Bakterie gronkowca, nazywane także stafilokokami (z łac. staphylococcus), mają zdolność do szybkiego rozprzestrzeniania się. Gronkowce, w tym gronkowce złociste (z łac. staphylococcus aureus), są odpowiedzialne za wiele zakażeń oraz stanów zapalnych. Powodują również liczne zatrucia.
Gronkowce – charakterystyka bakterii
Skupiska gronkowca złocistego tworzą charakterystyczne grona i mają także specyficzną, żółto-złotą barwę, skąd wywodzi się nazwa bakterii. Gronkowiec złocisty wytwarza wiele toksyn, które ułatwiają pokonanie bariery ochronnej układu odpornościowego i przeniknięcie do organizmu. Niektóre ze szczepów bakterii gronkowca złocistego wykazują oporność na antybiotyki. Bakterie gronkowca występują nie tylko w gardle, nosie oraz na skórze, ale także w okolicach narządów płciowych u kobiet.
Zakażenie bakteriami gronkowca złocistego
Jak informują lekarze, do zakażeń gronkowcem złocistym dochodzi bardzo łatwo ze względu na powszechność bytowania skupisk tych bakterii. Uważa się, że w przedsionku nosa i w gardle są stale obecne nawet u 30% ludzi i okresowo u 20–30% pozostałej populacji. Bakterie występują powszechnie w życiu codziennym, np. na bieliźnie osobistej, ubraniu, przyborach toaletowych.
W większości przypadków do zakażeń gronkowcem złocistym dochodzi drogą kropelkową. Możliwe jest także zarażenie się poprzez kontakt zranionej skóry z toksynami, które mogą być dostępne np. w jedzeniu. Bakterie gronkowca złocistego występują w mięsie, nabiale, kremach, lodach, w żywności rozmrażanej i ponownie zamrażanej, przechowywanej w nieodpowiedniej temperaturze, w złym opakowaniu oraz przeterminowanej. Toksyny gronkowca są odporne na obróbkę cieplną. Ze względu na występowanie bakterii gronkowca w żeńskich drogach rozrodczych, można się nim zakazić również poprzez stosunek płciowy.
Jak rozpoznać, co wywołało infekcję? Odpowiedź znajdziesz w filmie:
Objawy zakażenia gronkowcem złocistym
Do zakażeń bakteriami gronkowca złocistego dochodzi najczęściej u dzieci, osób w podeszłym wieku oraz dorosłych z osłabioną odpornością. Czynnikiem ryzyka w przypadku zakażenia jest także nieprzestrzeganie zasad higieny. Objawy zakażenia gronkowcem są uzależnione od miejsca ataku bakterii. Wyróżnia się zakażenia skórne (w tym także zakażenia ran) oraz zakażenia układowe. Do zatrucia bakteriami gronkowca złocistego dochodzi po spożyciu produktów, w których znajdowały się toksyny wytwarzane przez bakterie. Pierwsze objawy zatrucia mogą wystąpić nawet po 2 godzinach, a wśród nich najczęściej wyróżnia się: biegunki, wysokie gorączki, wymioty, nagłe spadki ciśnienia tętniczego.
Leczenie zakażeń wywołanych gronkowcem złocistym
Należy pamiętać, że leczenie zakażenia gronkowcem złocistym, który zaatakował błony śluzowe gardła i nosa, nie musi natychmiast sprowadzać się do stosowania antybiotyków. Ze względu na powszechność występowania tych bakterii może dojść do szybkiego ponownego zakażenia, zwłaszcza w czasie osłabionej odporności organizmu.. Część lekarzy uważa, że leczenie gronkowca złocistego niewłaściwymi (zbyt małymi) dawkami leków prowadzi do mutacji bakterii gronkowca, które stają się oporne na obecnie stosowane antybiotyki. Konieczność stosowania antybiotykoterapii zależy od miejsca zaatakowania bakterii, a także od wieku osoby zakażonej i stopnia rozwoju choroby.
W przypadku gronkowcowego zapalenia płuc antybiotykoterapia jest konieczna, a wraz z nią stosowane są także leki przeciwgorączkowe. Zatrucie pokarmowe bakteriami gronkowca złocistego wymaga stałego nawadniania, spożywania lekkostrawnych posiłków, a także przyjmowania probiotyków. Istotną rolą w leczeniu i profilaktyce zakażeń bakteriami gronkowca odgrywa wzmacnianie odporności. Lekarze zalecają naturalne i farmakologiczne środki, które prowadzą do polepszania kondycji układu immunologicznego, a w efekcie do złagodzenia objawów stanów chorobowych wywołanych gronkowcami, jak i stworzenia naturalnej bariery przed infekcjami.
Bibliografia
1. Zaremba M.L., Borowski J., Mikrobiologia lekarska dla studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1997
