Majeranek to gatunek rośliny od wieków stosowany przez człowieka. Znany jest także pod nazwą kiełbaśnik czy lebiodka. Wywodzi się z krajów basenu Morza Śródziemnego. Ziele wykorzystywane jest powszechnie jako przyprawa i środek leczniczy w zaburzeniach przewodu pokarmowego (trawienia i łaknienia) oraz w infekcji dróg oddechowych.
Majeranek – skład i wygląd
Majeranek zaliczany jest do ziół jesieni. W starożytnym Egipcie uważany był za zioło święte. W Indiach używany był jako roślina rytualna. Wierzono niegdyś, że majeranek ma szczególne właściwości wzmacniające serce, wzmagające popęd płciowy, poprawiające trzeźwość umysłu oraz łagodzące dolegliwości żołądkowe, przy kamieniach nerkowych i bólach zębów.
Obecnie majeranek polecany jest szczególnie dzieciom, osobom starszym, a także kobietom w ciąży i podczas menstruacji. Znajdują się w nim olejki eteryczne, garbniki, związki goryczkowe, witaminy z grupy B i A, sole mineralne, flawonoidy, fenolokwasy, cukry, białka, kwasy organiczne oraz mikroelementy (żelazo, cynk, mangan i miedź) i makroelementy (azot, fosfor, siarka, potas, wapń i magnez).
Majeranek to roślina jednoroczna. Wyrasta średnio do 30 cm wysokości. Łodygi ma wzniesione i silnie rozgałęzione. Liście są drobne, szarozielone, kształtu jajowatego. Kwiaty są niepozorne, małe, o szaro-białym kolorze, gęsto skupione w kwiatostanach na szczytach pędów. Roślina kwitnie od czerwca do września. Ma silny, aromatyczny zapach i gorzki, korzenny smak.
Jakie zioła lecznicze znalazły zastosowanie w medycynie staropolskiej? Zobaczcie na filmie:
Na co pomaga majeranek?
Rośliny zielarskie takie jak majeranek od lat cieszą się dużym zainteresowaniem konsumentów nie tylko jako aromatyczne przyprawy, ale i cenne środki lecznicze. Herbatę z majeranku zaleca się spożywać osobom wykazującym tendencję do szybkiego przeziębiania się, mającym zimne ręce i stopy oraz problemy z żołądkiem. Należy ją pić codziennie, zwłaszcza w okresie od listopada do kwietnia. Zioło to doskonale sprawdza się w profilaktyce grypy i kataru. Pomaga w leczeniu chorych zatok i bólu gardła oraz działa uodparniająco. Wykazuje właściwości napotne i przeciwkaszlowe. Pomaga przy zaflegmieniu dróg oddechowych. Ułatwia oddychanie i oczyszcza nos. Do przygotowania herbaty z majeranku na kaszel potrzebne są: 25 g majeranku, 25 g skrzypu, 20 g liści orzecha włoskiego, 10 g kwiatów storczyka i 20 g kwiatów lipy. Łyżkę stołową mieszanki ziołowej zalewa się l szklanką wrzątku i odstawia pod przykryciem na 15–20 min. Herbatę trzeba spożywać ciepłą. Można ją dosłodzić do smaku miodem.
Z kolei napar z majeranku rozgrzewa krew, przynosi przyjemne uczucie ciepła i ulgę w bólach reumatycznych i bólach głowy. Żeby go przygotować, należy wsypać 1 stołową łyżkę majeranku do 2 szklanek wrzącej wody. Gdy gotująca się woda uniesie majeranek do góry, ściąga się naczynie z ognia i pozostawia pod przykryciem na kwadrans. Po tym czasie napar jest gotowy do użycia.
Majeranek leczy bezsenność. Należy z rana 300 g zioła zagotować w 3 l wody i pozostawić pod przykryciem do wieczora. Taki wyciąg majerankowy dodaje się wieczorem do kąpieli, która nie powinna być dłuższa niż 20 minut.
