Początkowo wśród popularnych leków na uspokojenie przepisywano leki z grupy barbituranów. Okazało się jednak, że mają one ogromny potencjał uzależniający, charakteryzuje je duża toksyczność i wysokie ryzyko przedawkowania leku. Dlatego też zostały zastąpione przez pochodne benzodiazepiny. Są to leki, które również mają wysoki potencjał uzależniający, jednak uznane zostały jako bezpieczniejsze od barbituranów. Zaletą tabletek uspokajających z grupy pochodnych benzodiazepin jest szybki efekt i statystycznie dobra tolerancja leku przez pacjenta.
Tabletki uspokajające – działania niepożądane
Leki uspokajające mogą powodować liczne efekty uboczne i działać szkodliwie na organizm. Do działań niepożądanych leków uspokajających zalicza się:
- spowolnienie,
- senność,
- spadek napięcia mięśniowego,
- upośledzenie funkcji poznawczych,
- zaburzenia nastroju, drażliwość,
- skłonność do płaczu i depresji,
- zobojętnienie,
- niewyraźną, zamazaną mowę,
- niezborność móżdżkową.
Leki uspokajające są absolutnie przeciwwskazane przy karmieniu piersią oraz u kobiet w ciąży. Często kobiety ciężarne sięgają po alternatywne ziołowe tabletki uspokajające. Są one dostępne bez recepty, w przeciwieństwie do pochodnych benzodiazepin, jednak również są przeciwwskazane w ciąży.
Tabletki uspokajające w ciąży
Stosowanie benzodiazepin w I trymestrze ciąży zwiększa ryzyko wystąpienia wad wrodzonych, szczególnie rozszczepu podniebienia. Już w początkowych etapach ciąży większość leków uspokajających przenika przez łożysko, osiągając czasami we krwi dziecka wyższe stężenia niż we krwi matki ze względu na koncentrację w płynie owodniowym. Należy również pamiętać, że istnieje ogromne ryzyko pojawienia się objawów zespołu abstynencyjnego u dzieci matek przyjmujących w ciąży leki uspokajające. Noworodki te częściej są narażone na zaburzenia oddychania.
Wszystkie leki dostępne na rynku podlegają kwalifikacji do określonych kategorii klinicznych. Ułatwia to lekarzowi podjęcie decyzji, czy dany lek powinien być włączony do leczenia. Kategorią bezpieczną dla kobiet w ciąży jest kategoria A. Kategoria B sugeruje, że lek nie wywołał u zwierząt działań niepożądanych, jednak nie zostało to potwierdzone na kobietach. Do kategorii B zostały również zaliczone leki, które wywołały działania niepożądane u płodów w badaniach na zwierzętach, jednak w grupie kontrolnej u kobiet nie potwierdzono takiego wpływu. Kolejne kategorie – C i D – mogą wywołać powikłania u płodu, wobec czego stosuje się je jedynie w sytuacjach, kiedy korzyści z ich zastosowania przewyższają ryzyko. Grupa X to leki absolutnie przeciwwskazane u kobiet w ciąży. Należy zaznaczyć, że większość leków uspokajających należy do trzech ostatnich kategorii.
Ziołowe leki uspokajające
Ziołowe tabletki uspokajające mogą stanowić alternatywę dla klasycznego leczenia, choć oczywiście mają zastosowanie głównie w łagodnych stanach. Ziołowe leki uspokajające są zdecydowanie bezpieczniejsze niż standardowe farmaceutyki. Wywierają mniej działań niepożądanych, ich potencjał uzależniający jest zdecydowanie niższy, a ryzyko przedawkowania znikome. Nie są to jednak leki, których efekt pojawia się natychmiast po podaniu. Ich działanie uwarunkowane jest regularnym stosowaniem.
Ziołowe tabletki uspokajające uznawane są za bezpieczne środki do przewlekłego stosowania w niektórych stanach pobudzenia nerwowego czy problemach ze snem. Jednak żaden z nich nie został dobrze przebadany pod kątem prowadzenia pojazdów mechanicznych, a także u kobiet w ciąży. Dlatego też w tych dwóch grupach niewskazane jest ich przyjmowanie. Mimo iż niektóre zioła, np. melisa, są dodatkiem do ziołowych herbatek dla niemowląt i dzieci, to jednak nie powinno się ich suplementować za pomocą środków nieprzeznaczonych do stosowania u dzieci.
Skład ziołowych tabletek uspokajających
Do głównych ziół stosowanych w produkcji ziołowych leków uspokajających należą:
- melisa lekarska,
- kozłek lekarski,
- szyszka chmielu,
- ziele męczennicy,
- ziele serdecznika.
Zioła te wykazują działanie uspokajające, ułatwiają zasypianie, wspomagają leczenie nadpobudliwości nerwowej, niepokoju. Poprzez działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie działają wspomagająco w łagodzeniu stanów skurczowych przewodu pokarmowego czy bólach miesiączkowych. Stres wpływa negatywnie na funkcjonowanie przewodu pokarmowego, stąd leki ziołowe są często preferowane ze względu na pozytywny wpływ na procesy wypróżniania.
