Polub nas na Facebooku
Czytasz: Konfabulacja – na czym polega? Przyczyny i leczenie 
menu
Polub nas na Facebooku

Konfabulacja – na czym polega? Przyczyny i leczenie 

Kobieta z dzieckiem. Dziecko mówi do ucha kobiety

Fot: ldprod / stock.adobe.com

Konfabulacja (wspomnienie rzekome) to zaburzenie czynności myślowych polegające na uzupełnianiu luk pamięciowych nieprawdziwymi informacjami – zazwyczaj pasującymi do logicznego ciągu wypowiedzi – w przekonaniu, że przedstawia się fakty, przywołuje wspomnienia rzeczywistych wydarzeń. 

Konfabulacja bywa błędnie utożsamiana z kłamstwem czy mitomanią, czyli działaniami świadomymi i celowymi. Osoba, która konfabuluje, działa bezwiednie, bez intencji wprowadzenia kogokolwiek w błąd i bez świadomości, że przedstawia informacje mijające się z prawdą.

Konfabulacja – przyczyny

Konfabulacja jest naturalnym zjawiskiem u dzieci w wieku przedszkolnym, których mózgowe okolice przedczołowe odpowiedzialne za funkcjonowanie pamięci i wyobraźni nie są jeszcze w pełni rozwinięte. W konsekwencji kilkulatki nie zawsze odróżniają prawdę od fikcji. U osób dorosłych konfabulacja stanowi objaw zaburzeń pamięci, zazwyczaj związanych z organicznymi uszkodzeniami mózgu. W związku z obniżeniem sprawności umysłowej i rozwojem zespołu otępiennego konfabulacje często występują u ludzi w podeszłym wieku.

Konfabulacje pojawiają się w przypadku następujących chorób i urazów mózgu:

  • zespół Korsakowa (często będący skutkiem choroby alkoholowej),
  • schizofrenia,
  • choroba Alzheimera,
  • choroba Parkinsona,
  • zespół Capgrasa (chory jest przekonany, że bliskie mu osoby zostały zamienione na sobowtórów),
  • zespół Antona (całkowite lub znaczne zaburzenie widzenia, któremu chory zaprzecza),
  • anozognozja (zaburzenie występujące najczęściej przy paraliżu lewostronnym, polegające na niezdolności zdania sobie sprawy z własnej choroby),
  • uszkodzenia przednioprzyśrodkowej okolicy płata czołowego, głównie po stronie prawej (odgrywa ona kluczową rolę w przechowywaniu i filtrowaniu danych pamięci),
  • zawał płata czołowego,
  • zaburzenia krążenia w tętnicy łączącej przedniej,
  • krwotok podpajęczynówkowy,
  • zapalenie mózgu.

Na czym polega konfabulacja?

Konfabulacja jest błędnie ugruntowanym przekonaniem jednostki, które powstaje na skutek bezwiednego wypełniania luk w obszarze jej świadomości. Może do niej dojść zarówno w toku wypowiedzi chorego skierowanej do innych osób, jak i na jego własny użytek, podczas wewnętrznego dialogu. Konfabulacja stanowi czynność umysłu, którego procesy myślowe zostały zaburzone na skutek organicznych uszkodzeń. Napotykając przerwę w logicznym ciągu odtwarzanych wydarzeń, umysł przywołuje zwykle informacje, wytwory wyobraźni czy zlepki wspomnień, które są w stanie ową lukę w możliwie sensowny sposób wypełnić. Ponieważ proces ten przebiega nieświadomie, chory jest przekonany, że przytoczone przez niego zdarzenia naprawdę miały miejsce. Ze względu na chorobę nie jest zdolny do krytycznego myślenia i monitorowania toku wypowiedzi, w związku z czym nie jest w stanie odkryć sprzeczności, do jakich dochodzi na skutek konfabulacji.

