Leczenie marskości wątroby zakłada nie tylko farmakologiczne wsparcie czynności chorego organu, ale i eliminację przyczyny, która do tego stanu doprowadziła. Kluczowa jest również odpowiednia dieta oraz ograniczenie spożywania alkoholu. Ponadto ważne jest zapobieganie powikłaniom schorzenia. Niestety nie zawsze leczenie jest skuteczne. Wobec braku efektów lekarz najczęściej podejmuje decyzję o przeszczepieniu wątroby.
Marskość wątroby – leczenie
Po zdiagnozowaniu marskości wątroby należy uruchomić szereg czynności, które doprowadzą do eliminacji czynnika będącego bezpośrednią przyczyną choroby. Przykładowo leczenie marskości wątroby u alkoholika musi rozpocząć się od odwyku od substancji uzależniającej i wprowadzenia oszczędzającego trybu życia. Tylko abstynencja może opóźnić zaburzenia zdrowotne. Bardzo podobnie wygląda to w przypadku uzależnień od leków czy substancji psychoaktywnych. Lekarz, dobierając odpowiedni program eliminacyjny, musi wziąć pod uwagę występowanie schorzeń towarzyszących, takich jak hemochromatoza czy choroba Wilsona. Zaburzenie metabolizmu pierwiastków może upośledzać również leczenie farmakologiczne. Jeżeli podłożem marskości wątroby są infekcje wirusowe, często podaje się preparaty przeciwwirusowe, np. interferon.
Pacjentom leczącym marskość wątroby nie wolno przyjmować paracetamolu, zalecane jest też ograniczenie spożywania soli. U chorych sód w niej zawarty nie jest bowiem wydalany w sposób prawidłowy.
Dużym utrudnieniem w terapii marskości wątroby jest włóknienie. W zaawansowanych stadiach choroby zmiany włókniste powstające w obrębie tego narządu nie są całkowicie odwracalne. Najwięcej badań mówi o nadziei, jaką niesie wdrożenie w program leczenia sylimaryny i kolchicyny. Pierwszy lek na marskość wątroby hamuje włóknienie, a także stabilizuje błonę komórek wątroby. Najczęściej podaje się go w dużych dawkach, tzn. >450 mg/24 h. Dokładna rola kolchicyny nie została nadal dogłębnie poznana. Najczęściej stosuje się ją w leczeniu dny moczanowej. W celu zwalczania zaburzeń odpływu żółci zaleca się przyjmowanie kwasu ursodeoksycholowego. Jego zaletą jest łagodzenie świądu skóry. Leczenie objawowe marskości wątroby ma na celu poprawę jakości życia pacjenta i podniesienie jego komfortu życia.
Przeszczep wątroby jest ostatecznością i wynika z braku reakcji na leczenie farmakologiczne lub z uszkodzeń znacznej części organu. Pacjentom po operacji podaje się leki, które mają zapobiec ewentualnemu odrzuceniu organu przez układ odpornościowy. Lekami immunosupresyjnymi są np. takrolimus lub cyklosporyna.
Dieta w marskości wątroby
Szczegółowy jadłospis osoby z marskością wątroby powstaje w oparciu nie tylko o objawy kliniczne choroby, ale też wyniki badań laboratoryjnych. Dieta na ogół nie jest wyjątkowo restrykcyjna (pod warunkiem, że marskości nie towarzyszą inne schorzenia). Najlepiej jest stosować dietę wegetariańską lub z niewielką ilością chudego mięsa. Proporcje między węglowodanami, białkami i tłuszczami powinny wynosić 4:2:4. Im więcej je się produktów pochodzenia roślinnego, tym lepiej. Przy znacznym wyniszczeniu organizmu należy zwiększyć ilość przyjmowanego białka. Ważne, aby porcje były niewielkie i spożywane regularnie. Należy uważać, aby nie przesalać posiłków. Sód obecny w soli nie jest bowiem poprawnie metabolizowany przez osoby cierpiące na marskość wątroby. Konieczne może okazać się suplementowanie witamin, cynku i selenu.
Aktywność fizyczna w leczeniu marskości wątroby
Nie mniej ważnym elementem każdej terapii marskości wątroby jest aktywności fizyczna. Nie musi ona wiązać się z bardzo intensywnymi treningami. Warto pamiętać o codziennych spacerach oraz lekkiej lub umiarkowanej aktywności fizycznej, np. pływaniu, jeździe na rowerze czy bieganiu. Pozytywnie wpływa to na psychikę oraz pomaga dotlenić organizm, co może przyspieszyć proces zdrowienia.
Całkowite wyleczenie marskości wątroby – czy jest możliwe?
Obecnie uważa się, że marskość obejmująca większą część narządu jest nieodwracalna. Co więcej, stale postępuje. Zależy to od indywidualnego przypadku, w tym ogólnego stanu zdrowia i wieku. Po zakończeniu leczenia zaleca się regularne wizyty kontrolne, odbywane przynajmniej co pół roku.
Zobacz film: Wątroba
Bibliografia
1. Iredale J.P., 2003. Cirrhosis: new research provides a basis for rational and targeted treatments. BMJ (Clinical research ed.) 327:143–7.
