęściej występują na kolanach, łokciach, dłoniach, stopach, kości krzyżowej, owłosionej skórze głowy i na pośladkach. Ich powierzchnia jest pokryta srebrzystoszarą łuską, która się nawarstwia – jest to blaszka łuszczycowa. Początkowo zmiany są niewielkie, z czasem powiększają się i mogą mieć nawet kilka centymetrów średnicy.
Rozpoznanie łuszczycy skórnej jest łatwe, ponieważ zmiany wykazują pewne charakterystyczne cechy:
- objaw świecy stearynowej – zmiana po zdrapaniu łuski jest błyszcząca i wygląda, jakby była powleczona woskiem;
- objaw Auspitza – punktowe krwawienie w miejscu zdrapania łusek;
- objaw Koebnera –uszkodzenie naskórka powoduje po 8–14 dniach pojawienie się zmian łuszczycowych w uszkodzonym miejscu;
- objaw Nikolskiego – dotyczy łuszczycy krostkowej i polega na spełzaniu naskórka po potarciu skóry.
Leczenie łuszczycy
Najczęściej stosowane metody leczenia łuszczycy to maści oraz naświetlania. W przypadku gdy leczenie zewnętrzne nie przynosi rezultatów, konieczne jest zastosowanie leków doustnych. Terapia rozpoczyna się od usunięcia łusek i posmarowania skóry preparatami zawierającymi kwas salicylowy. Na tak przygotowaną skórę nakładane są specjalne maści odżywcze, a w razie potrzeby zawierające sterydy. Ponadto pacjentom podaje się pochodne witaminy A lub leki immunosupresyjne. Lekarz może zlecić także fototerapię – efekt leczniczy można osiągnąć po ok. 20 zabiegach. Najnowocześniejszą metodą leczenia są leki biologiczne.
Domowe sposoby leczenia łuszczycy to przede wszystkim stosowanie lekkostrawnej diety, bazującej na warzywach, owocach, ziołach, białkach roślinnych oraz oleju. Należy unikać stresu i używek.
