Larwy tęgoryjca dwunastnicy przedostają się do organizmu ludzkiego drogą pokarmową oraz przez skórę stóp. Zakażenie może wywoływać objawy alergiczne oraz ze strony przewodu pokarmowego i oddechowego. Skuteczne leczenie tęgoryjczycy możliwe jest dzięki lekom przeciwpasożytniczym.
Czym jest tęgoryjec dwunastnicy? Cykl rozwojowy
Tęgoryjczyca to choroba wywoływana przez niektóre gatunki nicieni. Może rozwinąć się u ludzi i zwierząt domowych. Jednym z gatunków tego pasożyta u człowieka jest tęgoryjec dwunastnicy (Ancylostoma duodenale), wywołujący szczególną postać tej choroby – ankylostomozę. Rośnie on do 2 cm, ma jasnoróżowe ciało. Do zakażenia dochodzi w krajach o wilgotnym i ciepłym klimacie, w miejscach o niskim poziomie sanitarnym oraz na obszarze, gdzie uprawy są nawożone ludzkimi odchodami. Najbardziej narażone są osoby podróżujące do Afryki oraz Azji Południowo-Wschodniej. Człowieka atakuje również tęgoryjec amerykański (Necator americanus) – spokrewniony gatunek, który występuje w Ameryce Północnej i Południowej, a także w Australii z Oceanią.
Cykl rozwojowy tęgoryjca dwunastnicy obejmuje kilka stadiów. Jaja tęgoryjców są wydalane wraz z kałem żywiciela, a ich liczba może sięgać nawet do kilkudziesięciu tysięcy. Dojrzewają w ziemi, w optymalnej temperaturze 20–30℃, a następnie wykluwają się larwy. Ostatecznie powstaje forma zdolna do przechodzenia przez skórę człowieka. Do zakażenia może dojść podczas bosych spacerów po zajętej przez tęgoryjca glebie lub przez spożycie zakażonego pokarmu. Larwy po wniknięciu do organizmu przedostają się naczyniami krwionośnymi do płuc, skąd wędrują do oskrzeli oraz gardła. Tam dochodzi do ich połknięcia. Ostatecznym celem jest światło jelita cienkiego, gdzie pasożyty dojrzewają do postaci dorosłych i żywią się błoną śluzową.
Więcej o pasożytach, a także ich leczeniu, dowiecie się z filmu:
Inwazja tęgoryjcem dwunastnicy – objawy
Larwy przedostające się przez skórę do organizmu człowieka mogą wywoływać reakcję alergiczną pod postacią wysypki i swędzenia. Pod wpływem drapania może dojść do zakażeń bakteryjnych. Lokalizacja zmian skórnych obejmuje głównie dłonie oraz stopy, objawy mogą utrzymywać się przez 1–2 tygodni. W kolejnym etapie larwy trafiają do płuc. Objawy tęgoryjczycy obejmują dolegliwości ze strony układu oddechowego – w tym przypadku są to głównie kaszel oraz świsty w klatce piersiowej. Liczne inwazje tęgoryjcem dwunastnicy (gdy do organizmu dostanie się więcej niż 500 osobników) powodują bóle brzucha, utratę masy ciała, apetytu oraz przewlekłe uczucie zmęczenia. U dzieci może dojść do zaburzeń rozwoju psychomotorycznego. W niektórych przypadkach pojawia się niedokrwistość, która jest skutkiem krwawienia do przewodu pokarmowego. Może być ona widoczna jedynie w badaniach laboratoryjnych lub objawiać się przyspieszeniem akcji serca, bladością powłok skórnych, zmęczeniem. Utrata krwi zależy od ilości dorosłych osobników w jelicie. W przypadku, gdy do organizmu dostanie się mniej niż 100 pasożytów, przebieg inwazji bywa bezobjawowy.
Diagnostyka inwazji tęgoryjcem oraz leczenie
Zaobserwowanie objawów typowych dla zakażenia tęgoryjcem po powrocie z obszaru występowania pasożyta wymaga konsultacji lekarskiej. Specjalista zleci badanie kału w celu wykrycia jaj pasożytów. W badaniach krwi można zaobserwować podwyższony poziom eozynofili oraz niedokrwistość.
Po potwierdzeniu zakażenia za pomocą badania kału rozpoczyna się odpowiednią terapię. Podstawą leczenia tęgoryjca dwunastnicy są leki przeciwpasożytnicze – albendazol lub mebendazol. W przypadku kobiet ciężarnych lekiem preferowanym jest pyrantel. Kuracja trwa zazwyczaj 1–3 dni i może być konieczne jej powtórzenie. W momencie stwierdzenia niedokrwistości wdraża się preparaty żelaza lub przetacza się krew. Kontrolę wykonuje się zazwyczaj po 2–3 tygodniach.
Tęgoryjczyca – zapobieganie
W większości przypadków można skutecznie zapobiec infestacji tęgoryjca dwunastnicy. Przede wszystkim podczas podróży do miejsc, w których występuje ten pasożyt lub gleby są zanieczyszczone ludzkimi odchodami, należy zawsze chodzić w obuwiu i unikać kontaktu skóry z ziemią. Wszystkie produkty spożywcze (szczególnie owoce i warzywa, mogące mieć kontakt z zakażoną ziemią) należy przed zjedzeniem dokładnie umyć oraz przetworzyć.
Istnieje grupa osób, którym podaje się leki przeciwpasożytnicze bez wcześniejszego badania kału. Należą do nich: kobiety będące w II lub III trymestrze ciąży, karmiące piersią lub w wieku rozrodczym, dorośli narażeni na zawodowy kontakt z zakażoną glebą, dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym.
Bibliografia:
1. Dziubek Z., Choroby zakaźne i pasożytnicze, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
