PDW to parametr, który określany jest w trakcie badania elementów morfotycznych krwi(morfologii). Ma znaczenie pomocnicze, a ewentualne odchylenia od normy należy rozpatrywać w połączeniu z innymi wynikami (liczba płytek krwi, średnia objętość płytki) oraz po określeniu stanu klinicznego pacjenta.
Jaka jest rola płytek krwi?
Zadaniem płytek krwi (inaczej – trombocytów) jest tworzenie skrzepu, który mechanicznie hamuje wypływ krwi poza naczynia w przypadku krwawienia. W warunkach normalnych w 1 mikrolitrze (mm 3 ) krwi znajduje się od 150 do 400 tysięcy trombocytów. Są one najmniejszymi elementami morfotycznymi – ich przeciętna objętość wynosi jedynie 7,5–10,5 femtolitra (fl). Oznacza to, że w jednym litrze zmieściłoby się średnio ok. 110 bilionów płytek krwi. Dla porównania erytrocyt jest około 10 razy większy.
Trombocyty żyją krótko (15 razy krócej od czerwonych krwinek) i dla zapewnienia właściwej hemostazy (krzepnięcia) muszą być nieustannie produkowane przez szpik. Jeśli proces ten jest zakłócony, to dochodzi do zmian ilościowych i jakościowych w wynikach laboratoryjnych.
Badanie krwi – wskaźnik PDW – co to jest?
Wskaźnik PDW w wynikach badania krwi pojawia się wśród innych parametrów dotyczących płytek krwi. Określa anizocytozę, czyli zróżnicowanie wielkości tych krwinek. Jest więc parametrem jakościowym. Skrót nazwy pochodzi od angielskiego określenia – Platelet Distribution Width.
Anizocytoza trombocytów jest do pewnego stopnia zjawiskiem normalnym. Ponieważ powstają one w skomplikowanym biologicznym procesie, na który wpływ ma wiele czynników, nie wszystkie osiągają dokładnie taką samą wielkość. W sposób naturalny powstają pewne odchylenia. Jeśli jednak rozrzut objętości krwinek jest znaczny albo spory ich odsetek jest zbyt duży lub za mały, świadczy to o zaburzeniu procesów krwiotwórczych.
Jak bada się PDW?
PDW określa się w trakcie standardowego badania morfologii krwi z wykorzystaniem specjalnego, skomputeryzowanego urządzenia laboratoryjnego. Dzięki zastosowaniu właściwych technik mikroskopowych i komputerowej analizie obrazu możliwe jest określenie ilości poszczególnych rodzajów krwinek w badanej próbce oraz ich parametrów morfologicznych (wielkości i kształtu). Dodatkowe testy pozwalają na jednoczesne oszacowanie zawartości niektórych ważnych substancji, np. hemoglobiny.
Dzięki zastosowaniu odpowiedniego oprogramowania można ustalić rozmiar dużej ilości płytek krwi i przeanalizować, jak duży jest rozrzut ich wielkości. Miarą tego zróżnicowania jest parametr PDW.
Norma PDW w badaniu krwi
Powszechnie podawana norma PDW jest uśrednioną wartością, którą wyraża się w procentach. U osób zdrowych prawidłowe PDW wynosi od 40 do 60%. Oznacza to, że taki odsetek trombocytów ma wielkość inną, niż uznawana za normalną.
Zakres wartości prawidłowych dla anizocytozy płytek na poszczególnych wynikach badań może się nieznacznie różnić. Wynika to z zastosowania innego typu sprzętu, niejednolitych metod określania objętości krwinki oraz z istnienia wielu niezależnych algorytmów komputerowych, które wyliczają niezbędne wskaźniki. Dlatego każde laboratorium podaje na wydruku z wynikami zakres wartości referencyjnych, w odniesieniu do których należy oceniać uzyskane z badania wartości.
Podwyższone PDW w badaniu morfologii krwi
Podwyższone PDW w badaniu krwi nie musi być symptomem procesu chorobowego. Wynik taki ma znaczenie diagnostyczne jedynie w sytuacji, gdy obserwuje się jednocześnie odchylenia w innych parametrach, takich jak:
- ilość płytek krwi (wskaźnik PLT),
- średnia objętość krwinki (MPV),
- ilość krwinek olbrzymich o objętości przekraczającej 12 fl (P-LCR większe niż 30%).
PDW poniżej normy w badaniu krwi
Obniżone PDW nie ma znaczenia diagnostycznego, nawet w połączeniu z innymi, odbiegającymi od normy wynikami dla układu płytkowego.
Podwyższone PDW w okresie ciąży
Parametr PDW w okresie ciąży może odbiegać od normy. W tym czasie różne czynniki wpływają na poziom stymulacji szpiku i są przyczyną znacznie większych niż normalnie różnic w objętości płytek krwi. Podstawowymi kwestiami są tu zwiększenie objętości krwi krążącej w układzie sercowo-naczyniowym kobiety oraz zmniejszenie krzepliwości krwi.
Dodatkowym czynnikiem zaburzającym czynność krwiotwórczą są bardzo intensywne zmiany hormonalne w okresie ciąży. Wyniki należy więc interpretować z uwagą, uwzględniając wszystkie dostępne informacje i stan pacjentki.
Przyczyny podwyższonego PDW
Zbyt wysokie wartości PDW bywają skutkiem wielu procesów chorobowych. Zaburzenia czynności szpiku mogą też wynikać z niedoborów żywieniowych, awitaminozy (głównie witaminy B12) oraz pojawiać się u niektórych osób zdrowych, np. obficie miesiączkujących kobiet.
Podwyższenie PDW występujące łącznie ze zbyt małą średnią objętością płytek świadczy zwykle o niedokrwistości. Najczęściej pojawia się w takich jej postaciach, jak anemia megaloblastyczna lub hipoplastyczna (związana z zanikiem lub ostrym uszkodzeniem szpiku). Przyczyną może być też zapalenie szpiku lub chemioterapia.
Jeśli wzrostowi PDW towarzyszy powiększenie objętości płytek, można brać pod uwagę infekcje, przewlekłe krwawienia wewnętrzne, plamicę małopłytkową albo niektóre postacie białaczki.
Wyniki badań PDW – ocena
Należy pamiętać, że nie wolno wyciągać żadnych daleko idących wniosków ani tym bardziej stawiać rozpoznania wyłącznie na podstawie nieprawidłowego wskaźnika PDW. Interpretacja wyników wymaga pełnej wiedzy dotyczącej badanej osoby oraz znajomości jej stanu klinicznego.