Warto przyrządzić także olejek majerankowy przez dodanie suszonego ziela do oliwy z oliwek. Doskonale sprawdza się on przy zatkanym nosie u niemowląt i dzieci. Można wykorzystać go także do smarowania skroni podczas bólu głowy. Olejek majerankowy ma szerokie zastosowanie w aromaterapii, np. w kąpielach, inhalacjach i masażach.
Dowiedzcie się, jakie zioła mogą wam pomóc na ból głowy:
Majeranek – zastosowanie lecznicze
Zastosowanie zioła w lecznictwie jest ogromne. Wykorzystywane jest wspomagająco w chorobach żołądka i wątroby. Majeranek jest doskonałym środkiem na odchudzanie. Stymuluje procesy trawienne, zwiększając wydzielanie soków żołądkowych. Ponadto wykazuje właściwości wiatropędne. Ma łagodne działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie jelit i przeciwzapalne na błony śluzowe przewodu pokarmowego. Obniża wydzielanie kwasu solnego. Łagodzi uczucie ciężkości na żołądku, niestrawność i zgagę.
Z połączenia 150 g majeranku, 100 g kminku, 50 g macierzanki, 50 g bazylii i 20 g pieprzu białego powstaje doskonała zdrowotna mieszanka. Połączenie to likwiduje stany zapalne narządów wewnętrznych i stosowane jest na problemy układu trawiennego. Zmniejsza nadmierną fermentację treści żołądka i polecane jest przeciw biegunkom. Ponadto wzmacnia pamięć, koi nerwy i łagodzi osłabienie.
Majeranek – właściwości lecznicze
Majeranek posiada wiele cennych właściwości zdrowotnych. Działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, przeciwwirusowo, przeciwdepresyjnie, przeciwtrądzikowo, uspokajająco, rozluźniająco, rozgrzewająco, przeciwbólowo, leczy stany lękowe, niepokój i znużenie, obniża ciśnienie krwi, rozszerza naczynia krwionośne i wzmaga system immunologiczny. Majeranek jest pomocny także w regulowaniu cyklu miesiączkowego i działa korzystnie przy zespole policystycznych jajników.
Inhalacja z majeranku
Majeranek wykorzystuje się do inhalacji, które pomocne są przy uporczywym kaszlu i katarze. Ponadto działają odkażająco, wykrztuśnie, przeciwbakteryjnie, nawilżająco i regenerująco na drogi oddechowe.
Do przygotowania inhalacji potrzebne będą: nieduże naczynie, do którego wlewa się pół litra gorącej wody i dodaje 2 łyżki stołowe suszonego majeranku. Należy pochylić głowę nad miską (około 30–40 cm nad wodą) i przykryć ją ręcznikiem. Inhalacje najlepiej wykonywać codziennie przez tydzień.
Bibliografia:
1. Leśnicka M., Zielska, zioła i ziółka, Gdańsk, Tower Press, 2000.
2. Treben M., Apteka Pana Boga. Porady i praktyka stosowania ziół leczniczych, Warszawa, Ex Libris, 2015.
3. Nowak D., Uprawiamy rośliny zielarskie, Poznań, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, 2016.
4. Nurzyńska-Wierdak R., Rożek E., Bolanowska K., Plon i jakość ziela melisy, majeranku oraz tymianku w zależności od sposobu uprawy w pojemnikach, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, 2012, XXII(2), s. 1–11.
5. Dzida K., Jarosz Z., Plonowanie i skład chemiczny majeranku ogrodowego (Origanum Majorana L.) w zależności od zróżnicowanego nawożenia azotowo-potasowego, „Acta Agrophysica”, 2006, 7(3), s. 561–566.
6. Rumińska A., Poradnik plantatora ziół, Poznań, PWRiL,1991.
7. Sarwa A., Wielki leksykon roślin leczniczych, Warszawa, KiW, 2001.
8. Strzelecka H., Kowalski J., Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa, Warszawa, PWN, 2000.
9. Newerli-Guz J., Przeciwutleniające właściwości majeranku ogrodowego Origanum majorana L., „Problemy Higieny i Epidemiologii”, 2012, 93(4), s. 834–837.
