Kordocenteza jest inwazyjną metodą diagnostyczną polegającą na analizie krwi płodowej z żyły pępowinowej. Wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym. Lekarz wkłuwa długą igłę przez powłoki brzusznej, a kiedy dociera do pępowiny, pobiera z żyły pępowinowej krew do analizy. Pępowina stanowi swego rodzaju przewód łączący płód z matką. Z jednej strony zakończona jest pępkiem dziecka, a z drugiej łączy się z łożyskiem. Zawiera trzy naczynia – dwie żyły i jedną tętnicę. Po porodzie pępowina zostaje odcięta i pozostaje po niej jedynie kikut, który odpada do około 3 tygodni.
Na czym polega kordocenteza?
Kordocenteza jest inwazyjnym badaniem prenatalnym, które trwa krótko, bo około kilkunastu minut. Jednak po nim, jeszcze przez kilka godzin, ciężarna pozostaje pod obserwacją. Wyniki badania otrzymuje się po tygodniu. Podczas badania pod kontrolą ultrasonografu (USG) lekarz wprowadza cienką, długą igłę przez powłoki brzuszne i pobiera około 2 ml krwi z naczyń pępowinowych. Badanie powinno zostać wykonane wyłącznie przez wykwalifikowanego lekarza, który został przeszkolony odpowiednio w tym kierunku.
Kordocenteza może zostać wykonana po 18. tygodniu ciąży. Jest to właściwie najtrudniejsze do wykonania i obarczone największym ryzykiem powikłań badanie prenatalne w porównaniu z amniopunkcją czy biopsją kosmówki. Ryzyko dodatkowo wzrasta, jeśli łożysko zlokalizowane jest na tylnej ścianie macicy, a także gdy badanie jest wykonywane przed 18. tygodniem ciąży.
Jakie są wskazania do wykonania kordocentezy?
Ze względu na wysokie ryzyko powikłań, wykonanie kordocentezy powinno być dobrze przemyślane i przeprowadzone wyłącznie według określonych wskazań. Zaliczają się do nich:
- niepowodzenie w otrzymaniu wyników innych badań inwazyjnych jak biopsja kosmówki czy amniopunkcja,
- wady płodu widoczne w badaniu USG,
- obrzęk płodu,
- nieznana przyczyna zaburzeń wzrostu i rozwoju płodu,
- podejrzenie występowania potencjalnie uleczalnych wad wrodzonych,
- wskazania do wykonania amniopunkcji, jednak zbyt późne zgłoszenie się do badania uniemożliwiło wybór tej metody diagnostyki.
Co wykrywa kordocenteza?
Kordocenteza stanowi badanie diagnostyczne konfliktu serologicznego. Pozwala na zdiagnozowanie anemii u płodu i obecności przeciwciał matki doprowadzających do niszczenia czerwonych krwinek płodu. Kiedy liczba przeciwciał jest zbyt duża, konieczne jest wykonanie przetoczenia krwi jeszcze przed porodem, wewnątrzmacicznie. Transfuzja wewnątrzmaciczna wykonywana jest przy zdiagnozowaniu ciężkiej niedokrwistości i obrzęku płodu. Zabieg wykonywany jest co kilkanaście dni. Po 35. tygodniu ciąży rozważa się zakończenie ciąży. Poza konfliktem serologicznym kordocenteza jest badaniem pozwalającym ustalić zestaw chromosomów dziecka, dzięki czemu można stwierdzić, jaką chorobą genetyczną obarczone jest dziecko.
Jakie są zalecenia po wykonaniu kordocentezy?
Kordocenteza jest zabiegiem, przy którym należy liczyć się z różnymi powikłaniami. Należą do nich:
- krwiak,
- uszkodzenie błon płodowych,
- oddzielenie kosmówki,
- zakażenie,
- poronienie.
Ryzyko powikłań wynosi około 2%, a więc jest wyższe niż w przypadku innych badań prenatalnych. Kobieta ciężarna po wykonaniu zabiegu powinna odpoczywać przez co najmniej 3–5 dni. W przypadku bólu brzucha konieczne jest podanie leków rozkurczowych. Przy nasilonym bólu, krwawieniu z dróg rodnych czy wystąpieniu innych objawów niepokojących, jak gorączka, dreszcze, konieczna jest pilna konsultacja lekarska.
