Szkoła to ogromny krok dla sześciolatka czy nawet siedmiolatka. Jest zupełnie odmiennym środowiskiem, niż to znane mu do tej pory. Związana jest z dezorganizacją życia, zmianą środowiska, a także koniecznością sprostania nowym wyzwaniom. Szkoła to zatem stres, z którym różne dzieci w różny sposób sobie radzą. Gotowość do nauki pisania czy czytania też jest kwestią osobniczą. Są dzieci, które idąc do szkoły, nie mają pojęcia o czytaniu i pisaniu, a są też takie, które te umiejętności posiadły. Odpowiedni moment nauki w szkole warunkuje dalszy rozwój dziecka.
Czym jest gotowość szkolna?
Gotowość szkolna to pojęcie związane z oceną rozwoju dziecka na danym etapie. Wyróżnia się pewne kryteria gotowości szkolnej, będące pochodną wymagań nauczyciela, sytuacji rodzinnej i ambicji rodziców, a także systemu edukacji. Gotowość szkolna jest niejako zdolnością dziecka do podjęcia zadań rozwojowych na poziomie szkolnym. Przede wszystkim dziecko zmienia dotychczasową formę aktywności z zabawy na naukę. Musi być w stanie opanować umiejętności czytania, pisania, zdobywać wiedzę i ją wykorzystać, aktywnie uczestniczyć w życiu grupy rówieśniczej, osiągnąć pewien etap samodzielności i niezależności. Pod uwagę bierze się zatem również gotowość do uczenia się. Jest to bardzo ważny psychologiczny aspekt gotowości szkolnej. W tym zakresie dziecko musi być zainteresowane nauką i wyrażać chęć nauki. Mimo problemów, niepowodzeń powinno wykazywać jakiekolwiek, choć minimalne, postępy.
Zobacz także: Jak przebiega i dla kogo jest skierowana integracja sensoryczna?
Ocena gotowości szkolnej sześciolatków
Do oceny gotowości szkolnej sześciolatków stworzono specjalną skalę, w której wymieniono pewne zachowania i umiejętności dziecka. Gotowość szkolną sześciolatka ocenia się w kontekście jego działań i zachowań w przedszkolu bądź w szkole. Skala służąca ocenie gotowości szkolnej składa się z pięciu części:
A – zachowania i umiejętności związane z aktywnością poznawczą,
B – zachowanie w grupie rówieśników,
C – samodzielność i radzenie sobie w trudnych sytuacjach,
D – podejmowanie zadań pod kierunkiem nauczyciela,
E – gotowość do czytania i pisania.
Gotowość szkolna dzieci sześcioletnich – jak ocenić?
Skala gotowości szkolnej, która służy ocenie gotowości sześciolatków, obejmuje pięć wymienionych wcześniej części, jak również kilka podskal obejmujących poszczególne umiejętności dziecka. Za każde z nich przyznaje się według odpowiedzi dziecka odpowiednio:
4 punkty – nie,
3 punkty – raczej nie,
2 punkty – raczej tak,
1 punkt – tak.
Jak wyglądają szkolne zajęcia? Dowiesz się tego z filmu:
Są również parametry mające wartości ujemne. Ocenia się m.in. to, czy dziecko:
- potrafi rozróżnić 2 obrazki różniące się szczegółami,
- potrafi słuchać uważnie,
- rozróżnia kierunki prawo lewo,
- rozróżnia pojęcia odnoszące się do przestrzeni,
- zna pory roku i dni tygodnia,
- układa puzzle,
- potrafi narysować proste figury geometryczne,
- liczy do 100,
- potrafi właściwie trzymać ołówek,
- potrafi lepić figurki z plasteliny,
- lubi zajęcia gimnastyczne i sportowe,
- potrafi samo się ubrać,
- potrafi zapamiętać i wykonać polecenia,
- sprząta zabawki,
- wykazuje inicjatywę,
- zaprasza dzieci do zabawy,
- często zadaje pytania.
Zobacz także: Nadwrażliwość sensoryczna u dzieci i dorosłych – objawy i leczenie
Po co ocenia się gotowość szkolną sześciolatka?
Gotowość szkolna służy ocenie, czy dziecko ma szansę poradzić sobie w szkole. Dzieci na wczesnych etapach życia istotnie różnią się od siebie. Zwraca się uwagę przede wszystkim na różnice w posturze czy wzroście, jednak przede wszystkim bierze się pod uwagę aspekty dojrzałości szkolnej. Są dzieci, które w wieku 2,5 roku mogą iść do przedszkola i radzą sobie doskonale. Są takie, które po skończeniu 3 lat korzystają z pieluszek, nie potrafią samodzielnie jeść i nie są gotowe na przedszkole. Podobnie jest ze szkołą. Część dzieci w wieku 6 lat nie radzi sobie z pewnymi umiejętnościami na tyle, by dać sobie radę w szkole. Innym wręcz wskazane jest pójście wcześniej do szkoły, niż w wieku 7 lat. Rzetelna ocena gotowości szkolnej jest bardzo ważna, ponieważ zapobiega zaburzeniom w rozwoju na dalszych etapach. Nie powinno się twierdzić, że dziecko, nawet jeśli nie jest gotowe, to dorówna rówieśnikom. Program edukacji idzie do przodu i niestety dziecko, które na początku ma problemy z dotrzymaniem tempa rówieśnikom, najprawdopodobniej będzie je miało również w przyszłości.
