Medycyna chińska i związana z nią wielowiekowa tradycja potwierdzone zostały wykopaliskami, podczas których nie tylko znaleziono opisy chorób, ale także różne modele igieł wykorzystywane do akupunktury. Pozostałości pochodziły z czasów dynastii Shang, co potwierdza, że była ona już powszechnie praktykowana około 1000 roku p.n.e.
Medycyna chińska – tradycja
Chińska medycyna opiera się na głębokich powiązaniach człowieka ze światem – jego barwami, dźwiękami i drganiami. Zgodnie z jej zasadami człowiek poddany działaniom sił nieba i ziemi jest istotą słabą, a wszelkich źródeł zaburzeń jego samopoczucia należy upatrywać w zakłócaniu wewnętrznej energii Qi. Wszelkie zabiegi związane z leczeniem i regeneracją organizmu polegają zdaniem Chińczyków na przywracaniu równowagi – osiągnięciu wewnętrznej duchowo-cielesnej homeostazy. Stąd też zabiegi z wykorzystaniem akupunktury, akupresury czy masażu polegają na oddziaływaniu na poszczególne narządy i partie ciała.
Tradycyjna chińska medycyna opiera się na naturalnych sposobach leczenia z zastosowaniem ziół i odpowiedniej diety. Zawiera w sobie także ideę harmonijnej organizacji otoczenia, w którym się przebywa – feng shui oraz opis wielu koniecznych technik medytacji.
Diagnoza chorób nadal prowadzona jest w oparciu o bardzo dokładny wywiad i badania palpacyjne, z których duże znaczenie przypisuje się badaniu tętna, oglądaniu języka i wąchaniu osoby skarżącej się na dolegliwości. Po dziś dzień stanowi dla medycyny współczesnej kopalnię wiedzy na temat podłoża niektórych chorób czy alternatywnych sposobów przywracania zdrowia.
Medycyna chińska – dieta
Chińczycy zwracają uwagę na potrzebę głębokiego zrozumienia człowieka i wsłuchania się w potrzeby organizmu. Założeniem chińskiej medycyny jest to, że odpowiednie zdrowie można utrzymać przez stosowanie właściwej diety. Zgodnie z jej zasadami jadłospis powinien składać się z 3 części: 40% pożywienia powinny stanowić warzywa i owoce, 40% produkty zbożowe (w tym głównie ryż, kasza i otręby), a pozostałe 20% produkty, dzięki którym człowiek jest w stanie dostarczyć organizmowi niezbędną do funkcjonowania energię (jaja, węglowodany, tłuszcze i nabiał). Również zasady spożywania posiłków są wyraźnie określone i opisane:
- należy regularnie spożywać 3–4 posiłki dziennie,
- owoce i warzywa powinny pochodzić ze sprawdzonych źródeł – najlepiej ekologicznych upraw,
- nie wolno się przejadać,
- nie powinno się pić w trakcie jedzenia,
- należy rozpoczynać dzień od śniadania,
- podczas posiłków należy powoli i dokładnie przeżuwać pokarm,
- wskazane jest samodzielne przygotowanie dań w domu zamiast jedzenia gotowych i przetworzonych produktów
Pokarmy podzielone są dodatkowo na ciepłe, neutralne (najbardziej cenione), wychładzające i zimne. Nadmiar skrajnych produktów w diecie może prowadzić do zaburzeń wewnętrznej energii, zwłaszcza funkcjonowania nerek. W skład pokarmów neutralnych wchodzą głównie warzywa i owoce, m.in.: fasola, groch, kapusta, marchew, mleko, żyto, wiśnie, winogrona, brązowy ryż, buraki, chleb, łosoś, śliwki czy rodzynki.
Medycyna chińska – nerki i leczenie chorób tego narządu
Chińczycy mogą się pochwalić jedną z większych ksiąg ziół i wielowiekowych praktyk w zakresie ziołolecznictwa. Medycyna chińska opracowała skuteczne przepisy na wspomaganie m.in. funkcjonowania nerek. Do dziś usprawniania jest w tym kraju technologia wytwarzania skutecznych leków na bazie ziół przez proces ich odpowiedniej uprawy, suszenia, prażenia oraz procesów fermentacji, prowadzonych tak, aby uzyskać z roślin jak największą ilość cennych składników. Niektóre z leków są nadal wytwarzane w oparciu o przepisy sprzed 2000 lat.
Zioła dobierane są zawsze indywidualnie do danej terapii, w oparciu o konieczność oddziaływania na dany narząd. Ważny jest ich kolor, smak i zapach. Rośliny są przede wszystkim stosowane w terapii zaburzeń układu moczowego, żółciowego i wątroby. Mają działanie oczyszczające z toksyn, moczopędne oraz przeciwbólowe i regenerujące.
Nerki mają kluczowe znaczenie w medycynie chińskiej, ponieważ są odpowiednikiem yang i yin organizmu – są uważane za najważniejsze organy, który decydują o kondycji całego układu odpornościowego. W celu wzmocnienia układu immunologicznego należy zawsze zacząć od ochrony tzw. ognia nerek, czyli magazynu życiowej energii, niezbędnej w przypadku choroby czy osłabienia. Według teorii Pięciu Przemian lewa nerka magazynuje potencjał energetyczny, który został przekazany przez rodziców w chwili poczęcia. Prawa natomiast energię kosmiczną, związaną z układem planet w chwili narodzin człowieka. Stąd też w medycynie chińskiej narządy te określane są mianem Pałacu Ognia i Wody, o który należy szczególnie dbać.
