Leczenie gotyckiego podniebienia jest bardzo ważne, zwłaszcza jeżeli uniemożliwia ono normalne funkcjonowanie. Nie powinno się bagatelizować tej przypadłości. Wyleczenie anatomicznej wady wrodzonej podniebienia ułatwia oddychanie i jedzenie, a także pozytywnie wpływa na wymowę dzięki poprawie artykulacji głosek. Osoby borykające się z gotyckim podniebieniem zazwyczaj zmagają się z seplenieniem i nieprawidłową wymową głoski „r” lub „l”. Wada wykształca nawyk oddychania przez usta, co może także powodować częstsze infekcje górnych dróg oddechowych.
Jak wygląda podniebienie gotyckie?
Anatomiczna wada wrodzona, którą jest podniebienie gotyckie, charakteryzuje się wąskim i wysoko sklepionym podniebieniem twardym. Kształtem przypomina ono strzeliste i smukłe gotyckie budowle – stąd też nazwa tej przypadłości. Zazwyczaj osoby z tą wadą mają problemy z dotknięciem czubkiem języka górnej części jamy ustnej. Tego rodzaju nieprawidłowe ukształtowanie podniebienia można zostać pogłębione, jeżeli niemowlę zbyt długo używa smoczka.
Dzieci, u których zdiagnozowano podniebienie gotyckie, mają problemy z wymową niektórych głosek, między innymi: r, l, cz, dż, ż i sz. W parze z tą wadą może występować tzw. duży język. Dziecko mimowolnie wypycha go do przodu, otwierając usta i ułatwiając sobie tym samym oddychanie. Nie jest to prawidłowy nawyk.
Przyczyny występowania podniebienia gotyckiego
Za główną przyczynę występowania podniebienia gotyckiego u niemowląt i dzieci uważa się nieprawidłowości okresie życia płodowego oraz wcześniactwo. Wada ta dotyka zarówno osoby zdrowe, jak i niepełnosprawne.
Podniebienie gotyckie to przypadłość, która może towarzyszyć niektórym chorobom, między innymi: krzywicy, zespołowi wad wrodzonych Wolfa-Hirschhorna (WHS), zespołowi Downa i zespołowi Marfana.
Podniebienie gotyckie u niemowlaka
Podniebienie gotyckie u niemowlaka może być przyczyną problemów z prawidłowym karmieniem go piersią (i nie tylko). Dziecko, które boryka się z tą wadą, może mieć problemy z właściwym nawykiem ssania. Wówczas podczas karmienia krztusi się pokarmem, czasami występują także problemy z oddychaniem. Niemowlę wykształca nieprawidłowy nawyk oddychania przez usta, co prowadzi do częstszych infekcji górnych dróg oddechowych.
Sposoby leczenia gotyckiego podniebienia
W przypadku wystąpienia podejrzeń, że u niemowlaka lub dziecka występuje podniebienie gotyckie, należy udać się do lekarza specjalisty – laryngologa lub ortodonty. Wczesna diagnoza wady pozwala na pełne i szybkie jej wyleczenie. Wbrew pozorom niektórzy ludzie nie zdają sobie nawet sprawy z tego, że kwalifikują się do terapii.
Leczenie gotyckiego podniebienia może polegać na wykonywaniu ćwiczeń mających na celu usprawnienie ruchów języka w pionie, wzmocnienie mięśni żuchwy i warg, a także utrwalających nawyk właściwego sposobu oddychania (przez nos).
Leczenie ortodontyczne podniebienia gotyckiego może się opierać na zastosowaniu specjalnego rodzaju aparatu (np. aparat Hassa, aparat Hyrax), którego celem jest rozszerzenie szczęki. W niektórych przypadkach wskazane jest jednak przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego poszerzania szczęki (dystrakcja lub ekspansja).
Podjęcie terapii podniebienia gotyckiego jest bardzo ważne. Rezygnacja z niej może wiązać się z przykrymi konsekwencjami, takimi jak:
- wykształcenie niewłaściwych nawyków dotyczących oddychania (przez usta),
- obniżenie odporności,
- częstsze występowanie infekcji,
- problemy z jedzeniem, przeżuwaniem, gryzieniem, ssaniem i połykaniem,
-
wady wymowy (najczęściej jest to rotacyzm, lambdacyzm i sygmatyzm),
- rozwój innych wad zgryzu.
Bibliografia:
1. Hajduk A., Tarnawski M., Szybkie poszerzanie szczęki w późnej fazie wzrostu i po ukończeniu wzrostu, Forum Ortodontyczne, tom 7, nr 2, 2011, s. 78–84
2. Lewandowski B., Matula-Gala M., Brodowski R., Zych B., Mnogie, dodatkowe zęby zatrzymane w przebiegu dysplazji czaszkowo-obojczykowej. Opis przypadku, Wydawnictwo Aluna, 2015, s. 503–507
3. Lisiecka P., Piątkowska D., Wpływ wad zgryzu na zaburzenia artykulacji, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, vol. 22 (42), nr 2, s. 89–101
4. Tomaszewska M., Kowalska-Kouassi D., Jackowska T., Zawadzka-Głos L., Kukwa W., Chrapiące dziecko – aktualne wytyczne dotyczące zasad rozpoznawania i leczenia obturacyjnego bezdechu sennego u dzieci, Postępy Nauk Medycznych, tom XXVII, nr 10B, 2014, s. 37-43
5. Zbozień A., Kilka słów o podniebieniu gotyckim…
