Oddawanie krwi trwa około 10 minut. Wraz z wypełnieniem kwestionariusza czas spędzony w stacji krwiodawstwa to godzina lub dwie w przypadku oddawania osocza lub płytek krwi. Krew to cenny dar, który może podarować każda zdrowa osoba.
Warunki, które trzeba spełnić przy oddawaniu krwi
Dawcą krwi może być osoba w wieku od 18 do 65 lat, wyjątkowo krwiodawcą można zostać po ukończeniu 65. r.ż. Jeśli ktoś oddaje krew po raz pierwszy i ma więcej niż 60 lat, powinien uzyskać na to zgodę lekarza. Kandydat na dawcę powinien ważyć powyżej 50 kg i mieć temperaturę ciała poniżej 37 stopni Celsjusza. Ciśnienie tętnicze musi znajdować się w normie, czyli poniżej 180 mm Hg dla skurczowego i 90 mm Hg dla ciśnienia rozkurczowego. Z kolei wartość tętna to 50-100 uderzeń na minutę. Węzły chłonne nie mogą być powiększone, a okolica wkłucia do żyły – wolna od zmian skórnych.
Kandydat na dawcę krwi nie może znajdować się pod wpływem alkoholu, narkotyków bądź leków. Osoba, która chce oddać krew powinna charakteryzować się dobrym stanem zdrowia. Kwalifikacja do oddania krwi jest przeprowadzana na podstawie badania krwi. Przed zabiegiem przyszły krwiodawca jest zobowiązany do wypełnienia formularza, w którym podaje dane na swój temat i wyraża zgodę na pobranie krwi. Może ją w każdej chwili wycofać, a po oddaniu poinformować o tym, że krew nie może być użyta do przetoczenia. Krwiodawca ma prawo do dodatkowego płatnego czasu wolnego. Dzień bądź kilka godzin jest przeznaczone na oddanie krwi bądź wykonanie okresowych badań lekarskich zaleconych przez stacje krwiodawstwa. Nawet, jeśli pracownik nie zostanie zakwalifikowany do oddania krwi, przysługują mu wtedy dwie godziny nieobecności w pracy.
Jakie są przeciwwskazania do oddawania krwi?
Przeciwwskazania do oddawania krwi zostały podzielone na dwie grupy: stałe i czasowe. Stale dyskwalifikują choroby układu krążenia, zarówno aktualne jak i przebyte. Do tej grupy należą choroba niedokrwienna serca, wady serca (oprócz wyleczonych wad wrodzonych), niewydolność krążenia, zawał, zaawansowana miażdżyca i choroby naczyniowo-mózgowe. Krwiodawcą nie może też zostać osoba z poważnymi chorobami skóry, układu pokarmowego, oddechowego, moczowego i nerwowego. Z oddawania krwi wykluczają też choroby układowe, zakaźne, nowotwory złośliwe oraz schorzenia układu endokrynnego, metaboliczne, krwi i układu krwiotwórczego. Żółtaczka, babeszjoza, promienica i tularemia także dyskwalifikują.
Podobnie jest z osobami z wirusem HIV i chorymi na AIDS. Krwi nie mogą oddawać osoby, które podejmują ryzykowne zachowania seksualne. Przeciwwskazaniem do zostania krwiodawcą jest też przebywanie przez 6 miesięcy na obszarach endemicznego występowania malarii, jeśli wynik badania w kierunku tej choroby po 4 miesiącach od powrotu był dodatni. Alkoholizm i uzależnienie od leków, a także kiła to kolejne czynniki dyskwalifikujące. Do tej grupy należą też zaburzenia zachowania i zaburzenia psychiczne na skutek przyjmowania substancji psychotropowych. Krwi nie mogą oddać ci, którzy chorują bądź ktoś z ich rodziny cierpi na chorobę na Creutzfelda-Jakoba. Na stałe są też zdyskwalifikowane osoby po przeszczepie rogówki i opony twardej oraz leczone hormonem wzrostu pozyskiwanym z ludzkich przysadek w latach 1958-1986.
Kolejne wykluczenie to leczenie bezpłodności zastrzykami hormonów w latach 1965-1985. Niepożądane jest przebywanie przez co najmniej 6 miesięcy w Wielkiej Brytanii, Irlandii lub Francji od 1980 do 1996 r. i transfuzja krwi bądź jej składników przeprowadzona tam po 1980 r. Z oddawania krwi wyklucza domięśniowe stosowanie leków nieprzepisanych przez lekarza.
Czasowa dyskwalifikacja obejmuje czas menstruacji i 3 dni od jej zakończenia i 6 miesięcy od wykonania tatuażu, akupunktury oraz założenia kolczyków. Pół roku trzeba też odczekać po zabiegu gastroskopii, endoskopii, bronchoskopii, kolonoskopii i rektoskopii, a także poważnych operacji i zabiegów. Krew można oddać 7 dni po leczeniu przewodowym zęba, jego usunięciu i po drobnych zabiegach medycznych i następnego dnia po wizycie u higienistki stomatologicznej oraz po leczeniu zęba. Krwiodawca powinien wyleczyć ostre choroby, np. układu moczowego, płciowego i pokarmowego. Należy odczekać rok od zakończenia leczenia rzeżączki i 2 lata w przypadku gruźlicy. Pozostałe sytuacje dyskwalifikujące potencjalnego krwiodawcę to:
- choroby zapalne i stany uczuleniowe skóry,
- odczulanie,
- objawy wskazujące na AIDS oraz 6 miesięczny okres po powrocie z krajów o wysokiej zachorowalności,
- przebywanie w rejonach z chorobami tropikalnymi i malarią oraz chorobami przenoszonymi przy przetaczaniu krwi,
- bruceloza, gorączka reumatyczna, zapalenie szpiku i gorączka Q (2 lata od wyleczenia),
- kłębuszkowe zapalenie nerek,
- toksoplazmoza,
- zakażenie wirusem zachodniego Nilu,
- ciąża i 6 miesięcy po jej zakończeniu bądź porodzie,
- przeszczep,
- przetoczenie krwi,
- choroby zakaźne, w tym grypa,
- przyjmowanie antybiotyków,
- kontakt z chorym na wirusowe zapalenie wątroby,
- okres pozbawienia wolności i 6 miesięcy po jego zakończeniu,
-
szczepienia,
- przyjmowanie leków, z wyjątkiem witamin, doustnej antykoncepcji i hormonalnej terapii zastępczej.
