Chirurgiczne leczenie konfliktu udowo-panewkowego to metoda właściwa dla młodych, aktywnych pacjentów, którzy nie akceptują rezygnacji z uprawiania sportu na czas tradycyjnej rehabilitacji i chcą szybko odzyskać formę. Jednak i w tym przypadku niezbędna jest rehabilitacja pooperacyjna oraz wsparcie zewnętrzne, takie jak kinesiotaping.
Zobacz także:
- Panewka stawu biodrowego – uszkodzenia i ich objawy
- Ćwiczenia na biodra: szybka pomoc w bólu stawu biodrowego
- Jak naklejać plastry kinesiotaping? Kinesiotaping barku, kolana, nadgarstka
Konflikt udowo-panewkowy
Konflikt udowo-panewkowy oznacza stan, w którym dochodzi do niedopasowania do siebie elementów stawu biodrowego, czyli panewki i głowy kości udowej. Zjawisko powstaje na skutek nieprawidłowego kontaktu powierzchni stawowych, a w miejscach zwiększonej kompresji struktur następuje nadmierne tarcie kości, co w konsekwencji przyczynia się do wtórnej rozbudowy tkanki kostnej. Zniekształcenie obrysu głowy kości udowej prowadzi do dalszych uszkodzeń i zwężenia szpary stawowej, przez co dochodzi do ograniczenia ruchomości stawu biodrowego i dokuczliwych dolegliwości bólowych. Schorzenie występuje głównie w grupie osób aktywnych fizycznie między 20. a 40. rokiem życia.
Leczenie konfliktu udowo-panewkowego jest niezbędne dla zatrzymania procesu niszczenia elementów stawu i przywrócenia jego prawidłowej biomechaniki. W tym celu terapię zwykle rozpoczyna postępowanie zachowawcze z wykorzystaniem ćwiczeń ruchowych, zabiegów fizykoterapeutycznych, niesteroidowej farmakoterapii przeciwbólowej i przeciwzapalnej. Pacjentom, którzy chcą skrócić okres rekonwalescencji lub ich staw jest mało podatny na rehabilitację, zaleca się operacje chirurgiczne. Wczesna i kompleksowa kuracja schorzenia zmniejsza ryzyko endoprotezoplastyki stawu biodrowego w przyszłości.
Objawy konfliktu udowo-panewkowego
W schorzeniu, jakim jest konflikt udowo-panewkowy, objawy to przede wszystkim dolegliwości bólowe w okolicy biodra i pachwiny, pojawiające się trakcie aktywności sportowej lub po niej. Symptomy tego typu mają charakter ostry, kłujący szczególnie na początku wysiłku fizycznego, natomiast w okresie odpoczynku odczuwane są raczej jako tępe, rozlane. Równie często pojawia się ograniczenie ruchomości stawu biodrowego w kierunku zgięcia i rotacji wewnętrznej. Pacjenci skarżą się także na uczucie przeskakiwania w biodrze. Postępujące zmiany degeneracyjne stopniowo utrudniają wykonywanie codziennych czynności, takich jak zakładanie skarpet, wysiadanie z samochodu czy długie przebywanie w pozycji siedzącej.
Konflikt udowo-panewkowy: leczenie nieoperacyjne
Rehabilitacja konfliktu udowo-panewkowego odbywa się przede wszystkim w warunkach odciążenia nadmiernie trących się wzajemnie elementów stawu, kiedy zbyt zbliżone do siebie struktury mają wystarczający odstęp na regenerację. Postępowanie nieoperacyjne nakazuje zwykle modyfikację aktywności sportowej, ze szczególnym uwzględnieniem unikania maksymalnych ruchów w stawie biodrowym we wszystkich kierunkach. Kontynuowanie treningów grozi nasileniem objawów i postępem zmian zwyrodnieniowych. Poddanie się ukierunkowanej kinezyterapii wzmacniającej mięśnie głębokie obręczy biodrowej, poprzez zastosowanie m.in. mobilizacji tkanek miękkich, ćwiczeń propriocepcji, terapii manualnej oraz trakcji stawu biodrowego, sprzyja:
- uelastycznieniu struktur stawowych;
- produkcji mazi stawowej, ułatwiającej płynną i sprawną pracę elementów tworzących staw;
- ustąpieniu dolegliwości bólowych i innych objawów.
Ruchową rehabilitację konfliktu udowo-panewkowego warto uzupełnić o zabiegi fizykoterapeutyczne, takie jak ultradźwięki, fale uderzeniowe, laser czy pole magnetyczne niskiej częstotliwości. W okresach zaostrzeń bólowych zaleca się miejscowe, zimne okłady i bezwzględny odpoczynek. W międzyczasie można również skorzystać z kinesiotapingu stawu biodrowego, który odciąża najbardziej narażone na destrukcję struktury, ułatwia pracę tkankom oraz przyspiesza procesy regeneracyjne poprzez usprawnienie miejscowego krążenia.
Do grupy podstawowych ćwiczeń na konflikt udowo-panewkowy należą m.in.:
- klęk podparty, plecy proste, wzrok skierowany w podłogę; przysiad tułowia w kierunku pięt;
- pozycja wyjściowa jak wyżej, z gumą do ćwiczeń, której pętla umocowana jest na wysokości uda; dodatkowo podczas zginania biodra należy ściągać kość udową do tyłu;
- leżenie tyłem, nogi zgięte w kolanach; przyciąganie rękami kolana do klatki piersiowej; ćwiczenie na konflikt udowo-panewkowy tego typu również można urozmaicić gumą;
- leżenie przodem, noga po stronie chorej zgięta w kolanie pod kątem 90 stopni; zewnętrzna rotacja stawu biodrowego poprzez przechylenie podudzia do wewnątrz przy napiętym pośladku.
Leczenie operacyjne konfliktu udowo-panewkowego
Operacyjne leczenie konfliktu udowo-panewkowego ma na celu odtworzenie prawidłowej korelacji kości udowej względem panewki stawowej, a także usunięcie wszelkich wyrośli i zmian wytwórczych. W zaopatrywaniu konfliktu powszechnie wykorzystywane są dwie metody: otwarta i artroskopowa.
Zobacz film: Budowa i funkcje układu kostnego
Bibliografia:
1. Białoszewski D., „Fizjoterapia w ortopedii”, PZWL, Warszawa 2017;
2. McMahon P., „Medycyna sportowa”, PZWL, Warszawa 2010;
3. Mielnik M., „Konflikt udowo-panewkowy jako przyczyna dolegliwości bólowych stawu biodrowego u młodych dorosłych pacjentów”, Via Medica, Chirurgia Pol. 2015, 17.