Warto przeczytać: Zaburzenia pamięci – rodzaje i przyczyny klinicznych postaci problemów z pamięcią

Diagnozowanie konfabulacji

Zaburzenie myślenia, jakim jest konfabulacja, można zdiagnozować za pomocą różnego rodzaju testów. Jednym z nich jest tzw. test Deese’a, Roedigera i McDermott. Uczestnik badania słucha nagrań dźwiękowych będących listą kilkunastu słów dotyczących jednego słowa kluczowego, które nie zostaje wypowiedziane. Jeśli chory wymieni je, proszony o powtórzenie z pamięci określonej listy, wynik testu uważa się za pozytywny.

Inną metodą diagnozy jest test rozpoznawania, w którym badanemu przedstawia się serię obrazów. Niektóre z ilustracji powtarzają się kilkakrotnie. Zadaniem badanego jest wskazywanie tych obrazów, które już widział. Jeśli zbyt często reaguje na ilustracje pokazywane mu po raz pierwszy, może to świadczyć o jego skłonności do konfabulacji.

Skłonność do konfabulacji można zdiagnozować za pomocą testu przypominania. Wówczas badany ma za zadanie opowiedzieć jakieś zdarzenie z przeszłości – własnej lub ogólnie znanej. Historię tę ocenia się pod kątem zawartości fałszywych wspomnień.

Konfabulacja – leczenie

Leczenie konfabulacji jest uzależnione od przyczyny, która wywołała problem. Skuteczną metodą w zespole Korsakowa jest zwykle suplementacja witaminy B, która służy zlikwidowaniu niedoboru tiaminy w organizmie. Jeśli choroba została spowodowana nadużywaniem alkoholu, terapia powinna objąć także leczenie odwykowe. Niektóre spośród schorzeń mózgu, np. krwotok podpajęczynówkowy, wymagają zabiegów neurochirurgicznych (wykonywanych w zależności od natężenia objawów i ogólnego stanu pacjenta), inne można leczyć za pomocą farmakoterapii (np. zapalenie mózgu). W przypadku chorób otępiennych (np. alzheimera i parkinsona) stosuje się leki, które wprawdzie nie powodują cofnięcia istniejących zmian zwyrodnieniowych w mózgu, ale spowalniają tempo ich rozwoju, tym samym opóźniają progresję zaburzeń myślenia i pamięci. Jeśli somatycznej przyczyny konfabulacji nie udaje się określić lub jest ona niemożliwa do wyeliminowania, terapia polega na treningu, który służy wyrobieniu nawyku kontrolowania własnych zachowań. Chorego namawia się do odnotowywania swoich aktywności, dzięki czemu łatwiej mu zachowywać wspomnienia i korygować błędne przekonania.

Zobacz film: Czy można zapobiec utracie pamięci? Źródło: Dzień Dobry TVN

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
35
2
Polecamy
Demencja czy alzheimer?
Jak je odróżnić i co warto o nich wiedzieć?
Demencja czy alzheimer? Jak je odróżnić i co warto o nich wiedzieć? Dzień Dobry TVN
Piromania – objawy, przyczyny i sposoby leczenia
Piromania – objawy, przyczyny i sposoby leczenia Dzień Dobry TVN
Najważniejsze informacje o amnezji dysocjacyjnej, wsteczne i następczej
Najważniejsze informacje o amnezji dysocjacyjnej, wsteczne i następczej TVN zdrowie
Rozdwojenie jaźni – przyczyny, objawy i leczenie osobowości mnogiej
Rozdwojenie jaźni – przyczyny, objawy i leczenie osobowości mnogiej TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Czerwona plamka na oku. Przyczyny i leczenie
Czerwona plamka na oku. Przyczyny i leczenie
Alzheimer w młodym wieku - przyczyny, pierwsze objawy i kolejne etapy choroby
Alzheimer w młodym wieku - przyczyny, pierwsze objawy i kolejne etapy choroby
Zapalenie zatok – jak odróżnić je od przeziębienia? Objawy i leczenie stanu zapalnego zatok
Zapalenie zatok – jak odróżnić je od przeziębienia? Objawy i leczenie stanu zapalnego zatok