Komosa piżmowa jest znana przede wszystkim z działania leczniczego. Te właściwości rośliny wykorzystał przemysł farmaceutyczny do produkcji środków na oczyszczenie organizmu z toksyn i robaków. Naparem z komosy przemywa się też zmienioną chorobowo skórę. W Ameryce Łacińskiej roślina stosowana jest w kuchni – doskonale komponuje się z kolendrą.
Komosa piżmowa – wiadomości ogólne
Komosa piżmowa (łac. Dysphania ambrosioides (L.) Mosyakin & Clemants) to gatunek jednorocznej rośliny zaliczany do rodzaju komosa i rodziny szarłatowate. Zwyczajowo określana bywa jako herbata jezuicka, jerozolimska pietruszka lub komosa meksykańska. Roślina pochodzi z terenów środkowej i północnej części Meksyku, w Polsce ma charakter efemerofitu, czyli rośliny obcego pochodzenia, przypadkowo zawleczonej i przejściowo występującej. Najczęściej porasta opustoszałe ogrody, przydroża, rowy i śmietniska. W kraju można też niekiedy spotkać uprawy komosy piżmowej.
Czy komosa piżmowa jest trująca?
Olejki eteryczne wydzielane przez nadziemne pędy i owoce komosy piżmowej są trujące, gdyż zawierają w swoim składzie terpeny, takie jak askarydol i limonen. W skład komosy wchodzi mniej niż 1% oleju. Zatrucie objawia się przede wszystkim brakiem apetytu, obniżeniem poziomu ciśnienia tętniczego krwi, chwiejnym chodem, nieskoordynowaniem ruchów, uszkodzeniem nerek i wątroby, drgawkami. W stanach ciężkich może nawet dojść do zapaści.
Komosa piżmowa – właściwości lecznicze i zastosowanie
Komosa piżmowa ze względu na cenne właściwości stosowana jest w lecznictwie. Wykorzystuje się przede wszystkim jej ziele, którego zbiór odbywa się podczas kwitnienia (czerwiec i lipiec). Zebrany surowiec poddaje się suszeniu. Popularnością cieszy się także olejek z komosy piżmowej o lekko cytrynowym zapachu, który – spożyty w odpowiedniej ilości – nie działa toksycznie. Na uwagę zasługują jego właściwości przeciwrobaczycowe. Używa się go w walce z:
- owsikiem ludzkim (łac. Enterobius vermicularis) pasożytującym w jelicie grubym, końcowym odcinku jelita cienkiego, wyrostku robaczkowym,
- tęgoryjcem dwunastnicy (łac. Ancylostoma duodenale) pasożytującym w początkowym odcinku jelita cienkiego.
- glistą ludzką (łac. Ascaris lumbricoides hominis) wędrującą w ludzkim ciele od jelita przez naczynia krwionośne do płuc i z powrotem przez oskrzeliki, oskrzela, tchawicę, krtań do żołądka i jelit.
Olejek powoduje paraliż mięśni robaków, które następnie zostają usunięte z organizmu razem z kałem. Komosa piżmowa wspomaga leczenie czerwonki, znanej też jako dyzenteria. To ostra choroba zakaźna jelit, zwłaszcza jelita grubego, wywołana najczęściej infekcją bakteryjną lub inwazją pasożytów. Ziele komosy piżmowej stanowi źródło niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu witamin, w tym A, C i B3 oraz składników mineralnych, takich jak wapń, fosfor, żelazo. Roślina wykazuje działanie antyoksydacyjne i przeciwgrzybiczne. Zapobiega wzdęciom, niestrawności, uczuciu ciężkości po posiłku. Przyspiesza procesy przemiany materii i łagodzi dolegliwości bólowe pojawiające się często podczas menstruacji. Naparem z komosy piżmowej można przemyć zmienioną chorobowo skórę i wykorzystać do zwalczania pasożytów zewnętrznych, np. pcheł, wszy, pluskiew, świerzbowców.
Jak skutecznie pozbyć się pasożytów? Dowiesz się tego z filmu:
Jak przygotować herbatę z komosy piżmowej?
Herbaty z komosy piżmowej mają gorzki smak i dość mocny zapach. Przyrządzając je, należy dokładnie przestrzegać ustalonego dawkowania. Napar uzyskuje się, zalewając maksymalnie 1 łyżkę wysuszonego ziela około 200–220 ml wrzącej wody, a następnie odstawiając pod przykryciem na około 30 minut. Po zaparzeniu herbatę się przecedza. Zalecane dzienne spożycie wynosi 100 ml dwa razy (najlepiej rano i wieczorem). Po upływie ok. godziny od spożycia herbaty z komosy piżmowej konieczne jest przyjęcie soli przeczyszczających.
Komosa piżmowa – tabletki
Sproszkowane nasiona komosy piżmowej to składnik tabletek wspomagających pracę przewodu pokarmowego oraz zwalczanie bakterii, wirusów i pasożytów. Preparat zalecany jest przy dietach oczyszczających i do wzmocnienia odporności. Za opakowanie 100 tabletek zapłaci się około 170 zł.
Komosa piżmowa – zastosowanie w sztuce kulinarnej
W Ameryce Łacińskiej komosa piżmowa stosowana jest w kuchni. Przygotowana z niej przyprawa epazote dodawana jest do potraw z fasoli, np. frijoles refritos (smażona pasta fasolowa), frijoles negros (rodzaj bezmięsnego gulaszu z czarnej fasoli, podawanego z ryżem), dań mięsnych, sałatek, zup. Dodatkowo jest stosowana do huitlacoche, czyli grzyba pokrywającego kolby kukurydzy, nazywanego meksykańską truflą, oraz quesadilla (tortilla z masy kukurydzianej z roztopionym serem). Komosa piżmowa doskonale komponuje się z limonką, kolendrą, papryką chipotle, kminkiem, czosnkiem.
