Polska jest na czwartym miejscu na świecie pod względem zachorowania na guzy mózgu. Każdego roku około 3000 osób choruje na ten rodzaj nowotworu.
Rak mózgu – objawy
Każdy rodzaj guza mózgu jest niezwykle groźny, ponieważ znajduje się w organie, który reguluje procesami w całym organizmie. Kiedy rak rośnie, zaczyna uciskać różne obszary w mózgu, które tym samym ulegają upośledzeniu. Nowotwór tego organu może nie dawać żadnych objawów nawet przez kilka lat, a czasem widać już silne oznaki choroby po paru tygodniach. Efekty guza dzieli się na ogólne i miejscowe.
Objawy ogólne raka mózgu dotyczą podwyższenia ciśnienia śródczaszkowego oraz wystąpienia obrzęku tego narządu. Prowadzi to do silnych bólów głowy, które na początku choroby są ignorowane. Każdego raz na jakiś czas boli głowa, więc nie myśli się wtedy, że może być to objaw nowotworu. Chorzy wtedy najczęściej biorą leki przeciwbólowe, które niwelują nieprzyjemne uczucie. Na początku rozwoju choroby czuje się również przemęczenie i nudności. Następnie pojawiają się wymioty i nasilone migreny (szczególnie z rana). Z biegiem czasu, gdy rak w mózgu rośnie, zwiększa się ciśnienie śródczaszkowe, co może skutkować np. zaburzeniami świadomości. Chory nie zdaje sobie sprawy, gdzie aktualnie się znajduje oraz jaka jest data. Z biegiem czasu przestaje rozpoznawać otaczających go bliskich oraz często mdleje.
Objawy ogniskowe dotyczą części ciała, które ulegają uszkodzeniu na skutek ucisku miejsca w mózgu odpowiedzialnego za ten obszar. Gdy guz naciska na korę czołową, to mogą się pojawić drgawki i napady padaczki. Chory będzie miał też problem z pisaniem, kojarzeniem faktów oraz analizą emocji. W sytuacji podrażnienia kory ruchowej pacjent może czuć niedowład kończyn lub ograniczony ruch górnej części ciała. Gdy uciskany będzie płat skroniowy, u chorego można zauważyć zaburzenie słuchu i węchu. Słyszy on dźwięki, jednak nie potrafi rozpoznać ich źródła. Uszkodzenie płata ciemieniowego natomiast prowadzi do upośledzenia zmysłu dotyku, bólu i orientacji przestrzennej. Chory ma też problem z manualnymi ruchami palcami oraz nie potrafi zrozumieć języka symbolicznego i pojęć abstrakcyjnych. W płacie potylicznym mieści się ośrodek wzroku, więc naciskanie na ten obszar mózgu będzie skutkowało niedowidzeniem, brakiem głębi w obrazie oraz nierozpoznawaniem niektórych kolorów.
Jak rozpoznać raka mózgu?
Aby zdiagnozować raka mózgu, należy na wstępie przeprowadzić wywiad z chorym oraz z członkami jego rodziny. Lekarz wypyta o rodzaje objawów oraz sprawdzi ogólne zdolności poznawcze. Następnie wykona on badanie przedmiotowe w celu określenia czynności serca oraz ciśnienia tętniczego. Kolejnym etapem są badania neurologiczne, dzięki którym bada się stopień orientacji w czasie i przestrzeni oraz inne aspekty świadomości pacjenta. Wykonuje się również skalę Karnofsky'ego w celu oceny stanu sprawności. Ważną informacją są też przebyte lub współwystępujące choroby. W przypadku, gdy chory czuje podwyższone ciśnienie tętnicze, wykonuje się dodatkowo analizę dna oka.
Do badań obrazowych natomiast zalicza się rezonans magnetyczny głowy z kontrastem, dzięki któremu można zróżnicować zmiany niedokrwienne w mózgu oraz stwierdzić wielkość guza. W celu pełnej diagnozy robi się też badanie tomografią komputerową, które obrazuje wystąpienie przerzutów.
Jak wygląda leczenie guzów mózgu? Odpowiedz znajdziesz w filmie:
Rak mózgu – leczenie: chemioterapia, radioterapia, radiochirurgia, nóż gamma
Leczenie raka mózgu zależy głównie od ich rodzaju. Na przykład guzy takie jak oponiaki leczy się tylko operacyjnie, z kolei glejaki niekiedy są nieoperacyjne. Guz mózgu leczy się w sposób skojarzony, czyli stosuje się różne zabiegi zależne od aktualnych potrzeb. Gdy nowotwór jest we wczesnej fazie w stopniu łagodnym, zwykle wykonuje się tylko zabieg chirurgiczny. Zwykle jednak operację wspomaga się leczeniem radioterapeutycznym, które zapobiega powstawaniu przerzutów w przyszłości. W przypadku guzów złośliwych napromieniowanie jest niezbędne, ponieważ nie da się usunąć operacyjnie wszystkich zakażonych tkanek bez poważnego uszkodzenia mózgu. Zabieg radioterapii trwa parę tygodni i jest skierowany na wybrany fragment narządu. W tym celu stosuje się nową technologię nazywaną radiochirurgią. Polega ona na zaaplikowaniu od 1 do 5 serii promieniowania na konkretne zakażone tkanki, przy minimalnym uszkodzeniu zdrowych komórek. Chemioterapię natomiast podaje się w celu zniwelowania szansy na odrastanie guza. Na chwilę obecną niemal 50 tys. pacjentów z guzem mózgu każdego roku jest leczonych metodą zwaną nożem gamma. Zabieg ten polega na podaniu 192 wiązek promieniowania zawierających kobalt. Metoda ta leczy tylko guzy nie większe niż 4 cm. Od 2011 roku zabieg nożem gamma jest finansowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
