Polub nas na Facebooku
Czytasz: Nefron – jak jest zbudowany i jakie pełni funkcje?
menu
Polub nas na Facebooku

Nefron – jak jest zbudowany i jakie pełni funkcje?

nerki

Fot: Davizro / gettyimages.com

Nefron jest pojedynczą jednostką budulcową nerek, czyli parzystych narządów układu moczowego. Pełni zasadnicze funkcje w filtracji krwi i produkcji moczu. Schemat budowy nefronu obejmuje kłębuszek nerkowy otoczony torebką i kanaliki nerkowe.

Jednostką funkcjonalną nerek jest nefron, który składa się z ciałka nerkowego i kanalików nerkowych. Ciałko nerkowe to przede wszystkim naczynia włosowate pełniące funkcję filtra.

Nefron w nerce – co to jest?

Nerki to parzysty narząd zlokalizowany po obu stronach kręgosłupa lędźwiowego zewnątrzotrzewnowo (poza jamą otrzewnej) na tylnej ścianie jamy brzusznej. Mikroskopowo każda nerka składa się z około miliona jednostek. Taką pojedynczą jednostką czynnościową nerki jest nefron. Nerki zbudowane są z rdzenia i kory. Na rdzeń składają się stożkowate struktury określane mianem piramid nerkowych. Ze szczytu każdej z piramid uchodzi brodawka nerkowa, na którą składają się ujścia cewek zbiorczych. Każda z piramid podzielona jest dodatkowo słupami nerkowymi, czyli tzw. kolumnami Bertina.

Zobacz film: Budowa i funkcje układu moczowego. Źródło: 36,6.

Ogólny schemat budowy nefronu

Zasadniczą częścią nefronu jest ciałko nerkowe otoczone tzw. torebką Bowmana. Zawiera ono w środku naczynia włosowate. Można sobie wyobrazić kule, a w środku zwój włóczki. Poskręcana włóczka symbolizuje zwój naczyń włosowatych, a kula – torebkę Bowmana. Z tej struktury uchodzi kanalik nerkowy (cewka nerkowa), czyli długi przewód wyprowadzający. Na nefron składają się więc

1. Kłębuszek nerkowy.

2. Cewka bliższa:

a) Cewka kręta I stopnia;

b) Odcinek grubego ramienia zstępującego pętli Henlego;

c) Odcinek cienki pętli Henlego.

3. Cewka dalsza:

a) Odcinek gruby ramienia wstępującego pętli Henlego;

b) Cewka kręta II stopnia;

c) Cewka zbiorcza zbudowana z części korowej i rdzeniowej.

Funkcje nefronu

W ciałku nerkowym, czyli kłębuszku nerkowym, zachodzi proces filtracji kłębuszkowej, a konkretnie przenikania części osocza, które przepływa przez naczynia włosowate kłębuszka naczyniowego ciałka nerkowego do światła torebki kłębuszka. Przefiltrowane osocze, które gromadzi się w świetle torebki kłębuszka nerkowego, przepływa przez bliższą część kanalika nerkowego (w tym przez kanalik nerkowy główny i część zstępującą pętli nefronu), a dalej przez część dalszą kanalika nerkowego (w tym przez część wstępującą pętli nefronu i wstawkę). Mocz, który powstaje w nefronie, płynie dalej przez kanalik nerkowy zbiorczy aż do miedniczki nerkowej.

Zobacz film: Profilaktyka chorób nerek. Źródło: 36,6.

Każda nerka zawiera około miliona nefronów. Aby nerka mogła funkcjonować prawidłowo, konieczne jest zachowanie czynności co najmniej 30% nefronów. Wszystkie części nefronu uczestniczą w tworzeniu moczu, dzięki czemu z organizmu mogą zostać usunięte metabolity, płyn i elektrolity. Na proces wytwarzania moczu nakładają się trzy ważne funkcje nefronu:

  • Filtracja kłębuszkowa;
  • Resorpcja kanalikowa;
  • Sekrecja kanalikowa.

Część osocza, która przepływa przez naczynia włosowate kłębuszka, ulega filtracji do światła torebki w kłębuszka. Wielkość filtracji kłębuszkowej, czyli GFR (gomerular filtration rate), jest wskaźnikiem wykorzystywanym w praktyce klinicznej do oceny funkcjonowania nerek.

W ciągu doby człowiek tworzy około 150–180 l takiego ultrafiltratu. Sekrecja (do moczu wydzielane są zbędne substancje) i resorpcja (z moczu wchłaniane są zwrotnie niektóre związki) to główne funkcje bliższych i dalszych kanalików nerkowych. Związki, które zostały przefiltrowane w kłębuszkach nerkowych, przepływają przez kanaliki nerkowe i tam mogą zostać ponownie wchłonięte w całości lub częściowo, mogą zostać wydzielone w kanalikach dodatkowe substancje lub te same związki. W końcowej części nefronu mocz ulega zagęszczeniu i jest dalej wydalany już w postaci moczu ostatecznego.

Budowa mikroskopowa nefronu

Kłębuszek nerkowy to sieć naczyń włosowatych. Ma dwa bieguny. Jeden to biegun naczyniowy, czyli miejsce wniknięcia tętniczki doprowadzającej i odejścia tętniczki odprowadzającej. Drugi to biegun moczowy, czyli miejsce połączenia kłębuszka z cewką bliższą. Elementy strukturalne kłębuszka nerkowego to:

  • Komórki śródbłonka, które wyściełają od wewnątrz naczynia włosowate, mają szczelinowate otwory średnicy do 100 nm;
  • Komórki nabłonka trzewnego, czyli tzw. podocyty. Pokrywają od zewnętrznej strony naczynia włosowate. Mają wypustki, które spoczywają na błonie podstawnej. Pomiędzy nimi zawarte są przepony szczelin filtracyjnych zawierające różne białka;
  • Błona podstawna znajduje się pomiędzy obiema wyżej wymienionymi warstwami. Tworzą ją kolagen, fibronektyna, entaktyna, laminina, a także polianionowe proteoglikany. Błona podstawna ma zasadniczo 3 warstwy – centralną, elektronowo gęstą i elektronowo jasną;
  • Komórki mezangium – stanowią element podporowy kłębuszka nerkowego;
  • Komórki nabłonka ściennego – ograniczają przestrzeń filtracyjną kłębuszka, stanowiąc wyściółkę torebki Bowmana.

Zobacz film: Jak dbać o nerki? Źródło: Dzień Dobry TVN.





Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
14
11
Polecamy
Budowa makro- i mikroskopowa nerki oraz jej funkcje 
Budowa makro- i mikroskopowa nerki oraz jej funkcje  TVN zdrowie
Czym jest kora nerki?
Budowa oraz funkcje.
Ostra martwica kory nerek
Czym jest kora nerki? Budowa oraz funkcje. Ostra martwica kory nerek TVN zdrowie
Pochwa, wagina ‒ co trzeba o niej wiedzieć?
Pochwa, wagina ‒ co trzeba o niej wiedzieć? Dzień Dobry TVN
Staw kąpielowy w ogrodzie.
Budowa krok po kroku
Staw kąpielowy w ogrodzie. Budowa krok po kroku Dzień Dobry TVN
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty